172
JÓZEF GĘBCZAK
Współpraca Muzeum Śląskiego z Wydziałem Kul-
tury PWRN w latach poprzedzających decentraliza-
cję układała się na ogół dobrze i bez konfliktów, co
ułatwiło niewątpliwie przejście Muzeum pod opiekę
PWRN i dalszy rozwój współpracy.
Formalne przekazanie Muzeum Śląskiego nastą-
piło 17 III 1958 r. Na mocy Zarządzenia Nr 297 Mi-
nistra Kultury i Sztuki z dnia 30 XII 1957 r. Cen-
tralny Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków pismem
z dnia 13 III 1958 r. Nr MOZ-VIII-213/16/58 upoważ-
nił ob. mec. Stanisława Łazarewicza, radcę
prawnego w CZMiOZ, do dokonania aktu przekaza-
nia Muzeum Śląskiego z oddziałami i muzeami pod-
ległymi, a Prezydium Woj. Rady Narodowej we Wro-
cławiu pismem z dnia 17 III 1958 r. Nr KL VI-2-l3/58
upoważniło ob. ob. mgr. Ryszarda Zawadzkiego
i Mariana Bis z a do dokonania aktu przejęcia i pod-
pisania protokołu zdawczo-odbiorczego. Protokół ten,
zawierający wyszczególnienie majątku ruchomego
i nieruchomego Muzeum Śląskiego z powołaniem się
na odpowiednie dokumenty i księgi inwentarzowe,
jak również aktualny stan etatowy i budżetowy Mu-
zeum — został podpisany przez wyżej wymienione
upoważnione osoby w obecności dyrektora Muzeum
Śląskiego mgr. Józefa Gębczaka. Na podstawie
analogicznych protokołów przejęte zostały 3 oddziały
Muzeum Śląskiego: Muzeum Historyczne m. Wrocła-
wia, Oddział Etnograficzny, Muzeum w Bolkowie oraz
7 muzeów podległych: w Bolesławcu, Cieplicach, Ja-
worze, Jeleniej Górze, Kamiennej Górze, Wałbrzychu
i Ziębicach.
Decentralizacja stworzyła muzealnictwu dolnoślą-
skiemu nowe możliwości rozwojowe, i to zarówno
w zakresie rozbudowy sieci placówek muzealnych,
jak i w podniesieniu ich ogólnego standartu, uwarun-
kowanego w ostatecznej mierze wielkością nakładów
finansowych, które na ogół we wszystkich muzeach
wzrosły.
Jednym z naczelnych haseł decentralizacji było
zbliżenie władzy do podległych placówek, mające
zapewnić lepsze rozpoznanie i zaspokojenie ich po-
trzeb. W przypadku wrocławskim częste kontakty
przedstawicieli Wydziału Kultury i Dyrekcji Muzeum,
jak również systematycznie prowadzona wymiana in-
formacji o podejmowanych działaniach, miały dla rea-
lizacji tego hasła podstawowe znaczenie.
Wydział Kultury powołał do swego Kolegium
dyrektora Muzeum Śląskiego i poświęcił sprawom
muzealnym jedno z pierwszych zebrań po decentrali-
zacji. Dyrekcja Muzeum w szeregu sprawozdań,
a zwłaszcza w obszernym referacie na Kolegium
w dniu 14 IV 1958 r., przedstawiła stan, potrzeby i za-
mierzenia Muzeum Śląskiego, uzasadniając przede
wszystkim potrzebę stałego zwiększania nakładów na
podstawową działalność muzealną, w szczególności na
zakupy muzealiów i organizację różnego typu wystaw
zmiennych. Podkreślono przy tym dezyderaty, których
realizacja wymaga specjalnych środków, nie mieszczą-
cych się w sztywnym na ogół budżecie muzealnym
Wśród tych, na pierwsze miejsce wysunęła się sprawa
przyznania kredytów inwestycyjnych na odbudowę
tzw. „Zamku". Jako nie mniej ważne postulaty zgło-
szono potrzebę wzmocnienia obsady pracowni konser-
watorskiej i utworzenia dalszych jej oddziałów dla
konserwacji metali i tkanin.
Trzeba przyznać, że w różnym stopniu i w róż-
nej kolejności wszystkie te dezyderaty w okresie
sprawozdawczym zostały zrealizowane. Przydział kwot
na zakupy w następnych latach wzrósł kilkakrotnie
w stosunku do dawniejszych, symbolicznie tylko na
ten cel przyznawanych kwot. Pozwoliło to na przy-
kład co roku dodawać parę wartościowych obrazów
do Galerii Malarstwa i dokonywać poważniejszych
zakupów dla Działu Rzemiosł Artystycznych. Utwo-
rzono pracownię konserwacji metali w Starym Ra-
tuszu i konserwacji tkanin w gmachu głównym,
a w pracowni konserwacji malarstwa zwiększono ob-
sadę. Ogółem zaś w latach 1957—1961 stan obsady
Muzeum Śląskiego wzrósł ze 111 do 126 etatów.
