Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (26.1982)

i Józefa Dziekońskiego19 (il. 4). Strona zewnętrzna gmachu nawiązuje do form renesansowych.
We wnętrzu autorzy starali się pogodzić ze sobą maksymalną ilość pomieszczeń o różnym cha-
rakterze; mieściła się tam sala koncertowa, wielki lokal restauracyjny, sale wystawowe rzeźby
i malarstwa, składy, biblioteka, pomieszczenia biurowe i dla odźwiernych. Do sali koncertowej
prowadził półkolisty podjazd. Całość sprawiała raczej wrażenie dobrze zagospodarowanego
budynku dochodowego niż muzeum.

Na tenże sam konkurs powstał projekt budowniczego Jana Hinza20 (il. 5, 6). Uwzględnił on
w większym stopniu niż plan Braumana i Dziekońskiego muzealne przeznaczenie gmachu, któ-
rego centrum zajmować miała sala koncertowa nakryta kopułą, stronę południową i zachodnią
Muzeum Przemysłu, a pozostałą Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych. Całe pierwsze piętro
przeznaczone było na sale wystawowe „tak z jednej jak i z drugiej strony"21. Przy podziale
pomieszczeń Hinz brał pod uwagę kwestię najwłaściwszego oświetlenia, co zostało podkreślone
w omówieniu tego projektu zamieszczonym w „Inżynierii i Budownictwie". Podobnie jak bu-
dynek Braumana i Dziekońskiego, „Ateneum" Hinza w opracowaniu strony zewnętrznej na-
wiązywało do renesansu włoskiego przez użycie takich form jak: rustyka na wysokości parteru,
półkoliste zamknięcie otworów okiennych ujętych w pary pilastrów oraz attyka wieńcząca bryłę
budynku.

Konkurs na gmach „Ateneum" rozpisany w 1879 przez Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych
stał się apelem wzywającym społeczeństwo do świadczenia funduszu na budowę pomieszczeń
dla Zachęty, Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego oraz Muzeum Przemysłu i Rolnictwa22.
W roku 1881 budowniczy Bronisław Żochowski-Brodzic sporządził szkic do projektu gmachu
Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie23 (il. 7). Muzeum miało być umieszczone w 3 pięt-
rowym budynku, wejście do niego znajdowało się w narożu i prowadziło na podwórze wewnętrzne
nakryte szkłem i pełniące rolę obszernej hali wystawowej, wspartej na kolumnach żelaznych. Sa-
le muzealne zajmować miały I piętro, tam też mieściły się gabinety i sala odczytów oraz galeria
oszklona na „Muzea i Wystawy". Na parterze wzdłuż dwu elewacji ciągnął się rząd pomieszczeń

19 Inżynieria i Budownictwo, 1880, nr 271, tabl. 9/10, 11/12,13/14, 15/16; M. R u d o w s к a, Warszawskie
konkursy architektoniczne w latach 1864—1898. Warszawa 1972, s. 90.

20 Inżynieria i Budownictwo, III, 1881, s. 167, tabl. 106, 108.

21 Jw.

22 Rudowska, jw., s. 90.

23 W roku 1880 Muzeum Przemyślu i Rolnictwa zakupiło pobernardyńskie gmachy przy ul. Krakowskie
Przedmieście 60, które przebudowano na swoje potrzeby. 14 III 1902 r. rozpisano następny konkurs na budynek
Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie, przy ul. Krakowskie Przedmieście, w którym I nagrodę zdobył Ste-
fan Szyller, przy czym zakupiono projekt Bronisława Żochowskiego i Franciszka Lilpopa. Omawiany przeze mnie
szkic B. Żochowskiego nie jest związany z żadnym z wyżej wymienionych projektów.

W. Rakiewicz, Zarys dotychczasowej działalności Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie.
Przegląd Techniczny, XXI, 1885, s. 1, tabl. 1, II, III; Rudowska, jw.

16