DOI Heft:
Starożytność
DOI Artikel:Lipińska, Jadwiga: Posążek starożytnego skryby egipskiego
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19629#0124
г
2. Pisarz siedzący przed bogiem Thotem w postaci
pawiana. Wg V a n d i e r, jw., tabl. CL, Louvre E
11154
Twarz ma rysy zaznaczone jedynie bardzo schematycznie, co nie pozwala na dokonanie
analizy stylistycznej. Ogólnie, zarówno kształt głowy, jak nieco korpulentne ciało o wyraźnie
wymodelowanym pępku, a także pochylenie figurki do przodu i nietypowy układ nóg, wskazują
raczej na datę po okresie amarneńskim. W czasach przed-amarneńskich i amarneńskich statuetki
skrybów zazwyczaj były modelowane bardziej szczegółowo, a niezależnie od niewielkich rozmia-
rów, ich twarze, fryzury i strój nosiły wszelkie cechy stylu epoki17.
Posążek warszawski z pewnością należał do grupy wotywnej, popularnej w okresie Nowego
Państwa i przedstawiającej skrybę siedzącego przed patronem pisarzy — bogiem Thotem w pos-
taci pawiana (il. 2). Znanych jest kilka kompletnych zabytków tego rodzaju18, a także spora liczba
samych statuetek pisarzy, pierwotnie stanowiących część wotywnych grup tego rodzaju. Wszyst-
kie są niewielkich rozmiarów, o wysokości kilku do kilkunastu centymetrów, skryba najczęściej
mierzy ok. 6—7 cm. Grupę wotywną tworzyły zazwyczaj osobno wymodelowane posążki skryby
i pawiana przykucniętego na postumencie w kształcie kapliczki ; figurki te montowano na wspólnej
dla nich bazie, wykonanej z kamienia lub drewna19 i opatrzonej inskrypcjami. W przypadku wol-
nostojących posągów pisarzy inskrypcje z reguły umieszczano na bazach lub rozwiniętych kar-
tach papirusu trzymanego na kolanach. Warszawski zabytek nie jest inskrybowany, a płaska pod-
17 Por. prócz wymienonych w przypisie 16, także dwa posążki w Muzeum Luwru: nry E 11153 i E 11154,
w Metropolitan Muséum of Art nr 31.4.1, w Detroit Institute of Arts nr 31.70 i w Staatliche Museen zu Berlin,
Preussische Kulturbesitz, nr 22621.
18 Por. Peck, jw., s. 73.
19 Drewnianą bazę ma grupa w Berlinie, Staatliche Museen, nr 20001, posążki wykonano z czarnego kamienia.
120
2. Pisarz siedzący przed bogiem Thotem w postaci
pawiana. Wg V a n d i e r, jw., tabl. CL, Louvre E
11154
Twarz ma rysy zaznaczone jedynie bardzo schematycznie, co nie pozwala na dokonanie
analizy stylistycznej. Ogólnie, zarówno kształt głowy, jak nieco korpulentne ciało o wyraźnie
wymodelowanym pępku, a także pochylenie figurki do przodu i nietypowy układ nóg, wskazują
raczej na datę po okresie amarneńskim. W czasach przed-amarneńskich i amarneńskich statuetki
skrybów zazwyczaj były modelowane bardziej szczegółowo, a niezależnie od niewielkich rozmia-
rów, ich twarze, fryzury i strój nosiły wszelkie cechy stylu epoki17.
Posążek warszawski z pewnością należał do grupy wotywnej, popularnej w okresie Nowego
Państwa i przedstawiającej skrybę siedzącego przed patronem pisarzy — bogiem Thotem w pos-
taci pawiana (il. 2). Znanych jest kilka kompletnych zabytków tego rodzaju18, a także spora liczba
samych statuetek pisarzy, pierwotnie stanowiących część wotywnych grup tego rodzaju. Wszyst-
kie są niewielkich rozmiarów, o wysokości kilku do kilkunastu centymetrów, skryba najczęściej
mierzy ok. 6—7 cm. Grupę wotywną tworzyły zazwyczaj osobno wymodelowane posążki skryby
i pawiana przykucniętego na postumencie w kształcie kapliczki ; figurki te montowano na wspólnej
dla nich bazie, wykonanej z kamienia lub drewna19 i opatrzonej inskrypcjami. W przypadku wol-
nostojących posągów pisarzy inskrypcje z reguły umieszczano na bazach lub rozwiniętych kar-
tach papirusu trzymanego na kolanach. Warszawski zabytek nie jest inskrybowany, a płaska pod-
17 Por. prócz wymienonych w przypisie 16, także dwa posążki w Muzeum Luwru: nry E 11153 i E 11154,
w Metropolitan Muséum of Art nr 31.4.1, w Detroit Institute of Arts nr 31.70 i w Staatliche Museen zu Berlin,
Preussische Kulturbesitz, nr 22621.
18 Por. Peck, jw., s. 73.
19 Drewnianą bazę ma grupa w Berlinie, Staatliche Museen, nr 20001, posążki wykonano z czarnego kamienia.
120