Rodzaj zatrudnienia :
1957
1958
1959
1960
1961
1.
Samodzielni pracownicy
nauki
2
2
3
2
2
2.
Pracownicy działalności
podstawowej
78
79
81
85
88
a) w działach naukowo-
badawczych
23
26
26
28
29
b) w dziale naukowo-
oświatowym
8
7
7
6
6
c) w pracowniach konser-
watorskich
5
6
7
7
8
d) w innych komórkach
organizacyjnych (tech-
nicy, dyspozytorzy, dy-
żurne itd.)
44
42
44
46
47
3.
Pracownicy administracji
i obsługi
31
32
34
34
36
Ogółem
111
113
118
121
126
Stan zatrudnienia w Muzeum Śląskim z Oddziałami
w latach 1957—1961
W momencie decentralizacji Muzeum Śląskie było
już w pełni rozbudowaną placówką z dużym dorob-
kiem w zakresie badań naukowych i wystawiennic-
twa. W trzech ośrodkach wystawowych na terenie
miasta posiadało Muzeum własne stałe ekspozycje,
w sumie 60 sal. Działy naukowe Muzeum organizo-
wały samodzielnie problemowe wystawy czasowe,
prowadziły specjalistyczne prace naukowo-badawcze,
przygotowywały publikacje i katalogi zbiorów. Pra-
wie wszystkie działy ze swoimi magazynami i pra-
cowniami miały ustaloną lokalizację w budynkach
muzealnych, a ich plany rozwojowe ujęte były
w ogólnym planie perspektywicznym Muzeum, po-
wiązanym z planami inwestycyjnymi, przewidujący-
mi również odbudowę dalszych budynków muzeal-
nych na potrzeby szybko rozwijających się i dążą-
cych do usamodzielnienia działów: archeologicznego
i etnograficznego.
Struktura organizacyjna Muzeum, ustalona w
oparciu o ramowy schemat wydany przez Minister-
stwo Kultury i Sztuki w 1956 r., określała zakres
działania i wielkość obsady wszystkich komórek or-
JÓZEF GĘBCZAK
Współpraca Muzeum Śląskiego z Wydziałem Kul-
tury PWRN w latach poprzedzających decentraliza-
cję układała się na ogół dobrze i bez konfliktów, co
ułatwiło niewątpliwie przejście Muzeum pod opiekę
PWRN i dalszy rozwój współpracy.
Formalne przekazanie Muzeum Śląskiego nastą-
piło 17 III 1958 r. Na mocy Zarządzenia Nr 297 Mi-
nistra Kultury i Sztuki z dnia 30 XII 1957 r. Cen-
tralny Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków pismem
z dnia 13 III 1958 r. Nr MOZ-VIII-213/16/58 upoważ-
nił ob. mec. Stanisława Łazarewicza, radcę
prawnego w CZMiOZ, do dokonania aktu przekaza-
nia Muzeum Śląskiego z oddziałami i muzeami pod-
ległymi, a Prezydium Woj. Rady Narodowej we Wro-
cławiu pismem z dnia 17 III 1958 r. Nr KL VI-2-l3/58
upoważniło ob. ob. mgr. Ryszarda Zawadzkiego
i Mariana Bis z a do dokonania aktu przejęcia i pod-
pisania protokołu zdawczo-odbiorczego. Protokół ten,
zawierający wyszczególnienie majątku ruchomego
i nieruchomego Muzeum Śląskiego z powołaniem się
na odpowiednie dokumenty i księgi inwentarzowe,
jak również aktualny stan etatowy i budżetowy Mu-
zeum — został podpisany przez wyżej wymienione
upoważnione osoby w obecności dyrektora Muzeum
Śląskiego mgr. Józefa Gębczaka. Na podstawie
analogicznych protokołów przejęte zostały 3 oddziały
Muzeum Śląskiego: Muzeum Historyczne m. Wrocła-
wia, Oddział Etnograficzny, Muzeum w Bolkowie oraz
7 muzeów podległych: w Bolesławcu, Cieplicach, Ja-
worze, Jeleniej Górze, Kamiennej Górze, Wałbrzychu
i Ziębicach.
Decentralizacja stworzyła muzealnictwu dolnoślą-
skiemu nowe możliwości rozwojowe, i to zarówno
w zakresie rozbudowy sieci placówek muzealnych,
jak i w podniesieniu ich ogólnego standartu, uwarun-
kowanego w ostatecznej mierze wielkością nakładów
finansowych, które na ogół we wszystkich muzeach
wzrosły.
