DOI Heft:
Starożytność
DOI Artikel:Reiche, Andrzej: Dwa sumeryjskie dokumenty administracyjne z archiwum w Drehem
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19628#0060
W starożytności Drehem nosiło nazwę Puzris-Dagan5 i zostało założone przez króla S u 1 g i
(2094—2046 r. p.n.e.), drugiego władcę III dynastii z Ur, w 39. roku jego panowania. Lokali-
zacja Puzris-Dagan w miejscu, w którym krzyżowały się szlaki komunikacyjne Sumeru i Akadu,
wynikała z funkcji, jaką ośrodek ten miał spełniać6. Utworzono tutaj olbrzymią zagrodę dla
trzód różnych gatunków zwierząt hodowlanych, które spędzano z obszaru całego państwa.
Zwierzęta te stanowiły własność króla i pochodziły przede wszystkim z „darów" dla rodziny
królewskiej, danin płaconych przez podbite miasta i krainy, danin składanych przez różne
osoby prywatne lub instytucje7. Rozdziałem dostarczonych zwierząt do różnych miejsc przezna-
czenia zajmowali się specjalni urzędnicy królewscy g i r38 oraz m a s к i m9. Wykonawcami
ich poleceń byli ci sami urzędnicy, którzy przyjmowali zwierzęta. Większość zwierząt była przez-
naczana na ofiary dla różnych bóstw w świątyniach w Nippur oraz dla bogini I n a n n a w Uruk.
Poza tym duże ilości zwierząt wysyłano m.in. do kuchni (pałacowej?)10 (e2 - m u h a 1 d i m)
oraz do kuchni różnych instytucji państwowych11, które prawdopodobnie znajdowały się
w stolicy państwa w Ur. Zwierzęta nieżywe (b a - u g6) dostarczono, prawdopodobnie po uboju,
do magazynu (e2 - DUB - b a).
Działalność ośrodka w Puzris-Dagan doprowadziła do utworzenia centralnej kancelarii,
w archiwach której przechowywano wszystkie dokumenty dotyczące transakcji związanych
ze zwierzętami podległymi administracji królewskiej. Każde przyjęcie i wydanie zwierząt było
kwitowane. Kwity zawierały informacje o ilości i rodzaju zwierząt, o źródle ich pochodzenia
(w wypadku kwitów przyjęcia) lub ich miejscu przeznaczenia (w wypadku kwitów wydania),
oraz urzędnikach biorących udział w transakcji i jej charakterze12. Na końcu dokumentu umiesz-
czano dokładną datę. Kwity takie spisywano codziennie, a w oparciu o nie sporządzano faktury
miesięczne, półroczne i roczne.
5 Nazwę tę zapisywano również sylabicznie jako Bit-se-lu-us-Da-ga-an. Dla dyskusji nad nazwą por. Hru-
§ka, jw., s. 993, przyp. 14.
6 Dla dyskusji na temat funkcji, jaką spełniało Drehem w starożytności por.: W. W. H a 11 o, Contribu-
tions to Neo-Sumerian. Hebrew Union College Annual, 29, 1958, s. 72—107; P. Michałowski, The Neo-
Sumerian Silver Ring Texts. Syro-Mesopotamian Studies, 2/3, 1978, s. 11—12.
7 HruŚka, jw., s. 97, przyp. 34.
8 Por. S. Т. К a n g, The role of the g i r3 in the Drehem texts. [w:] Sumerian and Akkadian Cuneiform
Texts in the Collection of the World Héritage Muséum of the University of Illionis. 1.1, Urbana, Chicago, London
1972, s. 157—260 (skracane jako SACT I).
9 Por. S.T. Kang, The Role of the maski m in the Drehem Texts. [w:] SACT I, s. 248—256.
10 Hruska, jw., s. 97.
11 Bardzo często jest mowa o przeznaczeniu zwierząt dla kuchni ,,żandarmów" Ś u - g i d2 e2 - m u h a 1 -
dim mu a g ax - u s - s e3.
