DOI article:
Dobrzeniecki, Tadeusz: Maiestas Domini w zabytkach polskich i obcych z Polską związanych: [1]
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.19558#0054
14. Rekonstrukcja fresku absydy, Dodo, kościół Dawida, wg I h m, jw.
motywów. Aniołowie dźwigający clipeus z Barankiem, popiersiem Chrystusa albo z monogra-
mem często stoją w niosącej pozycji wschodniego sługi. Upodobanie do umieszczania sługi
pod symbolami pochodzi z tego samego źródła. Krzyż, ewangeliarz często są podtrzymywane
przez żywe istoty. Na średniowiecznych ambonach symbole ewangelii (najczęściej orzeł) służą
jako pulpit191. W ten sposób ewangelie są unoszone przez usługującą istotę niebiańską, podobnie
jak bóstwo w starożytnej tradycji. W bizantyjskich kopułach — w Hagia Sophia w Konstantyno-
polu lub Kijowie, w S. Marco w Wenecji — popiersie Chrystusa-Pantokratora umieszczone
jest w clipeusie, z rzędem archaniołów, proroków i świętych, stojących wokół jako straż, zaś
w czterech pendenty wach dźwigających kopułę — cztery cherubiny lub czterej ewangeliści (lub
191 Por. O. Lehman n-B rockhaus, Die Kanzeln der Abruzzen im 12. und 13. Jahrhundert. Rorni-
sches Jahrbuch fur Kunstgeschichte, VI, 1942/1944, s. 259—423, liczne ilustracje.
50
motywów. Aniołowie dźwigający clipeus z Barankiem, popiersiem Chrystusa albo z monogra-
mem często stoją w niosącej pozycji wschodniego sługi. Upodobanie do umieszczania sługi
pod symbolami pochodzi z tego samego źródła. Krzyż, ewangeliarz często są podtrzymywane
przez żywe istoty. Na średniowiecznych ambonach symbole ewangelii (najczęściej orzeł) służą
jako pulpit191. W ten sposób ewangelie są unoszone przez usługującą istotę niebiańską, podobnie
jak bóstwo w starożytnej tradycji. W bizantyjskich kopułach — w Hagia Sophia w Konstantyno-
polu lub Kijowie, w S. Marco w Wenecji — popiersie Chrystusa-Pantokratora umieszczone
jest w clipeusie, z rzędem archaniołów, proroków i świętych, stojących wokół jako straż, zaś
w czterech pendenty wach dźwigających kopułę — cztery cherubiny lub czterej ewangeliści (lub
191 Por. O. Lehman n-B rockhaus, Die Kanzeln der Abruzzen im 12. und 13. Jahrhundert. Rorni-
sches Jahrbuch fur Kunstgeschichte, VI, 1942/1944, s. 259—423, liczne ilustracje.
50