DOI article:
Różycka-Bryzek, Anna: Miniaturowy ołtarzyk ruski z końca w. XVII w Zbiorach Czartoryskich
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.21221#0152
Ryc. 96. Przemienienie, miniatura z Ewangeliarza Iwierskiego z 2. poł. w. XIII, Athos (W. N. Ła-
zariew, Istoria wizantijskoj żiwopisi).
się Trójcy, identyfikując obłok z Duchem św. Przejęte przez mistyczną sektę
hesychastów myśli te stały się w r. 1351 przedmiotem artykułu wiary kościoła
wschodniego, wpływając na skomplikowane formy mandorli w zabytkach
w. XIV 11) — wśród nich płomieni jednak nie widzimy. Odnajdujemy je na-
tomiast w późnych malowidłach atońskich wokół niewiasty z wizji ś. Jana
w scenach apokaliptycznych zaczerpniętych z Zachodu* 12). Wydaje się nie-
możliwe, aby motyw ten został tylko mechanicznie przeniesiony przez sztukę
wschodnią do sceny ewangelicznej: w oparciu o przytoczoną wyżej inter-
pretację obłoku jako trzeciej osoby Trójcy można przyjąć, że płomienie
mandorli w Przemienieniu wyrażają Ducha św., będąc tylko naturalistycznym
przetworzeniem dawnych geometrycznych promieni, pod taką bowiem formą
lł) Ibid. s. 230—-i.
12) Np. w katolikonie klasztoru Dioniziu z r. 16151 w przedsionku klasztoru X°nophon z ok.
poł. w. XVII (zob. Millet, Monuments de VAthos, Paris 1927, tabl. 11).
10*
147
zariew, Istoria wizantijskoj żiwopisi).
się Trójcy, identyfikując obłok z Duchem św. Przejęte przez mistyczną sektę
hesychastów myśli te stały się w r. 1351 przedmiotem artykułu wiary kościoła
wschodniego, wpływając na skomplikowane formy mandorli w zabytkach
w. XIV 11) — wśród nich płomieni jednak nie widzimy. Odnajdujemy je na-
tomiast w późnych malowidłach atońskich wokół niewiasty z wizji ś. Jana
w scenach apokaliptycznych zaczerpniętych z Zachodu* 12). Wydaje się nie-
możliwe, aby motyw ten został tylko mechanicznie przeniesiony przez sztukę
wschodnią do sceny ewangelicznej: w oparciu o przytoczoną wyżej inter-
pretację obłoku jako trzeciej osoby Trójcy można przyjąć, że płomienie
mandorli w Przemienieniu wyrażają Ducha św., będąc tylko naturalistycznym
przetworzeniem dawnych geometrycznych promieni, pod taką bowiem formą
lł) Ibid. s. 230—-i.
12) Np. w katolikonie klasztoru Dioniziu z r. 16151 w przedsionku klasztoru X°nophon z ok.
poł. w. XVII (zob. Millet, Monuments de VAthos, Paris 1927, tabl. 11).
10*
147