Jednym z naczelnych haseł decentralizacji było
zbliżenie władzy do podległych placówek, mające
zapewnić lepsze rozpoznanie i zaspokojenie ich po-
trzeb. W przypadku wrocławskim częste kontakty
przedstawicieli Wydziału Kultury i Dyrekcji Muzeum,
jak również systematycznie prowadzona wymiana in-
formacji o podejmowanych działaniach, miały dla rea-
lizacji tego hasła podstawowe znaczenie.
Wydział Kultury powołał do swego Kolegium
dyrektora Muzeum Śląskiego i poświęcił sprawom
muzealnym jedno z pierwszych zebrań po decentrali-
zacji. Dyrekcja Muzeum w szeregu sprawozdań,
a zwłaszcza w obszernym referacie na Kolegium
w dniu 14 IV 1958 r., przedstawiła stan, potrzeby i za-
mierzenia Muzeum Śląskiego, uzasadniając przede
wszystkim potrzebę stałego zwiększania nakładów na
podstawową działalność muzealną, w szczególności na
zakupy muzealiów i organizację różnego typu wystaw
zmiennych. Podkreślono przy tym dezyderaty, których
realizacja wymaga specjalnych środków, nie mieszczą-
cych się w sztywnym na ogół budżecie muzealnym
Wśród tych, na pierwsze miejsce wysunęła się sprawa
przyznania kredytów inwestycyjnych na odbudowę
tzw. „Zamku". Jako nie mniej ważne postulaty zgło-
szono potrzebę wzmocnienia obsady pracowni konser-
watorskiej i utworzenia dalszych jej oddziałów dla
konserwacji metali i tkanin.
Trzeba przyznać, że w różnym stopniu i w róż-
nej kolejności wszystkie te dezyderaty w okresie
sprawozdawczym zostały zrealizowane. Przydział kwot
na zakupy w następnych latach wzrósł kilkakrotnie
w stosunku do dawniejszych, symbolicznie tylko na
ten cel przyznawanych kwot. Pozwoliło to na przy-
kład co roku dodawać parę wartościowych obrazów
do Galerii Malarstwa i dokonywać poważniejszych
zakupów dla Działu Rzemiosł Artystycznych. Utwo-
rzono pracownię konserwacji metali w Starym Ra-
tuszu i konserwacji tkanin w gmachu głównym,
a w pracowni konserwacji malarstwa zwiększono ob-
sadę. Ogółem zaś w latach 1957—1961 stan obsady
Muzeum Śląskiego wzrósł ze 111 do 126 etatów.
Rodzaj zatrudnienia :
1957
1958
1959
1960
1961
1.
Samodzielni pracownicy
nauki
2
2
3
2
2
2.
Pracownicy działalności
podstawowej
78
79
81
85
88
a) w działach naukowo-
badawczych
23
26
26
28
29
b) w dziale naukowo-
oświatowym
8
7
7
6
6
c) w pracowniach konser-
watorskich
5
6
7
7
8
d) w innych komórkach
organizacyjnych (tech-
nicy, dyspozytorzy, dy-
żurne itd.)
44
42
44
46
47
3.
Pracownicy administracji
i obsługi
31
32
34
34
36
Ogółem
111
113
118
121
126
Stan zatrudnienia w Muzeum Śląskim z Oddziałami
w latach 1957—1961
W momencie decentralizacji Muzeum Śląskie było
już w pełni rozbudowaną placówką z dużym dorob-
kiem w zakresie badań naukowych i wystawiennic-
twa. W trzech ośrodkach wystawowych na terenie
miasta posiadało Muzeum własne stałe ekspozycje,
w sumie 60 sal. Działy naukowe Muzeum organizo-
wały samodzielnie problemowe wystawy czasowe,
prowadziły specjalistyczne prace naukowo-badawcze,
przygotowywały publikacje i katalogi zbiorów. Pra-
wie wszystkie działy ze swoimi magazynami i pra-
cowniami miały ustaloną lokalizację w budynkach
muzealnych, a ich plany rozwojowe ujęte były
w ogólnym planie perspektywicznym Muzeum, po-
wiązanym z planami inwestycyjnymi, przewidujący-
mi również odbudowę dalszych budynków muzeal-
nych na potrzeby szybko rozwijających się i dążą-
cych do usamodzielnienia działów: archeologicznego
i etnograficznego.
Struktura organizacyjna Muzeum, ustalona w
oparciu o ramowy schemat wydany przez Minister-
stwo Kultury i Sztuki w 1956 r., określała zakres
działania i wielkość obsady wszystkich komórek or-