DOI article:
Szulc, Paulina: Dekoracja rzeźbiarska fasady Teatru Wielkiego w Warszawie
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.34225#0143
DEKORACJA RZEZBIARSKA FASADY TEATRU W!ELK!EGO W WARSZAWIE
137
3. Kopia tympanonu Tommaso Acciardiego wedlug modetu Teresy Rostworowskiej, 1957, piaskowiec, 345 x 2050 cm.
Teatr Wielki w Warszawie. Fot. P. Szulc
4. Rysunek inwentaryzacyjny tympanonu Tommaso Acciardiego, 1952-1954. Warszawa, Archiwum Zakladowe TW-ON,
sygn. ODBUDOWA 0282 TECH 0282
niż Anakreonta. Nie wiadomo, czy napis znajdował się na fasadzie teatru przed II wojną światową, na
rysunkach inwentaryzacyjnych nie został zadokumentowany^^.
Przywołanie imienia Anakreonta^, poety sławiącego Dionizosa, wychwaiającego miłość, śpiew i wino,
nie byłoby przypadkiem. Jego twórczość pozostawała źródłem inspiracji dia kiiku pokoleń poetów. W Poi-
sce w czasach Stanisława Augusta Poniatowskiego tłumaczenia Anakreonta oraz utwory wzorowane na
anakreontykach pubłikowano w „Zabawach Przyjemnych i Pożytecznych", odkąd redaktorem został Adam
Naruszewicz. „Poiskim Anakreontem" nazywany był Franciszek Dionizy Kniaźnin^^. W 1816 r. Franciszek
Skarbek wydał swoje tłumaczenie pieśni Anakreonta, które zadedykował Samueiowi Bogumiłowi Lindemu^'.
Równie uzasadnione jest odczytanie przedstawionego na tympanonie popiersia jako Sofoklesa^-.
W teatrze stanisławowskim w Starej Pomarańczarni, w narożach plafonu z ApoHinem w kwadrydze, wize-
runek Sofoklesa został umieszczony obok Szekspira, Racine'a i Moiiera. Twórczości wieikiego antycznego
tragika dużo miejsca poświęcił w swoich wykładach Ludwik Osiński, który od 1818 r. był profesorem
literatury na Uniwersytecie Warszawskim, a w latach 1814-1830 dyrektorem sceny narodowej^.
6s Warszawa. Archiwum Zakładowe TW-ON, Inwentaryzacja i odbudowa, sygn. 0277 (tablica 6), 0282; Warszawa. Zaklad Archi-
tektury Polskiej Politechniki Warszawskiej, Teatr Wielki w Warszawie, nr 1370.
69 Anakreont urodził się w Teos w Jonii na przełomie VI i V w. p.n.e. Na cześć poety na Akropolu ustawiono jego posąg dłuta
Fidiasza. Naśladowany był przez poetów helienistycznych, którzy tworzyli tzw. anakreontyki. Do tradycji pisania anakreontyków powró-
cono w XVI w. W Polsce jego pierwszym tlumaczem i naśladowcą byl Jan Kochanowski. A. Szastyńska-Siemionowa, XnoDcon/,
[w:] .SYon/nU joAorzv antyczwr/?, red. A. Świderkówna, Warszawa 2001, s. 51-52.
7° №<7е/и, s. 7.
F. Skarbek, T/ ,1 /н;Uccw/o, Warszawa 1816.
77 Sofokles, podobnie jak Anakreont, uznany był już za życia. Firodził się w Kolonos kolo Aten ok. 496 r. p.n.e. Obok Ajschy-
losa i Eurypidesa jest uważany za nąjwiększego tragika starożytności, a jego ATó/ Ar/yp za wzorową i najdoskonalszą tragediç. Sofokles
wprowadził szereg innowacji. m.in. dodał trzeciego aktora. powiększył liczbę chórzystów oraz wykorzystywał malowane dekoracje. Jako
pierwszy tworzył tetralogie, w których każda tragedia stanowiła osobny utwór, nie była częścią tryłogii, tak jak to czynił Ajschylos.
