DOI article:
Łepkowski, Edward: Projekty matejki na pomnik Mickiewicza w Krakowie
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.21221#0271
W twórczości swojej Matejko
wielokrotnie stykał się z proble-
mem rzeźby; już w młodych la-
tach, w r. 1865 projektował po-
mnik Jana III Sobieskiego dla
Żółkwi. Postać króla w historycz-
nym stroju z emblematami wła-
dzy, była właściwym tematem dla
Matejki, który łatwo wczuwał się
w epokę i z pasją odtwarzał te-
maty z ubiegłych stuleci.
W okresie przebudowy domu
rodzinnego przy ulicy Floriańskiej,
Matejko dawał rysunki rzeźb do
dekoracji fasady, a w parę lat
później (1875) projektował kapi-
tele do kolumnady, uchwyty ry-
nien i ozdobne parapety okienne
podczas przebudowy Sukiennic.
W późniejszych latach rysował
projekt orła na bramę Floriańską,
projekt ołtarza do katedry na
Wawelu (nie wykonany), wreszcie
szereg projektów rzeźb, które wy-
konano w kościele Mariackim,
jak anioły podtrzymujące tęczę,
Ryc. 160. T. Rygier, Postać A. Mickiewicza chórek muzyczny, zwieńczenie
z pomnika na Rynku krakowskim, I wersja. drzwi Z głową architekty Stryjeń-
skiego na kroksztynie. Wszystkie
te projekty, z wyjątkiem pomnika Sobieskiego, miały charakter rzeźby de-
koracyjnej, natomiast w wypadku pomnika dla A. Mickiewicza chodziło
o rzeźbę monumentalną, wolno stojącą, o postać prawie współczesną.
Projekty Matejki świetne jako rysunki, były tylko jednoplanowe, co
bardzo utrudniało pracę rzeźbiarzom. Były to pomysły wielkiego malarza,
który nigdy sam nie rzeźbił. Brak entuzjazmu dla twórczości Mickiewicza
wyjaśnia również niepowodzenie projektów Matejki. Z poetów romantycz-
nych najbliższy był Matejce Słowacki, a nawet Krasińskiego cenił podobno
bardziej niż Mickiewicza 42).
Współpraca Rygiera i Gadomskiego z Matejką była trudna. Matejko
żądał „wiernego tłumaczenia rysunku na rzeźbę'1 43), a obydwaj rzeźbiarze
42) K. Wyka, Matejko i Słowacki, Warszawa 1953.— St. Serafińska, op. cit. s. 400.
43) M. Gorzkowski, op. cit.
266
wielokrotnie stykał się z proble-
mem rzeźby; już w młodych la-
tach, w r. 1865 projektował po-
mnik Jana III Sobieskiego dla
Żółkwi. Postać króla w historycz-
nym stroju z emblematami wła-
dzy, była właściwym tematem dla
Matejki, który łatwo wczuwał się
w epokę i z pasją odtwarzał te-
maty z ubiegłych stuleci.
W okresie przebudowy domu
rodzinnego przy ulicy Floriańskiej,
Matejko dawał rysunki rzeźb do
dekoracji fasady, a w parę lat
później (1875) projektował kapi-
tele do kolumnady, uchwyty ry-
nien i ozdobne parapety okienne
podczas przebudowy Sukiennic.
W późniejszych latach rysował
projekt orła na bramę Floriańską,
projekt ołtarza do katedry na
Wawelu (nie wykonany), wreszcie
szereg projektów rzeźb, które wy-
konano w kościele Mariackim,
jak anioły podtrzymujące tęczę,
Ryc. 160. T. Rygier, Postać A. Mickiewicza chórek muzyczny, zwieńczenie
z pomnika na Rynku krakowskim, I wersja. drzwi Z głową architekty Stryjeń-
skiego na kroksztynie. Wszystkie
te projekty, z wyjątkiem pomnika Sobieskiego, miały charakter rzeźby de-
koracyjnej, natomiast w wypadku pomnika dla A. Mickiewicza chodziło
o rzeźbę monumentalną, wolno stojącą, o postać prawie współczesną.
Projekty Matejki świetne jako rysunki, były tylko jednoplanowe, co
bardzo utrudniało pracę rzeźbiarzom. Były to pomysły wielkiego malarza,
który nigdy sam nie rzeźbił. Brak entuzjazmu dla twórczości Mickiewicza
wyjaśnia również niepowodzenie projektów Matejki. Z poetów romantycz-
nych najbliższy był Matejce Słowacki, a nawet Krasińskiego cenił podobno
bardziej niż Mickiewicza 42).
Współpraca Rygiera i Gadomskiego z Matejką była trudna. Matejko
żądał „wiernego tłumaczenia rysunku na rzeźbę'1 43), a obydwaj rzeźbiarze
42) K. Wyka, Matejko i Słowacki, Warszawa 1953.— St. Serafińska, op. cit. s. 400.
43) M. Gorzkowski, op. cit.
266