DOI Heft:
Starożytność
DOI Artikel:Zdrojewska, Wanda: Odważniki z okresu rzymskiego
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19586#0141
18. 1/3 libry. Wschodnia prowincja. Muzeum Narodowe w Warszawie.
Nr inw. 142842 MN
W oparciu o ciężar płytki można sugerować, że odważnik stanowi 1 /3 libry nieco tylko lżejszej
od przyjętej normy. Jeżeli jednak wziąć pod uwagę drobne ubytki na powierzchni zabytku,
trzeba przyznać, iż opisany ciężarek mógł być bardzo dokładny. Odciśnięte na nim okręgi prawdo-
podobnie miały na celu zmniejszenie wagi, która po sporządzeniu odlewu okazała się zbyt wy-
soka. Brak przesłanek uniemożliwia wydatowanie obiektu. Można jedynie przypuszczać, że
miał on zastosowanie na wschodnich terenach imperium rzymskiego, gdzie używano formy
płytki.
Następny zabytek ma również kształt kwadratu55. Ponad lico i odwrocie wystaje okalająca
płytkę ramka, utworzona z nieregularnego, spłaszczonego wałeczka. Z jednej strony ciężarka,
w jego centrum, znajduje się plastyczny symbol — kaduceusz i rozmieszczone z obu jego stron
O Y ,
litery KI A . Środek odwrocia zajmuje oddana plastycznie makówka między dwoma kłosami,
przy narożach zaś widnieją litery ^ ą .
Wyraźna legenda wagowa nie budzi żadnych wątpliwości, że opisany zabytek prezentuje
trzy uncje rzymskie. Jego ciężar jest bliski ciężarowi dwóch płytek określonych TPIOYNKIN
ITAAIKON, opublikowanych przez Pernice56. Jedna z nich została odkryta w Tomis, druga
o nieznanym pochodzeniu, znajduje się w zbiorach Luwru.
Na opisanym odważniku zwraca uwagę charakterystyczna forma litery C . Analogiczny jej
kształt spotykamy na dwóch zabytkach znalezionych w Tomis, przechowywanych w Muzeum
w Bukareszcie57. Należy również podkreślić, że występująca na odwrociu legenda AIKA należy
55 Nr inw. 142850 MN; ołów; wys. = szer. — 0,041 m; grub.—0,006 m; waga 77 g. Prow.: nieznana.
Publ.: Froehner, jw., s. 194 nr lOla; zakupiony do zbiorów gołuchowskich 15 VI 1891.
56 Pernice, jw., s. 183 nr 712a i 712.
57 Pernice, jw., s. 184 nr 722 i s. 185 nr 723.
137
Nr inw. 142842 MN
W oparciu o ciężar płytki można sugerować, że odważnik stanowi 1 /3 libry nieco tylko lżejszej
od przyjętej normy. Jeżeli jednak wziąć pod uwagę drobne ubytki na powierzchni zabytku,
trzeba przyznać, iż opisany ciężarek mógł być bardzo dokładny. Odciśnięte na nim okręgi prawdo-
podobnie miały na celu zmniejszenie wagi, która po sporządzeniu odlewu okazała się zbyt wy-
soka. Brak przesłanek uniemożliwia wydatowanie obiektu. Można jedynie przypuszczać, że
miał on zastosowanie na wschodnich terenach imperium rzymskiego, gdzie używano formy
płytki.
Następny zabytek ma również kształt kwadratu55. Ponad lico i odwrocie wystaje okalająca
płytkę ramka, utworzona z nieregularnego, spłaszczonego wałeczka. Z jednej strony ciężarka,
w jego centrum, znajduje się plastyczny symbol — kaduceusz i rozmieszczone z obu jego stron
O Y ,
litery KI A . Środek odwrocia zajmuje oddana plastycznie makówka między dwoma kłosami,
przy narożach zaś widnieją litery ^ ą .
Wyraźna legenda wagowa nie budzi żadnych wątpliwości, że opisany zabytek prezentuje
trzy uncje rzymskie. Jego ciężar jest bliski ciężarowi dwóch płytek określonych TPIOYNKIN
ITAAIKON, opublikowanych przez Pernice56. Jedna z nich została odkryta w Tomis, druga
o nieznanym pochodzeniu, znajduje się w zbiorach Luwru.
Na opisanym odważniku zwraca uwagę charakterystyczna forma litery C . Analogiczny jej
kształt spotykamy na dwóch zabytkach znalezionych w Tomis, przechowywanych w Muzeum
w Bukareszcie57. Należy również podkreślić, że występująca na odwrociu legenda AIKA należy
55 Nr inw. 142850 MN; ołów; wys. = szer. — 0,041 m; grub.—0,006 m; waga 77 g. Prow.: nieznana.
Publ.: Froehner, jw., s. 194 nr lOla; zakupiony do zbiorów gołuchowskich 15 VI 1891.
56 Pernice, jw., s. 183 nr 712a i 712.
57 Pernice, jw., s. 184 nr 722 i s. 185 nr 723.
137