Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (26.1982)

45. Nie określony grafik, Król Jan III, Muzeum Naro-
dowe w Warszawie

medaliera gdańskiego119. Grafik powtórzył także w tle tonda napis figurujący na medalu. Warto
też przypomnieć, że odpowiednikiem tego wizerunku Jana III jest portret jego małżonki Marii
Kazimiery skomponowany również w tondzie stojącym na postumencie120. Zastanawia użycie
w treści napisu na jej portrecie słowa „Protectrix". Czyżby więc królowa była zleceniodawczynią
obu podobizn i jakie mogło być ich przeznaczenie121 ? Uwagę zwraca też portret zięcia Sobieskich
arcyksięcia Maksymiliana Emanuela identycznie skomponowany, sygnowany i datowany przez
Thomassina 1692122.

Gdy porządkujemy przedstawienia Jana III, w których odpowiednio do preferowanych w
w XVII wieku w Europie przenośni alegorycznych, sięgano przede wszystkim do zasobu form
uważanych za antyczne, to królewski portret konny zajmuje w naszych rozważaniach bardzo
ważne miejsce.

Szczęśliwym zbiegiem okoliczności Muzeum Narodowe posiada w zbiorze dzieł graficznych
i malarskich obiekty, które mogą być punktem wyjścia wniosków interesujących badaczy tej
epoki. Zgodnie z przyjętym na wstępie podziałem zajmiemy się w tej części rozważań tylko kon-
nymi portretami króla w zbroi antykizującej.

119 Słownik artystów polskich, t. Ш, 1979, s. 95, 96.

120 MNW nr inw. 62801, mdzrt, wym.: 21,8 x 17,7 cm, sygn.: „Simeon Thomassin 1696"; Cz 1210; WJ 578;
Kat. wyst. warsz. 1933, s. 111, poz. 173.

121 Napis „...PROTECTRIX DIVTVRNA" sugeruje w każdym razie, że nie było to pierwsze zamówienie.

122 Katalog wystawy: Kurfurst Max Emanuel. Bayern und Europa um 1700. t. I, Miinchen 1976, wyd. H.
Glaser, il. na s. 240.

18 Rocznik Muz. Nar. t. XXVI/82

273