Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (29.1985)

wysokości aby można było zanotować ślady skośnych lukarn, niemniej ich obecność można
rekonstruować z całą pewnością. We wszystkich pomieszczeniach ściany rozczłonkowane są
niszami. Wydaje się, że w sali nr 18—19 możemy wyróżnić kilka rodzajów nisz, w zależności
od ich lokalizacji. W ścianie 18E dwie półkoliste w planie nisze, w obramieniu półkolumienek,
noszą wyraźnie inny charakter niż nisze w ścianie 18S, zaś nisza centralna 19E, umieszczona
pomiędzy filarami, zarówno rozmiarami jak i fragmentarycznie zachowaną dekoracją zdecydo-
wanie wyróżnia się spośród wszystkich.

Większość nisz założona jest na planie prostokąta i sklepiona łukiem. Przeciętne wymiary
nisz: szerokość 0,7 m, wysokość 0,7 m, głębokość 0,6 m; nisza centralna w ścianie 19E ma sze-
rokość 0,9 m a wysokość i głębokość 0,8 m. Nisze na planie półkola w ścianie 18E, sklepione
półkonchą, mają średnicę 0,6 m przy wysokości również 0,6 m i głębokości 0,5 m.

Najistotniejszą zapewne cechą charakterystyczną budowli jest dekoracja wnętrza. Podsta-
wowym elementem dekoracji sali nr 18—19 — podobnie jak wielu innych wnętrz kellijskich —
jest jednolicie wyprawiona i pomalowana czerwono-brunatną farbą lamperia wokół wszystkich
ścian oraz w analogiczny sposób potraktowana posadzka. Wysokość lamperii sięga dolnej
powierzchni nisz, czyli 0,7 m powyżej poziomu podłogi. Ponad lamperią na ścianach 18N,
18S i 18W ciągnie się fryz dekoracyjny o szerokości 0,35 m. Fryz zachowany jest fragmentarycznie
(na ścianie 18N na wschód od filara, na ścianie 18S po obu stronach filara oraz w narożniku
18SW) lecz w taki sposób, że nie pozostawia wątpliwości co do alternujących elementów two-
rzących całość. Fryz składał się z ciągu kwadratów ujętych u góry i u dołu w dekoracyjne listwy.
W kwadratach występują na przemian medaliony z zarysem popiersia oraz motywy roślinno-
geometryczne. W narożnikach kwadratów, w które wpisane były medaliony, występują uprosz-
czone motywy kwiatu lotosu. Dominujące barwy to cynobrowa czerwień, jasny ugier oraz czerń.
Fryz był przerywany w miejscach okien, drzwi oraz nisz, ale dekoracja nie traciła przez to ciąg-
łości, co było dodatkowo podkreślone za pomocą górnej listwy fryzu, która nie ulegała przerwaniu
lecz obramowywała wszystkie otwory (il. 3).

Odmienny charakter nosiła dekoracja centralnego łęku konstrukcyjnego: podłucze zostało
ozdobione szeregiem medalionów z popiersiami świętych. Dwa z tych medalionów zachowały się
w dobrym stanie na południowym filarze (il. 4), w gruzie natomiast znaleziono dużą ilość odłam-
ków tynku z fragmentami malowideł, na podstawie których można sądzić, że ten sam motyw
ciągnął się wzdłuż całego podłucza i był kontynuowany na przeciwległym filarze. Bazując na
ułamkach nie sposób dziś stwierdzić jakie postacie mogły występować w medalionach, lecz
w części zachowanej na filarze wyraźnie widać popiersia kobiece. Dolny medalion zaopatrzony
był w inskrypcję: АГ1А TATIANH.

Jeszcze inne elementy występują w niszach na ścianie 18E i 19E. Niestety wnętrza wszystkich
trzech nisz były niemal kompletnie zniszczone i zaledwie nikłe ślady pozwalają sądzić, że była
to dekoracja figuralna. Najwyraźniej występowała ona w niszy 18NE, gdzie dawało się dostrzec
pojedynczą stojącą postać, odzianą w długą szatę o barwie purpurowej. Głowę postaci otaczał

429