Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (29.1985)

31. Manufaktura w Nieborowie, fragment elewacji zachodniej w podkowie podwórza, stan z 1983 r.

końca XIX wieku, kiedy coraz powszechniejszym zjawiskiem była pogoń za łatwą i opłacalną
produkcją rynkową, poszukiwała nowych form artystycznych i znalazła je w oparciu o dawne
wyroby majoliki europejskiej, aktualizując ich tematykę dekoracyjną zgodnie z oczekiwaniami
i wymogami odbiorcy. Naiwność i uproszczenia formalne nieborowskiej majoliki, dzisiaj, po
eksperymentach sztuki XX wieku, już tak nie rażą, są natomiast ciekawym świadectwem kultury
artystycznej i gustu swojej epoki.

W 1903 roku urządzenia manufaktury nieborowskiej wydzierżawia od wdowy po zmarłym
w tymże roku Michale Piotrze Radziwille, Stanisław Jagmin, prekursor polskiej ceramiki nowo-
czesnej. Jagmin w wydzierżawionej w Nieborowie pracowni rozpoczął produkcję prostych
wyrobów o fakturze popularnych „siwaków", lecz opartych na wzorach celtyckiej i słowiańskiej
ceramiki wykopaliskowej, dekorowanych płaskim lub wypukłym ornamentem. W 1905 roku
wyjechał na rok do Frnacji, gdzie studiował rzeźbę w Akademii Juliena w Paryżu i pracował

407