Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (29.1985)

11. Józef Chełmoński, Bociany, ze zbiorów Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, w Muzeum od r. 1940

w nowym gmachu, Muzeum Narodowe w czasie wojny i okupacji zostało rozgromione. Ale
przez cały czas okupacji wypełniało swe obowiązki, ratując nie tylko własne zbiory, ale i dobra
kultury z różnych stron kraju. W lecie 1939 r. przewieziono w tajemnicy do podziemi Muzeum
Narodowego 327 obrazów malarzy polskich i obcych z Rogalina, które udało się tak ukryć,
że nie zostały odnalezione przez poszukujące rogalińskich zbiorów Gestapo. W początku sierpnia
przewieziono do Muzeum i tu ukryto zabytki z kościoła ewangelickiego na Helu. W początku
września przywieziono obraz Rubensa z kościoła św. Mikołaja w Kaliszu. W początku września
też przewieziono zbiory dzieł sztuki z pałacu w Łazienkach, które tam zostały porzucone bez
opieki. Od 17 września przewożono zbiory z płonącego Zamku Królewskiego. Akcja ratowania

38