DOI Heft:
Faras
DOI Artikel:Górecki, Tomasz: Z problematyki ikonografii świętych wojowników w malarstwie ściennym katedry w Faras
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19586#0177
Tomasz Górecki
Z PROBLEMATYKI IKONOGRAFII ŚWIĘTYCH WOJOWNIKÓW
W MALARSTWIE ŚCIENNYM KATEDRY W FARAS
\Y7
Vy latach 1961—1964 Polska Misja Archeologiczna pod kierownictwem prof. K. Mi-
chałowskiego prowadziła prace archeologiczne na terenie Faras — dawnej stolicy północno-
nubijskiego królestwa Nobadii. Już w trakcie pierwszej kampanii wykopaliskowej, we wnętrzu
komu, na którego szczycie znajdowały się ruiny cytadeli arabskiej i klasztoru koptyjskiego,
stwierdzono istnienie budowli sakralnej z okresu chrzścijańskiego, która została później ziden-
tyfikowana jako kościół katedralny. W jego wnętrzu znaleziono wielki zespół malowideł ścien-
nych składający się z ponad 120 przedstawień (zachowanych całkowicie lub częściowo), z których
część — nieco więcej niż połowę — otrzymało Muzeum Narodowe w Warszawie, pozostałe
zaś znalazły się w zbiorach Muzeum Narodowego w Chartumie. Wszystkie malowidła zostały
wykonane w technice ał-secco i pochodzą z okresu VIII—XIV w1. 1
1 Rezultaty polskich wykopalisk zostały opublikowane w następujących podstawowych opracowaniach:
K. Michałowski, Polish Excavations at Faras 1961. Kush. Journal of the Sudan Antiąuities Service, X,
1962, s. 220—244; tenże, Polish Excavations at Faras. Second Season 1961—1962. Kush, jw., XI, 1963, s. 235—
256; tenże, Polish Excavations at Faras. Third Season 1962—1963. Kush, jw., XII, 1964, s. 195—207: tenże,
Polish Excavations at Faras. Fourth Season 1963—1964. Kush, jw., XIII, 1965, s. 177—-189; tenże, Faras,
Fouilles Polonaises 1961. Warszawa 1962; tenże, Faras, Fouilles Polonaises 1961—1962. Warszawa 1965;
tenże, Die wichtigsten Entwicklungsetappen der Wandmalerei in Faras. [w:] Christentum am Nil. Reckling-
hausen 1964, s. 79—94; tenże, Faras, Centre artistiąue de la Nubie Chretienne. Leiden 1966; tenże, Faras,
die Kathedrale aus dem Wiistensand. Ztirich-Koln 1967; tenże, Classification generale des peintures murales
de Faras. Melanges Devambez, Revue Archćologiąue, II, 1972, s. 373—380; tenże, Faras. Malowidła ścienne
w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. Warszawa 1974, tamże zamieszczona jest bibliografia do-
tycząca opracowań poszczególnych grup zabytków na s. 315—317; S. Jakobielski, Faras III. A History
of the Bishopric of Pakhoras on the Basis of Coptic Inscriptions. Warszawa 1972; J. K u b i ń s k a, Faras IV.
Les inscriptions grecąues de Faras. Warszawa 1974; pełna bibliografia prac dotyczących polskich wykopalisk
w Faras i opracowań poszczególnych grup zabytków została podana w artykule: K. Michałowski, Faras,
seventeen years after the discovery. Africa in Antiąuity, Meroitica 5, Berlin 1979, s. 31—39.
173
Z PROBLEMATYKI IKONOGRAFII ŚWIĘTYCH WOJOWNIKÓW
W MALARSTWIE ŚCIENNYM KATEDRY W FARAS
\Y7
Vy latach 1961—1964 Polska Misja Archeologiczna pod kierownictwem prof. K. Mi-
chałowskiego prowadziła prace archeologiczne na terenie Faras — dawnej stolicy północno-
nubijskiego królestwa Nobadii. Już w trakcie pierwszej kampanii wykopaliskowej, we wnętrzu
komu, na którego szczycie znajdowały się ruiny cytadeli arabskiej i klasztoru koptyjskiego,
stwierdzono istnienie budowli sakralnej z okresu chrzścijańskiego, która została później ziden-
tyfikowana jako kościół katedralny. W jego wnętrzu znaleziono wielki zespół malowideł ścien-
nych składający się z ponad 120 przedstawień (zachowanych całkowicie lub częściowo), z których
część — nieco więcej niż połowę — otrzymało Muzeum Narodowe w Warszawie, pozostałe
zaś znalazły się w zbiorach Muzeum Narodowego w Chartumie. Wszystkie malowidła zostały
wykonane w technice ał-secco i pochodzą z okresu VIII—XIV w1. 1
1 Rezultaty polskich wykopalisk zostały opublikowane w następujących podstawowych opracowaniach:
K. Michałowski, Polish Excavations at Faras 1961. Kush. Journal of the Sudan Antiąuities Service, X,
1962, s. 220—244; tenże, Polish Excavations at Faras. Second Season 1961—1962. Kush, jw., XI, 1963, s. 235—
256; tenże, Polish Excavations at Faras. Third Season 1962—1963. Kush, jw., XII, 1964, s. 195—207: tenże,
Polish Excavations at Faras. Fourth Season 1963—1964. Kush, jw., XIII, 1965, s. 177—-189; tenże, Faras,
Fouilles Polonaises 1961. Warszawa 1962; tenże, Faras, Fouilles Polonaises 1961—1962. Warszawa 1965;
tenże, Die wichtigsten Entwicklungsetappen der Wandmalerei in Faras. [w:] Christentum am Nil. Reckling-
hausen 1964, s. 79—94; tenże, Faras, Centre artistiąue de la Nubie Chretienne. Leiden 1966; tenże, Faras,
die Kathedrale aus dem Wiistensand. Ztirich-Koln 1967; tenże, Classification generale des peintures murales
de Faras. Melanges Devambez, Revue Archćologiąue, II, 1972, s. 373—380; tenże, Faras. Malowidła ścienne
w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. Warszawa 1974, tamże zamieszczona jest bibliografia do-
tycząca opracowań poszczególnych grup zabytków na s. 315—317; S. Jakobielski, Faras III. A History
of the Bishopric of Pakhoras on the Basis of Coptic Inscriptions. Warszawa 1972; J. K u b i ń s k a, Faras IV.
Les inscriptions grecąues de Faras. Warszawa 1974; pełna bibliografia prac dotyczących polskich wykopalisk
w Faras i opracowań poszczególnych grup zabytków została podana w artykule: K. Michałowski, Faras,
seventeen years after the discovery. Africa in Antiąuity, Meroitica 5, Berlin 1979, s. 31—39.
173