DOI Artikel:
Sztetyłło, Zofia: Przedstawienie figuralne na stemplach amfor z polskich wykopalisk archeologicznych
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19395#0204
9. Stempel sinopski astynoma Posideiosa z przedstawieniem Heraklesa z rogiem obfitości
wszystkich wymienionych przedstawień uzasadnia umieszczenie ich na imadle amfory. Dioni-
zos — bóg wina, podobnie jak postacie satyrów, ze względu na przeznaczenie amfory, Hermes —
patron kupców i handlu, ze względu na charakter naczyń, będących opakowaniem towarów lub
same spełniające rolę towaru. Dwa jednak szczegóły występujące na naszym przedstawieniu,
a mianowicie podpórka (maczuga) i nakrycie głowy, pozwalają na zidentyfikowanie przedsta-
wienia jako postaci Heraklesa. Mimo że trzeci atrybut — róg obfitości — najczęściej występuje
przy personifikacjach kobiecych bądź przedstawieniach satyrów czy Dionizosa, w rękach
Heraklesa znajduje on poważne uzasadnienie. Wiąże się bowiem z mitem o walce Heraklesa
z potworem Acheloosem, w której pokonany przez herosa potwór pozostawi w jego rękach jeden
ze swych rogów. Róg ten napełniony owocami posiadł cudowną własność wiecznej obfitości.
Herakles jest więc w pewnym sensie jego twórcą.
W plastyce hellenistycznej znane są przedstawienia Heraklesa z rogiem obfitości, ukazujące
go właśnie jako zwycięzcę Acheloosa. Najbliższą analogię dla naszego przedstawienia stanowić
będą dwie rzeźby, które mimo znacznych różnic wydają się powtarzać ten sam typ43. Rozpiętość
typów na stemplach jest znaczna, odnajdujemy bowiem zarówno smukłe, o charakterystycznym
43 Waldhauer, Die antike Skulptur d. Ermitage, Berlin 1928, s. 36, nr 18, taf. XIV; W. Amelung,
Die Sculpturen d. Vatic. Museum II, tabl. 8, nr 5A; G. Lippold, Die Skulpt. d. Vatic. Museum, III2,
tabl. 16, nr 10.
200
wszystkich wymienionych przedstawień uzasadnia umieszczenie ich na imadle amfory. Dioni-
zos — bóg wina, podobnie jak postacie satyrów, ze względu na przeznaczenie amfory, Hermes —
patron kupców i handlu, ze względu na charakter naczyń, będących opakowaniem towarów lub
same spełniające rolę towaru. Dwa jednak szczegóły występujące na naszym przedstawieniu,
a mianowicie podpórka (maczuga) i nakrycie głowy, pozwalają na zidentyfikowanie przedsta-
wienia jako postaci Heraklesa. Mimo że trzeci atrybut — róg obfitości — najczęściej występuje
przy personifikacjach kobiecych bądź przedstawieniach satyrów czy Dionizosa, w rękach
Heraklesa znajduje on poważne uzasadnienie. Wiąże się bowiem z mitem o walce Heraklesa
z potworem Acheloosem, w której pokonany przez herosa potwór pozostawi w jego rękach jeden
ze swych rogów. Róg ten napełniony owocami posiadł cudowną własność wiecznej obfitości.
Herakles jest więc w pewnym sensie jego twórcą.
W plastyce hellenistycznej znane są przedstawienia Heraklesa z rogiem obfitości, ukazujące
go właśnie jako zwycięzcę Acheloosa. Najbliższą analogię dla naszego przedstawienia stanowić
będą dwie rzeźby, które mimo znacznych różnic wydają się powtarzać ten sam typ43. Rozpiętość
typów na stemplach jest znaczna, odnajdujemy bowiem zarówno smukłe, o charakterystycznym
43 Waldhauer, Die antike Skulptur d. Ermitage, Berlin 1928, s. 36, nr 18, taf. XIV; W. Amelung,
Die Sculpturen d. Vatic. Museum II, tabl. 8, nr 5A; G. Lippold, Die Skulpt. d. Vatic. Museum, III2,
tabl. 16, nr 10.
200