S. Srebrny, grccU /po/yU', Warszawa 1984. s. 333.
73 Dz/c/o Z,Mr/w/Æ<3 O^/ns'T/cgo prq/êyoro /Z/сго/мгу ио Un/wersy/cc/c red. F. Dmochowski. Warszawa 1861.
137
3. Kopia tympanonu Tommaso Acciardiego wedlug modetu Teresy Rostworowskiej, 1957, piaskowiec, 345 x 2050 cm.
Teatr Wielki w Warszawie. Fot. P. Szulc
4. Rysunek inwentaryzacyjny tympanonu Tommaso Acciardiego, 1952-1954. Warszawa, Archiwum Zakladowe TW-ON,
sygn. ODBUDOWA 0282 TECH 0282
niż Anakreonta. Nie wiadomo, czy napis znajdował się na fasadzie teatru przed II wojną światową, na
rysunkach inwentaryzacyjnych nie został zadokumentowany^^.
Przywołanie imienia Anakreonta^, poety sławiącego Dionizosa, wychwaiającego miłość, śpiew i wino,
nie byłoby przypadkiem. Jego twórczość pozostawała źródłem inspiracji dia kiiku pokoleń poetów. W Poi-
sce w czasach Stanisława Augusta Poniatowskiego tłumaczenia Anakreonta oraz utwory wzorowane na
anakreontykach pubłikowano w „Zabawach Przyjemnych i Pożytecznych", odkąd redaktorem został Adam
Naruszewicz. „Poiskim Anakreontem" nazywany był Franciszek Dionizy Kniaźnin^^. W 1816 r. Franciszek
Skarbek wydał swoje tłumaczenie pieśni Anakreonta, które zadedykował Samueiowi Bogumiłowi Lindemu^'.
Równie uzasadnione jest odczytanie przedstawionego na tympanonie popiersia jako Sofoklesa^-.
W teatrze stanisławowskim w Starej Pomarańczarni, w narożach plafonu z ApoHinem w kwadrydze, wize-
runek Sofoklesa został umieszczony obok Szekspira, Racine'a i Moiiera. Twórczości wieikiego antycznego
tragika dużo miejsca poświęcił w swoich wykładach Ludwik Osiński, który od 1818 r. był profesorem
literatury na Uniwersytecie Warszawskim, a w latach 1814-1830 dyrektorem sceny narodowej^.
6s Warszawa. Archiwum Zakładowe TW-ON, Inwentaryzacja i odbudowa, sygn. 0277 (tablica 6), 0282; Warszawa. Zaklad Archi-
tektury Polskiej Politechniki Warszawskiej, Teatr Wielki w Warszawie, nr 1370.
69 Anakreont urodził się w Teos w Jonii na przełomie VI i V w. p.n.e. Na cześć poety na Akropolu ustawiono jego posąg dłuta
Fidiasza. Naśladowany był przez poetów helienistycznych, którzy tworzyli tzw. anakreontyki. Do tradycji pisania anakreontyków powró-
cono w XVI w. W Polsce jego pierwszym tlumaczem i naśladowcą byl Jan Kochanowski. A. Szastyńska-Siemionowa, XnoDcon/,
[w:] .SYon/nU joAorzv antyczwr/?, red. A. Świderkówna, Warszawa 2001, s. 51-52.
7° №<7е/и, s. 7.
F. Skarbek, T/ ,1 /н;Uccw/o, Warszawa 1816.
77 Sofokles, podobnie jak Anakreont, uznany był już za życia. Firodził się w Kolonos kolo Aten ok. 496 r. p.n.e. Obok Ajschy-
losa i Eurypidesa jest uważany za nąjwiększego tragika starożytności, a jego ATó/ Ar/yp za wzorową i najdoskonalszą tragediç. Sofokles
wprowadził szereg innowacji. m.in. dodał trzeciego aktora. powiększył liczbę chórzystów oraz wykorzystywał malowane dekoracje. Jako
pierwszy tworzył tetralogie, w których każda tragedia stanowiła osobny utwór, nie była częścią tryłogii, tak jak to czynił Ajschylos.
S. Srebrny, grccU /po/yU', Warszawa 1984. s. 333.
73 Dz/c/o Z,Mr/w/Æ<3 O^/ns'T/cgo prq/êyoro /Z/сго/мгу ио Un/wersy/cc/c red. F. Dmochowski. Warszawa 1861.