12 Typy różnych dokumentów zestawił: S. T. Kang, Key Words as a characteristic of the Drehem Texts.
[w:] SACT I, s. 238—246.
56
(2094—2046 r. p.n.e.), drugiego władcę III dynastii z Ur, w 39. roku jego panowania. Lokali-
zacja Puzris-Dagan w miejscu, w którym krzyżowały się szlaki komunikacyjne Sumeru i Akadu,
wynikała z funkcji, jaką ośrodek ten miał spełniać6. Utworzono tutaj olbrzymią zagrodę dla
trzód różnych gatunków zwierząt hodowlanych, które spędzano z obszaru całego państwa.
Zwierzęta te stanowiły własność króla i pochodziły przede wszystkim z „darów" dla rodziny
królewskiej, danin płaconych przez podbite miasta i krainy, danin składanych przez różne
osoby prywatne lub instytucje7. Rozdziałem dostarczonych zwierząt do różnych miejsc przezna-
czenia zajmowali się specjalni urzędnicy królewscy g i r38 oraz m a s к i m9. Wykonawcami
ich poleceń byli ci sami urzędnicy, którzy przyjmowali zwierzęta. Większość zwierząt była przez-
naczana na ofiary dla różnych bóstw w świątyniach w Nippur oraz dla bogini I n a n n a w Uruk.
Poza tym duże ilości zwierząt wysyłano m.in. do kuchni (pałacowej?)10 (e2 - m u h a 1 d i m)
oraz do kuchni różnych instytucji państwowych11, które prawdopodobnie znajdowały się
w stolicy państwa w Ur. Zwierzęta nieżywe (b a - u g6) dostarczono, prawdopodobnie po uboju,
do magazynu (e2 - DUB - b a).
Działalność ośrodka w Puzris-Dagan doprowadziła do utworzenia centralnej kancelarii,
w archiwach której przechowywano wszystkie dokumenty dotyczące transakcji związanych
ze zwierzętami podległymi administracji królewskiej. Każde przyjęcie i wydanie zwierząt było
kwitowane. Kwity zawierały informacje o ilości i rodzaju zwierząt, o źródle ich pochodzenia
(w wypadku kwitów przyjęcia) lub ich miejscu przeznaczenia (w wypadku kwitów wydania),
oraz urzędnikach biorących udział w transakcji i jej charakterze12. Na końcu dokumentu umiesz-
czano dokładną datę. Kwity takie spisywano codziennie, a w oparciu o nie sporządzano faktury
miesięczne, półroczne i roczne.
5 Nazwę tę zapisywano również sylabicznie jako Bit-se-lu-us-Da-ga-an. Dla dyskusji nad nazwą por. Hru-
§ka, jw., s. 993, przyp. 14.
6 Dla dyskusji na temat funkcji, jaką spełniało Drehem w starożytności por.: W. W. H a 11 o, Contribu-
tions to Neo-Sumerian. Hebrew Union College Annual, 29, 1958, s. 72—107; P. Michałowski, The Neo-
Sumerian Silver Ring Texts. Syro-Mesopotamian Studies, 2/3, 1978, s. 11—12.
7 HruŚka, jw., s. 97, przyp. 34.
8 Por. S. Т. К a n g, The role of the g i r3 in the Drehem texts. [w:] Sumerian and Akkadian Cuneiform
Texts in the Collection of the World Héritage Muséum of the University of Illionis. 1.1, Urbana, Chicago, London
1972, s. 157—260 (skracane jako SACT I).
9 Por. S.T. Kang, The Role of the maski m in the Drehem Texts. [w:] SACT I, s. 248—256.
10 Hruska, jw., s. 97.
11 Bardzo często jest mowa o przeznaczeniu zwierząt dla kuchni ,,żandarmów" Ś u - g i d2 e2 - m u h a 1 -
dim mu a g ax - u s - s e3.
12 Typy różnych dokumentów zestawił: S. T. Kang, Key Words as a characteristic of the Drehem Texts.
[w:] SACT I, s. 238—246.
56