DOI Artikel:
Biedrońska-Słota, Beata: Namiot turecki w zbiorach Działu Tkanin Muzeum Narodowego w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.21224#0013
Beata Biedrońska-Słota
NAMIOT TURECKI
W ZBIORACH DZIAŁU TKANIN
MUZEUM NARODOWEGO W KRAKOWIE1
Przechowywane w zbiorach polskich zabytki kultury islamu są odbiciem
wielowiekowych i różnorodnych kontaktów Rzeczypospolitej z krajami Bliskiego
Wschodu. Oczywiście Polska nie była pod tym względem wyjątkiem. Artyści in-
nych europejskich krajów - od Bałkanów po Hiszpanię - również przez długi okres
kreowali swoją sztukę inspirując się sztuką arabską i turecką. Kontakty te były
tak mocne, że z czasem Europejczycy zaczęli uważać niektóre cechy sztuki isla-
mu za część własnej kultury i przejaw własnego dorobku. Nigdzie jednak poza
Rzeczpospolitą czerpanie z zasobów sztuki muzułmańskiej nie spowodowało wy-
kształcenia się odrębnych cech stylistycznych, charakterystycznych szczególnie
dla wieku XVII, które z czasem określać zaczęto mianem „sztuki sarmatyzmu”.
Sztuka islamu przenikała do Europy wieloma wrotami i w różny sposób.
Jej wpływy najsilniejsze były w krajach południowej Europy, okupowanych przez
dłuższy czas przez Arabów, a później przez Turków. W innych krajach europej-
skich miały charakter raczej okazjonalny i wynikały bądź to z realizacji pojedyn-
czych fundacji, bądź to z importu dzieł sztuki. Dlatego wpływy te w sztuce Za-
chodu analizuje się i rozważa niezależnie od klasycznie rozumianej „miejscowej”
ewolucji formalnej i przemian stylistycznych.
W Polsce natomiast sztuka islamu odegrała znaczną rolę w kształtowaniu
twórczości polskich artystów i złączyła się z sztuką miejscową, tworząc wspólnie
nowy zasób form stylistycznych w taki sposób, że nie można wyodrębnić ani cech
tradycyjnej sztuki rodzimej, ani cech wynikających z inspiracji sztuką zachodnio-
europejską, ani wreszcie wpływów sztuki wschodniej.
' Artykuł niniejszy jest zmienioną wersją publikacji: B. Biedrońska-Słota, A Tur-
kish Tent in Kraków National Museum [w:] Turkish Art. 10e Congres international d’art turc,
Geneve 1999, s. 183-190.
NAMIOT TURECKI
W ZBIORACH DZIAŁU TKANIN
MUZEUM NARODOWEGO W KRAKOWIE1
Przechowywane w zbiorach polskich zabytki kultury islamu są odbiciem
wielowiekowych i różnorodnych kontaktów Rzeczypospolitej z krajami Bliskiego
Wschodu. Oczywiście Polska nie była pod tym względem wyjątkiem. Artyści in-
nych europejskich krajów - od Bałkanów po Hiszpanię - również przez długi okres
kreowali swoją sztukę inspirując się sztuką arabską i turecką. Kontakty te były
tak mocne, że z czasem Europejczycy zaczęli uważać niektóre cechy sztuki isla-
mu za część własnej kultury i przejaw własnego dorobku. Nigdzie jednak poza
Rzeczpospolitą czerpanie z zasobów sztuki muzułmańskiej nie spowodowało wy-
kształcenia się odrębnych cech stylistycznych, charakterystycznych szczególnie
dla wieku XVII, które z czasem określać zaczęto mianem „sztuki sarmatyzmu”.
Sztuka islamu przenikała do Europy wieloma wrotami i w różny sposób.
Jej wpływy najsilniejsze były w krajach południowej Europy, okupowanych przez
dłuższy czas przez Arabów, a później przez Turków. W innych krajach europej-
skich miały charakter raczej okazjonalny i wynikały bądź to z realizacji pojedyn-
czych fundacji, bądź to z importu dzieł sztuki. Dlatego wpływy te w sztuce Za-
chodu analizuje się i rozważa niezależnie od klasycznie rozumianej „miejscowej”
ewolucji formalnej i przemian stylistycznych.
W Polsce natomiast sztuka islamu odegrała znaczną rolę w kształtowaniu
twórczości polskich artystów i złączyła się z sztuką miejscową, tworząc wspólnie
nowy zasób form stylistycznych w taki sposób, że nie można wyodrębnić ani cech
tradycyjnej sztuki rodzimej, ani cech wynikających z inspiracji sztuką zachodnio-
europejską, ani wreszcie wpływów sztuki wschodniej.
' Artykuł niniejszy jest zmienioną wersją publikacji: B. Biedrońska-Słota, A Tur-
kish Tent in Kraków National Museum [w:] Turkish Art. 10e Congres international d’art turc,
Geneve 1999, s. 183-190.