Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (24.1980)

razem, silnie ugięte w kolanach i trzymane stosunkowo blisko piersi. Granica między częścią
końską i rybią jest umieszczona stosunkowo wysoko, tuż za kłębami i przejście jest płynne,
zatarte. Część rybia jest wygięta jednym stromym łukiem ku górze. Ustawiony horyzontalnie
koniec ogona kończy się dużą półksiężycową płetwą, stojącą pionowo. Hippokamp zaopatrzony
jest ponadto w tylko jedną płetwę boczną, umieszczoną na wierzchołku wygięcia i opracowaną
linearnie w formie trójkąta o wierzchołku skierowanym do tyłu. Modelunek jest sumaryczny,
ryty skąpe (płetwy, grzywa, szpara ustna, kontur oka). Sama figurka jest bardzo płaska, przezna-
czona wyłącznie do widoku bocznego.

Wszystkie te cechy odnajdujemy w figurkach „focolari” z Museo Archeologico w Sienie22
oraz z Bibliotheąue Nationale w Paryżu23. Ściśle łączą się z nimi także dwie figurki, zdobiące
okrągłe brązowe brasero z Museo Archeologico w Sienie i figurka brązowego ketosa z Museum
fur Kunst und Gewerbe w Hamburgu24. Jedynie w przypadku zabytków ze Sieny, figurki zacho-
wały się z elementami narożnymi i nóżkami wraz z nieruchomymi kółkami o czterech szprychach25
oddanych z pomocą pięciu okrągłych otworów. Typ figurek poprzez analogie z wyobrażeniami
hippokampów w malarstwie wazowym26 i analogie z malowidłami z grobów w Tarąuinii27
przede wszystkim zaś z Tomba dei Tori28, należałoby odnieść do lat 530—510 p.n.e. Wiele cech
wspólnych, takich jak wielkość i ustawienie głowy, forma grzywy, kształt i ruch nóg, odnajdujemy
także w grupie pięciu mniejszych hippokampów, pochodzących z zespołu brązów z Castel S. Ma-

22 Siena, Museo Archeologico, z Montepulciano. Nie publikowane. Cztery figurki odlewanych z brązu
hippokampów przynitowane do narożników skrzynki „focolare”.

23 E. B a b e 1 o n, J. A. Blanchet, Catalogue des Bronzes antiąues de la Bibliotheąue Nationale.
Paris 1895, s. 341, nr 794.

24 H. Pagenstecher, Arch. Anz. 1917, kol. 93, il. 14 (hippokamp); Brown, jw., s. 94, nr 7.

25 Zdaniem G. Karo wozy kreteńsko-mykeńskie charakteryzowałyby się kołami o czterech szprychach;
Karo, jw., s. 131—132.

26 Orvieto, Museo Faina, kielich czarnofigurowy nr 2486: T. Dohrn, Die schwarzfigurigen etruskischen
Vasen aus der zweiten Halfte des sechsten Jahrhunderts. Berlin 1937, s. 150 (Tritonmaler); kielich nr 2487: t e n ż e,
jw., s. 150, nr 137; P. B o c c i, s.v. Pittore del Tritone. EAA, t. VII, 1966. Podobne ukształtowanie ogona w hip-
pokampie na talerzu z bucchero rosso z San Giovenale: E. Welin, The Tomba at San Giovenale. [w:] Etruscan
Culture. Malmó 1962, s. 286, il. 262.

27 Tomba del Marę: Fr. W e e g e, Etruskische Malerei. Halle 1921, s. 89 i nn, tabl. 75—76; L. B a n t i,
Disegni di tombee monumenti etruschi fra il 1825 e 1830. L’architetto Henri Labrouste. St Etr., t. XXXV, 1967, s. 582
i nn; Tomba dei Tritoni (nr 2711); M. M o r e 11 i, Nuovi monumenti della pittura etrusca. Milano 1966, s. 64—69;
Tomba del Barone: W e e g e, jw., tabl. 76—83; Fr. P o u 1 s e n, Etruscan Tomb-Paintings. Their Subiects
and significence. Oxford 1922, il. 14; F. Messerschmidt, Beitrage zur Chronologie der etruskischen
Wandmalerei. Halle 1926, s. 44 i n; M. P a 11 o 11 i n o, La Peinture Etrusąue. Geneve 1952, s. 55.

28 L. B a n t i, Probierni della pittura etrusca arcaica. La tomba dei Tori a Tarąuinia. St Etr., t. XXIV,
1955—56, s. 143 i nn; A. G i u 1 i a n o, Osservazioni sulle pitture della ,,tomba dei tori” a Tarąuinia. St Etr.,
t. XXXVII, 1969, s. 3 i nn.

85