DOI Heft:
Starożytność
DOI Artikel:Zdrojewska, Wanda: Greckie odważniki
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19628#0137
Wanda Zdrojewska
GRECKIE ODWAŻNIKI
T
JL ematem naszych rozważań będą odważniki związane z różnymi systemami wagowymi,
których podstawową jednostkę stanowi mina, przechowywane w zbiorach Muzeum Narodowego
w Warszawie. Pominiemy tu ciężarki wagowe Aten, gdyż były one przedmiotem wcześniejszych
rozpraw1, zajmiemy się natomiast zabytkami reprezentującymi inne centra. Przede wszystkim
będą to ośrodki greckie, lecz uwzględnimy również Berytos i Sidon położone na wybrzeżu fenic-
kim, a to z uwagi na typ zabytków warszawskich, analogiczny do ciężarków miast greckich.
Na wstępie trzeba zaznaczyć, że dotychczasowa literatura przedmiotu bynajmniej nie przed-
stawia się imponująco. Opublikowano, jak dotąd, małą ilość odważników z kolekcji muzealnych
i wykopalisk. Odczuwa się szczupłość opracowań ogólnych i problemowych.
Autorzy publikacji zbiorów ograniczają się do lakonicznych opisów, najczęściej bez dato-
wania, i dają skromny materiał ilustracyjny. Wśród najstarszych należy wymienić rozprawę
Schillbacha, poświęconą zabytkom z muzeum w Berlinie2, Murray'a — prezentującą zbiory
British Muséum3 i Michona — zabytki z Luwru4. Odważniki z Bibliothèque Nationale w Pa-
ryżu znalazły się w katalogu Babelona i Blanche ta5, zaś z Luwru w katalogu pióra de Ridder6.
1W. Zdrojewska, Mina attycka z Thurium. Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie, XVIII,
1974, s. 51—57, il. 1,3; taż, Z problematyki greckich odważników. Rocznik Muzeum Narodowego w Warsza-
wie, XXI, 1977, s. 75—98, il. 1—35; taż, Attyckie odważniki drachmowe. Rocznik Muzeum Narodowego
w Warszawie, XXII, 1978, s. 11—39, il. 1—31.
2 R. Schillbach, Beitrag zur griechischen Gewichtskunde. 37. Programm zum Winckelmannsfeste. Ber-
lin 1877, s. 3—17, tabl. I—II.
3 A. S. M u r r a y, Greek Weights in the British Muséum. NChr VIII, 1868, s. 57—73. Por. też H. B. Wal-
t e r s, Catalogue of the Bronzes Greek, Roman and Etruscan in the Department of Greek and Roman Anti-
quities, British Muséum. London 1899, s. 360, 361.
4 E. Michoń, Les poids anciens en plomb du Musée du Louvre. MAF LI, 1890, s. 1 i n.
5 E. Babelon, J. A. Blanchet, Catalogue des bronzes antiques de la Bibliothèque Nationale. Paris
1895, s. 677—690.
6 A. de Ridder, Les bronzes antiques du Louvre, t. II, Paris 1915, s. 164—169, tabl. 115.
133
GRECKIE ODWAŻNIKI
T
JL ematem naszych rozważań będą odważniki związane z różnymi systemami wagowymi,
których podstawową jednostkę stanowi mina, przechowywane w zbiorach Muzeum Narodowego
w Warszawie. Pominiemy tu ciężarki wagowe Aten, gdyż były one przedmiotem wcześniejszych
rozpraw1, zajmiemy się natomiast zabytkami reprezentującymi inne centra. Przede wszystkim
będą to ośrodki greckie, lecz uwzględnimy również Berytos i Sidon położone na wybrzeżu fenic-
kim, a to z uwagi na typ zabytków warszawskich, analogiczny do ciężarków miast greckich.
Na wstępie trzeba zaznaczyć, że dotychczasowa literatura przedmiotu bynajmniej nie przed-
stawia się imponująco. Opublikowano, jak dotąd, małą ilość odważników z kolekcji muzealnych
i wykopalisk. Odczuwa się szczupłość opracowań ogólnych i problemowych.
Autorzy publikacji zbiorów ograniczają się do lakonicznych opisów, najczęściej bez dato-
wania, i dają skromny materiał ilustracyjny. Wśród najstarszych należy wymienić rozprawę
Schillbacha, poświęconą zabytkom z muzeum w Berlinie2, Murray'a — prezentującą zbiory
British Muséum3 i Michona — zabytki z Luwru4. Odważniki z Bibliothèque Nationale w Pa-
ryżu znalazły się w katalogu Babelona i Blanche ta5, zaś z Luwru w katalogu pióra de Ridder6.
1W. Zdrojewska, Mina attycka z Thurium. Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie, XVIII,
1974, s. 51—57, il. 1,3; taż, Z problematyki greckich odważników. Rocznik Muzeum Narodowego w Warsza-
wie, XXI, 1977, s. 75—98, il. 1—35; taż, Attyckie odważniki drachmowe. Rocznik Muzeum Narodowego
w Warszawie, XXII, 1978, s. 11—39, il. 1—31.
2 R. Schillbach, Beitrag zur griechischen Gewichtskunde. 37. Programm zum Winckelmannsfeste. Ber-
lin 1877, s. 3—17, tabl. I—II.
3 A. S. M u r r a y, Greek Weights in the British Muséum. NChr VIII, 1868, s. 57—73. Por. też H. B. Wal-
t e r s, Catalogue of the Bronzes Greek, Roman and Etruscan in the Department of Greek and Roman Anti-
quities, British Muséum. London 1899, s. 360, 361.
4 E. Michoń, Les poids anciens en plomb du Musée du Louvre. MAF LI, 1890, s. 1 i n.
5 E. Babelon, J. A. Blanchet, Catalogue des bronzes antiques de la Bibliothèque Nationale. Paris
1895, s. 677—690.
6 A. de Ridder, Les bronzes antiques du Louvre, t. II, Paris 1915, s. 164—169, tabl. 115.
133