Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (7.1963)

8. Stempel sinopski z przedstawieniem Nike

nazjonu często spotkać można przedstawienie Nike, nieodłącznej partnerki zawodów, personi-
fikację zwycięstw o zasięgu bardzo szerokim i bardzo różnorodnym37. Nike na rydwanie, pę-
dząca z wieńcem w dłoni na spotkanie zwycięzcy, to Nike igrzysk i zawodów sportowych i taką
właśnie spotykamy na naszych stemplach. Nie tylko więc przyczynami politycznymi, burzli-
wym okresem podbojów epoki hellenizmu należy uzasadniać umieszczenie Nike na stemplu
amfory, mimo że nie pozostają one bez znaczenia w rozpowszechnieniu zarówno kultu, jak
i przedstawień bogini. Na pewno też nie bez znaczenia dla samej pracy rytownika były względy
wyłącznie artystyczne. Pełna ekspresji, uskrzydlona postać Nike była godłem wyjątkowo atrak-
cyjnym i dekoracyjnym, pozwalającym rysownikowi na dużą swobodę w wykonaniu rysunku.
Przyczyny tkwią przede wszystkim w chęci zasygnalizowania zawartości amfory, zawierającje
w tym wypadku oliwę, której znaczną część zużywały gimnazjony. Natomiast w przypadku
stempli astynoma Choregionosa, na których występuje postać bogini z trąbką w dłoni, pokazana

37 W malarstwie wazowym często spotykamy postać Nike jako personifikację zwycięstw sportowych czy
muzycznych. Por. np. czerwonofigurową wazę z Ampurias w Hiszpanii, ukazującą Nike wieńczącą trójnóg obok
Apollina grającego na lirze, Jhb. D.I, 1912, Arch. Anz. s. 447—448, fig. 41. Przedstawienia Nike w malarstwie
wazowym patrz Knapp, Nike in der Yasenmalerei, Tiibingen 1876.

198