DOI Heft:
Część pierwsza
DOI Artikel:Piwkowski, Włodzimierz: Et in Arcadia ego: program Arkadii nieborowskiej na przełomie XVIII/XIX wieku i dzisiaj
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19634#0100
1. M. Bacciarelli, Portret Heleny Radzi-
wiłłowej, ok. 1784, Muzeum Sztuki
w Łodzi, inw. 797
wyrażających się między innymi kultem nieskrępowanej przyrody. Ten racjonalistyczny kult
natury, od dawna żywy w kulturze europejskiej rozwinięty został na początku XVIII wieku jako
program estetyczny, najpierw w Anglii przez Josepha Addisona i Aleksandra Poppe'a, a później
także we Francji przez Jana Jakuba Rousseau. Pierwsze ogrody krajobrazowe oparte na nowej
estetyce powstały w 1 połowie XVIII wieku w Anglii, skąd w latach sześćdziesiątych i siedem-
dziesiątych nowy styl przeniknął stopniowo do Francji, Niemiec, Polski i Rosji.
W ostatnim trzydziestoleciu XVIII wieku wyrastają wokół Warszawy ogrody nowego typu,
jak Powązki Izabeli Czartoryskiej, Mokotów Elżbiety Lubomirskiej, Solec Kazimierza Ponia-
towskiego, Królikarnią Karola Thomatisa, Rozkosz Stanisława Kostki Potockiego, a poza War-
szawą najwcześniejsza chronologicznie siedlecka Aleksandria Aleksandry Ogińskiej, Puławy
Czartoryskich i Zofiówka Szczęsnego Potockiego, położona aż za Humaniem na Ukrainie.
96
wiłłowej, ok. 1784, Muzeum Sztuki
w Łodzi, inw. 797
wyrażających się między innymi kultem nieskrępowanej przyrody. Ten racjonalistyczny kult
natury, od dawna żywy w kulturze europejskiej rozwinięty został na początku XVIII wieku jako
program estetyczny, najpierw w Anglii przez Josepha Addisona i Aleksandra Poppe'a, a później
także we Francji przez Jana Jakuba Rousseau. Pierwsze ogrody krajobrazowe oparte na nowej
estetyce powstały w 1 połowie XVIII wieku w Anglii, skąd w latach sześćdziesiątych i siedem-
dziesiątych nowy styl przeniknął stopniowo do Francji, Niemiec, Polski i Rosji.
W ostatnim trzydziestoleciu XVIII wieku wyrastają wokół Warszawy ogrody nowego typu,
jak Powązki Izabeli Czartoryskiej, Mokotów Elżbiety Lubomirskiej, Solec Kazimierza Ponia-
towskiego, Królikarnią Karola Thomatisa, Rozkosz Stanisława Kostki Potockiego, a poza War-
szawą najwcześniejsza chronologicznie siedlecka Aleksandria Aleksandry Ogińskiej, Puławy
Czartoryskich i Zofiówka Szczęsnego Potockiego, położona aż za Humaniem na Ukrainie.
96