DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.21224#0043
Adam Broż
RZEŹBA DEKORACYJNA
SUKIENNIC KRAKOWSKICH
Z OKRESU RESTAURACJI I PRZEBUDOWY PRZEZ
TOMASZA PRYLIŃSKIEGO W LATACH 1875-1879
WSTĘP
Historia odnowienia Sukiennic krakowskich w latach 1875-1879 nie zosta-
ła dotąd dokładnie opracowana; dotyczy to szczególnie dekoracji rzeźbiarskiej. Już
w relacjach współczesnych spotykamy niejasności i braki w tym względzie. Jak
stwierdza Stanisław Tarnowski, „nie dojdziemy dziś i nikt zapewne nie dojdzie,
które w Sukiennicach szczegóły powstały z połączonej myśli Prylińskiego
i Matejki; jeżeli nas pamięć nie myli, to kapitele z głowami należą do takich szcze-
gółów. To wszakże pewne, że w dziale swojem Pry liński zasięgał często zdania
i rady wielkiego znawcy starego Krakowa, wielkiego artysty, którego z uwielbie-
niem nazywał mistrzem, i że do tego pomnika przeszłości, do tej szlachetnej ozdoby
i chluby miasta, wiąże się także imię Matejki, że i Sukiennice także winny go przy-
pominać potomnym”1.
Przegląd literatury2 na ten temat pozwala nam przede wszystkim na wy-
ciągnięcie wniosku, że na rzeźbę dekoracyjną w czasie odnawiania Sukiennic miał
1 S. Tarnowsk i, Matejko, Kraków 1897, s. 191.
2 M. Gorzkowski, O artystycznych czynnościach Jana Matejki począwszy od lat jego
najmłodszych to jest od r. 1850 do końca r. 1881, Kraków 1882; S. Tomkowicz, Tomasz Pryliń-
ski. Wspomnienia o życiu i dziełach (Czas, 24, 25, 1896 i osobna odbitka); Tarnowski, o.c.;
W. Łuszczkiewicz, Jan Matejko - szkice do życiorysu mistrza, Kraków 1894; tenże, Sukien-
nice krakowskie - dzieje gmachu i jego obecnej przebudowy (Biblioteka Krakowska, 11, Kraków
1899); K. Gorski. Architektura XIX wieku (Rocznik Krakowski, VI, Kraków 1904), s. 150-152;
W. Ekielski, Architekt Jan Matejko (Architekt, XXII, 1929), s. 5-10; K. Estreicher, Prze-
wodnik dla zwiedzających miasto i okolicę, wyd. 3, Kraków 1938, s. 98-101; Katalog wystawy
rysunków i szkiców Jana Matejki, Warszawa 1938, s. 89; M. Treter, Matejko, Warszawa 1939;
J. Gintel, Jan Matejko. Wypisy biograficzne, Kraków 1955, s. 253-258; E. Łepkowski, Czy
Jan Matejko współpracował z Tomaszem Prylińskim? (Dziennik Polski, 56, 1955, dodatek „Od A
do Z”, nr 9 (214)); S. Serafińska, Jan Matejko. Wspomnienia rodzinne, Kraków 1955,
s. 459M62.
RZEŹBA DEKORACYJNA
SUKIENNIC KRAKOWSKICH
Z OKRESU RESTAURACJI I PRZEBUDOWY PRZEZ
TOMASZA PRYLIŃSKIEGO W LATACH 1875-1879
WSTĘP
Historia odnowienia Sukiennic krakowskich w latach 1875-1879 nie zosta-
ła dotąd dokładnie opracowana; dotyczy to szczególnie dekoracji rzeźbiarskiej. Już
w relacjach współczesnych spotykamy niejasności i braki w tym względzie. Jak
stwierdza Stanisław Tarnowski, „nie dojdziemy dziś i nikt zapewne nie dojdzie,
które w Sukiennicach szczegóły powstały z połączonej myśli Prylińskiego
i Matejki; jeżeli nas pamięć nie myli, to kapitele z głowami należą do takich szcze-
gółów. To wszakże pewne, że w dziale swojem Pry liński zasięgał często zdania
i rady wielkiego znawcy starego Krakowa, wielkiego artysty, którego z uwielbie-
niem nazywał mistrzem, i że do tego pomnika przeszłości, do tej szlachetnej ozdoby
i chluby miasta, wiąże się także imię Matejki, że i Sukiennice także winny go przy-
pominać potomnym”1.
Przegląd literatury2 na ten temat pozwala nam przede wszystkim na wy-
ciągnięcie wniosku, że na rzeźbę dekoracyjną w czasie odnawiania Sukiennic miał
1 S. Tarnowsk i, Matejko, Kraków 1897, s. 191.
2 M. Gorzkowski, O artystycznych czynnościach Jana Matejki począwszy od lat jego
najmłodszych to jest od r. 1850 do końca r. 1881, Kraków 1882; S. Tomkowicz, Tomasz Pryliń-
ski. Wspomnienia o życiu i dziełach (Czas, 24, 25, 1896 i osobna odbitka); Tarnowski, o.c.;
W. Łuszczkiewicz, Jan Matejko - szkice do życiorysu mistrza, Kraków 1894; tenże, Sukien-
nice krakowskie - dzieje gmachu i jego obecnej przebudowy (Biblioteka Krakowska, 11, Kraków
1899); K. Gorski. Architektura XIX wieku (Rocznik Krakowski, VI, Kraków 1904), s. 150-152;
W. Ekielski, Architekt Jan Matejko (Architekt, XXII, 1929), s. 5-10; K. Estreicher, Prze-
wodnik dla zwiedzających miasto i okolicę, wyd. 3, Kraków 1938, s. 98-101; Katalog wystawy
rysunków i szkiców Jana Matejki, Warszawa 1938, s. 89; M. Treter, Matejko, Warszawa 1939;
J. Gintel, Jan Matejko. Wypisy biograficzne, Kraków 1955, s. 253-258; E. Łepkowski, Czy
Jan Matejko współpracował z Tomaszem Prylińskim? (Dziennik Polski, 56, 1955, dodatek „Od A
do Z”, nr 9 (214)); S. Serafińska, Jan Matejko. Wspomnienia rodzinne, Kraków 1955,
s. 459M62.