Krystyna Polaczek—Zdano wicz
FIGURKI ORANTEK KOPTYJSKICH POCHODZĄCE
Z POLSKO-FRANCUSKICH WYKOPALISK W EDFU
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA KOLEKCJI
W
? T poniższej pracy przeprowadzono krótką charakterystykę glinianych figurek kobiecych
pochodzących z okresu koptyjskiego, a znalezionych na teienie starożytnego Edfu. Oprócz
opisu figurek i opracowania katalogu starano się przede wszystkim wyjaśnić ich funkcję oraz,
0 ile to było możliwe, przypuszczalną proweniencję, a także linię ewolucyjną figurek orantek,
dość często spotykanych w tym okresie na całym terenie starożytnego Egiptu, a ze względu na
niezbyt efektowny wygląd nie posiadających szerszych i dokładniejszych opracowań.
Po przeszło 1000 lat dzielącym nas od czasu, w którym Edfu1 przeżywało ostatni okres swojej
historii, zostały podjęte na tym terenie prace wykopaliskowe przez Instytut Francuski Arche-
ologii Wschodu w Kairze w latach 1921—1933. W latach 1937—1939 do prowadzenia dalszych
badań została zorganizowana ekspedycja polsko-francuska pod kierownictwem prof. dr Kazi-
mierza Michałowskiego2. W wyniku prowadzonych prac wykopaliskowych w części centralnej
1 południowej tzw. komu zostały odsłonięte warstwy zabudowy miejskiej z okresu ptolemejskiego
i rzymskiego3. W 1Г wieku n.e. miasto, z niewiadomych dotąd przyczyn, zostało opuszczone.
Następna faza jego egzystencji przypada na okres koptyjski, począwszy od VI wieku n.e.
1 K. Michałowski, L'Art de l'ancienne Egypte. Paris 1968, s. 544; P. Monte t, Géographie de
l'Egypte ancienne. Paris 1957, cz. II, s. 30—38.
2 Michałowski i inni, Fouilles Franco-Polonaises. Rapports I. Tell Edfou 1937. Cair 1937; Micha-
łowski i inni, Fouilles Franco-Polonaises. Rapports II. Tell Edfou 1938. Cair 1938; Michałowski i in-
ni, Fouilles Franco-Polonaises. Rapports III. Tell Edfou 1939. Cair 1950; Sprawozdanie z działalności Uniwer-
sytetu Józefa Piłsudskiego za rok akademicki 1937/38, Wykład Profesora Kazimierza Michałowskiego — Wy-
kopaliska polskie w Egipcie. Warszawa 1938; Michałowski, Wykopaliska w Edfu — kampania r. 1937.
Biul. Hist. Szt., Warszawa 1937, s. 271—278; Michałow ski, Wykopaliska w Edfu — kampania r. 1938.
Biul. Hist. Szt. VI, Warszawa 1938, s. 201—207; Michałowski, Apollinopolis Magna. Dawna Sztuka,
II, z. 1, s. 1—12; Michałowski, L'Art de l'ancienne Egypte, j'w.
3 Na terenie wykopalisk zostały odsłonięte również i starsze ; warstwy, ale z uwagi na zakres pracy nie są
uwzględniane.
187
FIGURKI ORANTEK KOPTYJSKICH POCHODZĄCE
Z POLSKO-FRANCUSKICH WYKOPALISK W EDFU
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA KOLEKCJI
W
? T poniższej pracy przeprowadzono krótką charakterystykę glinianych figurek kobiecych
pochodzących z okresu koptyjskiego, a znalezionych na teienie starożytnego Edfu. Oprócz
opisu figurek i opracowania katalogu starano się przede wszystkim wyjaśnić ich funkcję oraz,
0 ile to było możliwe, przypuszczalną proweniencję, a także linię ewolucyjną figurek orantek,
dość często spotykanych w tym okresie na całym terenie starożytnego Egiptu, a ze względu na
niezbyt efektowny wygląd nie posiadających szerszych i dokładniejszych opracowań.
Po przeszło 1000 lat dzielącym nas od czasu, w którym Edfu1 przeżywało ostatni okres swojej
historii, zostały podjęte na tym terenie prace wykopaliskowe przez Instytut Francuski Arche-
ologii Wschodu w Kairze w latach 1921—1933. W latach 1937—1939 do prowadzenia dalszych
badań została zorganizowana ekspedycja polsko-francuska pod kierownictwem prof. dr Kazi-
mierza Michałowskiego2. W wyniku prowadzonych prac wykopaliskowych w części centralnej
1 południowej tzw. komu zostały odsłonięte warstwy zabudowy miejskiej z okresu ptolemejskiego
i rzymskiego3. W 1Г wieku n.e. miasto, z niewiadomych dotąd przyczyn, zostało opuszczone.
Następna faza jego egzystencji przypada na okres koptyjski, począwszy od VI wieku n.e.
1 K. Michałowski, L'Art de l'ancienne Egypte. Paris 1968, s. 544; P. Monte t, Géographie de
l'Egypte ancienne. Paris 1957, cz. II, s. 30—38.
2 Michałowski i inni, Fouilles Franco-Polonaises. Rapports I. Tell Edfou 1937. Cair 1937; Micha-
łowski i inni, Fouilles Franco-Polonaises. Rapports II. Tell Edfou 1938. Cair 1938; Michałowski i in-
ni, Fouilles Franco-Polonaises. Rapports III. Tell Edfou 1939. Cair 1950; Sprawozdanie z działalności Uniwer-
sytetu Józefa Piłsudskiego za rok akademicki 1937/38, Wykład Profesora Kazimierza Michałowskiego — Wy-
kopaliska polskie w Egipcie. Warszawa 1938; Michałowski, Wykopaliska w Edfu — kampania r. 1937.
Biul. Hist. Szt., Warszawa 1937, s. 271—278; Michałow ski, Wykopaliska w Edfu — kampania r. 1938.
Biul. Hist. Szt. VI, Warszawa 1938, s. 201—207; Michałowski, Apollinopolis Magna. Dawna Sztuka,
II, z. 1, s. 1—12; Michałowski, L'Art de l'ancienne Egypte, j'w.
3 Na terenie wykopalisk zostały odsłonięte również i starsze ; warstwy, ale z uwagi na zakres pracy nie są
uwzględniane.
187