DOI Heft:
Recenzje / Reviews
DOI Artikel:Czapska, Monika: "Virtus et splendor. Sztuka w życiu Włochów XIV-XVII wieku". Wystawa ze zbiorów Fundacji Książąt Czartoryskich: Muzeum Narodowe w Gdańsku, Zielona Brama, 31 XII 2013 - 30 III 2014
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.31061#0333
Monika Czapska
Uniwersytet Gdański
„Virtus et splendor.
Sztuka w życiu Włochów XIV-XVII wieku”.
Wystawa ze zbiorów
Fundacji Książąt Czartoryskich
Muzeum Narodowe w Gdańsku,
Zielona Brama, 31 XII 2013 - 30 III 2014
Zainteresowanie historią postrzeganą nie jako ciąg następujących po sobie wielkich wy-
darzeń: stoczonych bitew, podpisanych i zerwanych traktatów czy strategicznych posu-
nięć w politycznej rozgrywce, ale przez pryzmat życia społecznego ze wszystkimi jego
aspektami, otwarcie się na psychologiczny, materialny i środowiskowy kontekst badanego
okresu oraz sprowadzenie obserwacji do mniejszej skali, przeważnie obejmującej lokalne
środowisko, a nieraz i pojedynczą osobę - ma już pewną tradycję. Zainicjowane w poło-
wie XX w. działalnością badaczy współtworzących tzw. szkołę Annales (m.in. Fernand
Braudel, Georges Duby, Jacąues Le Goff, Emmanuel Le Roy Ladurie) studia mikrohi-
storyczne, łączące klasyczną historię z innymi dyscyplinami, takimi jak socjologia, geo-
grafia czy antropologia, przyniosły doskonałe rezultaty także w zakresie historii sztuki1.
Poszukiwanie odpowiedzi na pytania o to, kim byli nie tylko twórcy, ale także odbiorcy
dzieł sztuki, jaki był ich status majątkowy, pozycja społeczna, światopogląd, przekonania
polityczne i religijne, poziom wykształcenia, jak wyglądało ich życie codzienne i w jakim
środowisku się obracali - stało się podstawą rekonstrukcji dziejów większych i mniejszych
społeczności, poszczególnych rodzin i jednostek. Wciąż rozwijane studia nad obiektami
kultury materialnej, prowadzone jednocześnie z analizą materiału źródłowego w posta-
ci rozmaitych rejestrów (catasto), dokumentów, listów, testamentów czy inwentarzy, po-
zwalają budować coraz bardziej wnikliwy i wszechstronny obraz życia ludzi w minionych
wiekach. W obliczu tych badań niezwykłej wartości nabierają przedmioty o charakterze
użytkowym, wyrabiane masowo, często niewyszukane i pozbawione indywidualnego cha-
rakteru, natomiast dzieła zaliczane do sztuki wysokiej, nierzadko postrzegane wyłącznie
1 D.L. Krohn, Marriage as a Key to Understanding the Past [w:] Art and Love in Renaissance Italy,
ed. A. Bayer. Katalog wystawy, The Metropolitan Museum of Art, New York, 11 XI 2008 - 16 II 2009;
The Kimbell Art Museum, Fort Worth, 15 III 2009 - 14 VI 2009, New York 2008, s. 10.
Uniwersytet Gdański
„Virtus et splendor.
Sztuka w życiu Włochów XIV-XVII wieku”.
Wystawa ze zbiorów
Fundacji Książąt Czartoryskich
Muzeum Narodowe w Gdańsku,
Zielona Brama, 31 XII 2013 - 30 III 2014
Zainteresowanie historią postrzeganą nie jako ciąg następujących po sobie wielkich wy-
darzeń: stoczonych bitew, podpisanych i zerwanych traktatów czy strategicznych posu-
nięć w politycznej rozgrywce, ale przez pryzmat życia społecznego ze wszystkimi jego
aspektami, otwarcie się na psychologiczny, materialny i środowiskowy kontekst badanego
okresu oraz sprowadzenie obserwacji do mniejszej skali, przeważnie obejmującej lokalne
środowisko, a nieraz i pojedynczą osobę - ma już pewną tradycję. Zainicjowane w poło-
wie XX w. działalnością badaczy współtworzących tzw. szkołę Annales (m.in. Fernand
Braudel, Georges Duby, Jacąues Le Goff, Emmanuel Le Roy Ladurie) studia mikrohi-
storyczne, łączące klasyczną historię z innymi dyscyplinami, takimi jak socjologia, geo-
grafia czy antropologia, przyniosły doskonałe rezultaty także w zakresie historii sztuki1.
Poszukiwanie odpowiedzi na pytania o to, kim byli nie tylko twórcy, ale także odbiorcy
dzieł sztuki, jaki był ich status majątkowy, pozycja społeczna, światopogląd, przekonania
polityczne i religijne, poziom wykształcenia, jak wyglądało ich życie codzienne i w jakim
środowisku się obracali - stało się podstawą rekonstrukcji dziejów większych i mniejszych
społeczności, poszczególnych rodzin i jednostek. Wciąż rozwijane studia nad obiektami
kultury materialnej, prowadzone jednocześnie z analizą materiału źródłowego w posta-
ci rozmaitych rejestrów (catasto), dokumentów, listów, testamentów czy inwentarzy, po-
zwalają budować coraz bardziej wnikliwy i wszechstronny obraz życia ludzi w minionych
wiekach. W obliczu tych badań niezwykłej wartości nabierają przedmioty o charakterze
użytkowym, wyrabiane masowo, często niewyszukane i pozbawione indywidualnego cha-
rakteru, natomiast dzieła zaliczane do sztuki wysokiej, nierzadko postrzegane wyłącznie
1 D.L. Krohn, Marriage as a Key to Understanding the Past [w:] Art and Love in Renaissance Italy,
ed. A. Bayer. Katalog wystawy, The Metropolitan Museum of Art, New York, 11 XI 2008 - 16 II 2009;
The Kimbell Art Museum, Fort Worth, 15 III 2009 - 14 VI 2009, New York 2008, s. 10.