1. J. Richter, Pałac w Tulczyńte od frontu, 1835, sepia, MNW, Rys. Pol. 1716
Tulczyn — miasteczko w dawnym województwie bracławskim, położone nad ujściem rzeczki
Tulczynki do Sielnicy — przeszedł wraz z humańszczyzną w posiadanie rodziny Potockich sto-
sunkowo późno, bo dopiero w roku 1726. Przedtem dobra humańskie należały przez dłuższy
czas do rodu Kalinowskich. Helena Kalinowska, jedyna córka Marcina Adama, poślubiwszy
Jakuba Morsztyna otrzymała humańszczyznę w wianie. Morsztynowie byli bezdzietni i włość
humańską przekazali w roku 1726 dalekiemu krewnemu, Stanisławowi Potockiemu wojewodzie
bełskiemu, zmarłemu w roku 1732. Ten z kolei podarował humańszczyznę bratankowi, Francisz-
kowi Salezemu Potockiemu, przyszłemu wojewodzie wołyńskiemu, a od roku 1756 wojewodzie
kijowskiemu. Darowizna ta miała miejsce na krótko przed śmiercią Stanisława18. Zachowała się
zabawna relacja przekazana przez Antoniego Chrząszczewskiego, długoletniego oficjalistę Po-
tockich, w jaki sposób Franciszek Salezy humańszczyznę pozyskał. Otóż „powróciwszy z po-
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 12, Warszawa 1892, s. 611—613,
311
Tulczyn — miasteczko w dawnym województwie bracławskim, położone nad ujściem rzeczki
Tulczynki do Sielnicy — przeszedł wraz z humańszczyzną w posiadanie rodziny Potockich sto-
sunkowo późno, bo dopiero w roku 1726. Przedtem dobra humańskie należały przez dłuższy
czas do rodu Kalinowskich. Helena Kalinowska, jedyna córka Marcina Adama, poślubiwszy
Jakuba Morsztyna otrzymała humańszczyznę w wianie. Morsztynowie byli bezdzietni i włość
humańską przekazali w roku 1726 dalekiemu krewnemu, Stanisławowi Potockiemu wojewodzie
bełskiemu, zmarłemu w roku 1732. Ten z kolei podarował humańszczyznę bratankowi, Francisz-
kowi Salezemu Potockiemu, przyszłemu wojewodzie wołyńskiemu, a od roku 1756 wojewodzie
kijowskiemu. Darowizna ta miała miejsce na krótko przed śmiercią Stanisława18. Zachowała się
zabawna relacja przekazana przez Antoniego Chrząszczewskiego, długoletniego oficjalistę Po-
tockich, w jaki sposób Franciszek Salezy humańszczyznę pozyskał. Otóż „powróciwszy z po-
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 12, Warszawa 1892, s. 611—613,
311