DOI Heft:
Komunikaty
DOI Artikel:Grochowska-Angelus, Anna: O konserwacji obrazu Lorenza Lotta Adoracja Dzieciątka ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.21224#0131
O konserwacji obrazu Lorenza Lotta ,, Adoracja Dzieciątka ”
129
stosowane przez Lotta były również ty-
powe dla ówczesnych warsztatów.
Obraz Adoracja Dzieciątka jest
przykładem znakomitego warsztatu
weneckiego i właśnie dzięki temu ani
czas - prawie pięć stuleci - ani „po-
prawki” wprowadzone w wieku XIX
nie miały wielkiego wpływu na jego stan
zachowania. Niewątpliwie pewne par-
tie obrazu zostały lekko przetarte, ale
technika temperowa zastosowana przez
Lotta - w badaniach spoiwa wykryto
obecność oleju schnącego i białka -
nadała malowidłu trwałość i odporność
na działanie różnych materiałów czysz-
czących używanych przez stulecia.
W trakcie konserwatorskich prac
badawczych zauważono, że artysta
podczas malowania dokonał nieznacz-
nych poprawek kompozycji, które zo-
stały uchwycone na zdjęciu w podczer-
wieni, np. płaszcz Marii, załamujący się
na kamiennej ławie, pierwotnie opadał prosto w dół. Odkryto również znak „X”
wykonany linią rytą, umieszczony na odwrotnej stronie deski, przy jej górnej kra-
wędzi. Zachowały się także na odwrocie deski zarysy liter i numerów wykona-
nych ciemną farbą. Reflektografia w podczerwieni uczytelniła znak kolekcyjny
(il. 5). Pozwoliło to Dawidowi Alanowi Brownowi ustalić, że obraz należał do
Don Gaspara de Haro y Guzman, wicekróla Neapolu i jednego z najwybitniej-
szych kolekcjonerów XVII wieku. Numer 1254 nadano obrazowi po śmierci Don
Gaspara w 1687 roku. Następnie obraz trafił do rąk jego spadkobierców w Hisz-
panii11 12.
Z analizy kompozycji oraz widocznego wykruszenia warstwy malarskiej
wzdłuż lewego boku deski wynika, że obraz zmniejszony został o ok. 2 cm. Po-
twierdza to rekonstrukcja rysunkowa tego fragmentu kompozycji13 i miejsce zna-
ku „X”, który wyznaczał oś deski podobrazia.
Analiza technologiczna obrazu potwierdza przynależność Adoracji Dzie-
5. Reflektografia fragmentu odwrotu obrazu
w podczerwieni. Widoczny znak kolekcyjny
Don Gaspara de Haro y Guzman [nr] 1254
(fot. J. Rutkowski)
11 C. Hoeniger, The Identification of Blue Pigments in Early Sienese Paintings by Color
Infrared Photography (Journal of the American Institute for Conservation, 30, 1991), s. 121.
12 Brown, Humfrey, Lucco, o.c., s. 91.
13 Rysunek rekonstrukcji uciętego boku wykonał Andrzej Raczkowski.
129
stosowane przez Lotta były również ty-
powe dla ówczesnych warsztatów.
Obraz Adoracja Dzieciątka jest
przykładem znakomitego warsztatu
weneckiego i właśnie dzięki temu ani
czas - prawie pięć stuleci - ani „po-
prawki” wprowadzone w wieku XIX
nie miały wielkiego wpływu na jego stan
zachowania. Niewątpliwie pewne par-
tie obrazu zostały lekko przetarte, ale
technika temperowa zastosowana przez
Lotta - w badaniach spoiwa wykryto
obecność oleju schnącego i białka -
nadała malowidłu trwałość i odporność
na działanie różnych materiałów czysz-
czących używanych przez stulecia.
W trakcie konserwatorskich prac
badawczych zauważono, że artysta
podczas malowania dokonał nieznacz-
nych poprawek kompozycji, które zo-
stały uchwycone na zdjęciu w podczer-
wieni, np. płaszcz Marii, załamujący się
na kamiennej ławie, pierwotnie opadał prosto w dół. Odkryto również znak „X”
wykonany linią rytą, umieszczony na odwrotnej stronie deski, przy jej górnej kra-
wędzi. Zachowały się także na odwrocie deski zarysy liter i numerów wykona-
nych ciemną farbą. Reflektografia w podczerwieni uczytelniła znak kolekcyjny
(il. 5). Pozwoliło to Dawidowi Alanowi Brownowi ustalić, że obraz należał do
Don Gaspara de Haro y Guzman, wicekróla Neapolu i jednego z najwybitniej-
szych kolekcjonerów XVII wieku. Numer 1254 nadano obrazowi po śmierci Don
Gaspara w 1687 roku. Następnie obraz trafił do rąk jego spadkobierców w Hisz-
panii11 12.
Z analizy kompozycji oraz widocznego wykruszenia warstwy malarskiej
wzdłuż lewego boku deski wynika, że obraz zmniejszony został o ok. 2 cm. Po-
twierdza to rekonstrukcja rysunkowa tego fragmentu kompozycji13 i miejsce zna-
ku „X”, który wyznaczał oś deski podobrazia.
Analiza technologiczna obrazu potwierdza przynależność Adoracji Dzie-
5. Reflektografia fragmentu odwrotu obrazu
w podczerwieni. Widoczny znak kolekcyjny
Don Gaspara de Haro y Guzman [nr] 1254
(fot. J. Rutkowski)
11 C. Hoeniger, The Identification of Blue Pigments in Early Sienese Paintings by Color
Infrared Photography (Journal of the American Institute for Conservation, 30, 1991), s. 121.
12 Brown, Humfrey, Lucco, o.c., s. 91.
13 Rysunek rekonstrukcji uciętego boku wykonał Andrzej Raczkowski.