DOI Heft:
Starożytność
DOI Artikel:Zdrojewska, Wanda: Greckie Odważniki
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19629#0165
Przechodząc do brązowych odważników, wymieńmy jako pierwszy ten, któremu nadano formę
astragalu. Na jego wypukłej stronie widnieje odciśnięty napis ДЮЕ19.
Interpretacja zabytku nastręcza poważne trudności, ponieważ należy on do typu mierników
wagi, zaledwie sygnalizowanych w literaturze. Brak nam zatem datowanego materiału porów-
nawczego; skromne są informacje dotyczące ciężaru poszczególnych egzemplarzy, nie mówiąc
już o określeniach ich wartości nominalnej.
5. Odważnik w kształcie astragalu. Olimpia. II w.p.n.e. Muzeum
Narodowe w Warszawie. Nr inw. 198383 MN
Na uwagę zasługuje inskrypcja agoranoma z Tegei, P. Memmiusa Agatoklesa, zawierająca
listę publicznych ciężarków wagowych, wśród których znajdują się astragale20. Stanowi ona
bowiem źródło, na którym opierali się uczeni, przypisując zabytkom tego kształtu funkcję mier-
ników wagi. Wymieniająoni m.in. astragale odsłonięte w Pompejach i przechowywane w Muzeum
Narodowym w Neapolu21. Należy do nich np. brązowy odważnik z pierścieniowatym uchwytem22
takim, jakimi opatrywano hellenistyczne i rzymskie ciężarki, zawieszane na ramieniu wag jedno-
ramiennych. Podobny—jak wynika z opisu — obiekt znajduje się w British Muséum w Lon-
dynie23. Interesujące nas zabytki wspominane są również w katalogach zbiorów Gabinetu Medali
Bibliothèque Nationale w Paryżu24 i Luwru25. Wśród tych ostatnich figuruje jeden, znaleziony
w Grecji, z inskrypcją IIOAYKAHE26. Być może jest to imię urzędnika, a zatem ciężarek po-
chodzi z okresu hellenistycznego.
19 Nr inw. 198383 MN. Wys. — 0,025 m; dł. — 0,04 m; szer. — 0,02 m. Waga — 159,60 g. Poch.: Zbiory
zabezpieczone na Śląsku w 1946 r. ; niegdyś w Muzeum Archeologicznym we Wrocławiu. Publ. :A. Rossbach,
Das Archâologische Muséum an der Universitât zu Breslau. Breslau 1877, s. 124, nr 13. Publikacja zawiera krótki
opis: dwa astragale, mniejszy i większy, każdy z inskrypcją ДЮЕ.
20 Por. BCH 1893, s. 4; P e r n i с e, jw., s. 7; Michoń, jw., s. 549, 550.
21 Pernice, jw., s. 7; Michoń, jw., s. 550; tamże wcześniejsza literatura.
22 C. Ceci, Piccoli bronzi del Real Museo Nazionale. Napoli (b.r.), tabl. II, 47.
23 H. B. W a 11 e r s, Catalogue of the Bronzes Greek, Roman and Etruscan in the Department of Greek
and Roman Antiquities, British Muséum. London 1899, s. 361, nr 3018.
24 E. В a b e 1 o n, J. В 1 a n с h e t, Catalogue des bronzes antiques de la Bibliothèque Nationale. Paris
1895, s. 646, nr 1927, il. i nry 1928—1933; M i с h o n, jw., s. 550.
25 de Ridder, jw., s. 33.
26 de Ridder, jw., s. 33, nr 1590.
11 Rocznik Muz. Nar. t. XXVI/82
161
astragalu. Na jego wypukłej stronie widnieje odciśnięty napis ДЮЕ19.
Interpretacja zabytku nastręcza poważne trudności, ponieważ należy on do typu mierników
wagi, zaledwie sygnalizowanych w literaturze. Brak nam zatem datowanego materiału porów-
nawczego; skromne są informacje dotyczące ciężaru poszczególnych egzemplarzy, nie mówiąc
już o określeniach ich wartości nominalnej.
5. Odważnik w kształcie astragalu. Olimpia. II w.p.n.e. Muzeum
Narodowe w Warszawie. Nr inw. 198383 MN
Na uwagę zasługuje inskrypcja agoranoma z Tegei, P. Memmiusa Agatoklesa, zawierająca
listę publicznych ciężarków wagowych, wśród których znajdują się astragale20. Stanowi ona
bowiem źródło, na którym opierali się uczeni, przypisując zabytkom tego kształtu funkcję mier-
ników wagi. Wymieniająoni m.in. astragale odsłonięte w Pompejach i przechowywane w Muzeum
Narodowym w Neapolu21. Należy do nich np. brązowy odważnik z pierścieniowatym uchwytem22
takim, jakimi opatrywano hellenistyczne i rzymskie ciężarki, zawieszane na ramieniu wag jedno-
ramiennych. Podobny—jak wynika z opisu — obiekt znajduje się w British Muséum w Lon-
dynie23. Interesujące nas zabytki wspominane są również w katalogach zbiorów Gabinetu Medali
Bibliothèque Nationale w Paryżu24 i Luwru25. Wśród tych ostatnich figuruje jeden, znaleziony
w Grecji, z inskrypcją IIOAYKAHE26. Być może jest to imię urzędnika, a zatem ciężarek po-
chodzi z okresu hellenistycznego.
19 Nr inw. 198383 MN. Wys. — 0,025 m; dł. — 0,04 m; szer. — 0,02 m. Waga — 159,60 g. Poch.: Zbiory
zabezpieczone na Śląsku w 1946 r. ; niegdyś w Muzeum Archeologicznym we Wrocławiu. Publ. :A. Rossbach,
Das Archâologische Muséum an der Universitât zu Breslau. Breslau 1877, s. 124, nr 13. Publikacja zawiera krótki
opis: dwa astragale, mniejszy i większy, każdy z inskrypcją ДЮЕ.
20 Por. BCH 1893, s. 4; P e r n i с e, jw., s. 7; Michoń, jw., s. 549, 550.
21 Pernice, jw., s. 7; Michoń, jw., s. 550; tamże wcześniejsza literatura.
22 C. Ceci, Piccoli bronzi del Real Museo Nazionale. Napoli (b.r.), tabl. II, 47.
23 H. B. W a 11 e r s, Catalogue of the Bronzes Greek, Roman and Etruscan in the Department of Greek
and Roman Antiquities, British Muséum. London 1899, s. 361, nr 3018.
24 E. В a b e 1 o n, J. В 1 a n с h e t, Catalogue des bronzes antiques de la Bibliothèque Nationale. Paris
1895, s. 646, nr 1927, il. i nry 1928—1933; M i с h o n, jw., s. 550.
25 de Ridder, jw., s. 33.
26 de Ridder, jw., s. 33, nr 1590.
11 Rocznik Muz. Nar. t. XXVI/82
161