DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1449#0153
H4 jront-reguten der JrèbiteBurt^
neertzijn naer de hooghte van hare lichten; want fy konnen geenfins met redenen anders ghemaeckt
worden, ende moeten oock niet ghenomen werden vande breedten der lichten, ghelijck de Moderne
Seriie, Td- Bouw-meeftershaer fèlve geimagineert hebben,want gelijck als van de hoochten der CoIommen,en-
ladio. <je met vandc breedte der Intercolomni, veel min vande breedten der lichten Vande Archi de gepre-
ek i. af. portioneerde hooghten hare bovenfte Ornamenten moeten ghenomen worden, namelijck de Archi-
trave, Fregio, Cornicen, ende infghelijcx de Impoften aen de Archen, ghelijck wy ghethoont heb-
Cf. i +. ben, f ende Vitruviw fèlfs met ons over een ftemt) foo moetmen infghelijcx juyft obferveren in defe
w.4.caj,.6 Ornamenten der poorten ende Venfteren.
Daerom moet dit voor een generalen reghel ghemerckt worden, dat indien de Ornamenten bloot
ende wat robuft zij n moeten, foo moetenfè, op datfè met de Order van 't vlacke over een komen, het
C4/.t4.16 vierde-deel vande hooghten der lichten vande Poorten hooghzijn, ghelijck wy inde Tofcanifche
Order ghefèydt hebfeen; maer indien fulcke Ornamenten moeten van de fwackte ende vergierde Or-
ders zijn, ghelij ck de Jonico, dan konnenfe in hare dertelheyt een weynigh waffen, 't welck tufTchen
vier ende vijf vande hooghten van hare lichten zijn (al, daer nae als de Ornamenten zijn aen Poorten
ende Venfteren vande alder-delicaetfte Orders, dan moeten de felve infghelijcx minder hoogh zijn,
maer foo datfè het vijfde-deel vande hooghte vande lichten noyt overfchrijden, ghelijck wy inde
c*p.2t. Corintifche Order geaffigneert hebben.
Defè hooghte wert nae mijn gevoelen altijdt verdeelt in ir deeleiijdaer vanf de Architrave of Li-
mirare toekomen, ende foo groot zijn infghelijcx de Erten of Stijlen, 4 de Fregio, ende de 6 boven-
fte deelen blijven overigh voor de Cornice, welcke de helft meerder is dan het Fregio, ende \ meer
dan de Architrave. De Fronten der Stijlen of Erten, het Iimitare of Architrave fullen noyt meer
hebben dan twee Fafcien, met hare Qoletten, of bovenfte Cimacien, ende Aftragaletten, of ander
ghelijcke dinghen tuffchen de Fafcien; daer nae inde zijden der ftocken, ende Soffitto van'tLimi-
tare (befbnderlijckinde publijcke wereken J daer maecktmen verdeelinghen met requadri, Eyckens
ende dierghelijcke formen, recinten met Cavetti ende andere leden. In defè requadri konnen ver-
fcheyden dingen gefneden werden, welcke fommighe gratie ende beduydinghe hebben: gelijckmen
door onfèr ordeningh ghemaeckt heeft inde derde Order vande Fabrijck der doorïuchtighfte
Signoren Procuratoren op Sint Marcx plaetfê, ende hare Gornicen moeten niet veel vervult werden
met leden, want anders füllenfe beyde te kleyn wefèn, ende maecken een confufie met de Ornamen-
ten der principale Orders. Ende fbo veel magh hier ghenoegh ghefèydt wefèn.
2V« volght de ontwerpinghe der Ornamenten vande Poorten ende Venfier en vande Corintifche Order, met
hare maten ende particuliere formen*
Bejlttyt-reden van dit BoecL
U foudetbehoorlijck zijn dat wy tot een befluyt van dit Boeck verhaelden, ende
in fbmmiger manieren verthoonden, wat voor oneygene ende ongerijmde dingen
ende mifbruycken, nae de afneminghe des Roomfchen Rijcks allencxkens ende
Barbarifcher wijfè inde voor-verhaelde Orders ingekroopen zijn,ende tot huyden-
daeghs toe van fommige zijn geoeffent ende ghebruyckt geworden, aengefïen dat
de nature der Menfche altij dt meer geneyght is tot quaet ende verderf, als tot ver-
beter ingh. Ick en kan my hier niet onthouden te melden, dat daer zijn ghevonden
foo flechte ende eenvoudige luyden die haer felven voor de alder-treffelijckfte Werck-meefters uyt
gegeven hebben, ende evenwel in 't eynde duyfènderley fouten, miflagen ende bottigheden bedre-
ven hebben: jae men vindt noch tot onfêr tijdt fèkere Menfchen welcke haer fel ven veel meer inbeel-
den danfè inder daet doen konnen. Wy begeeren evenwel niemant hier in 't particulier of by name te
berifpen, of hare wereken te verachten, want wy fbuden te veel te doen krijghen, maer wy willen al-
leen (ghelijck wy hier boven ghedaen hebben) de fouten alleen voor den, dagh brenghen, welcke
foodanige Meeftersbegaen hebben, op dat de fèlve bekent ende vande goede dingen afghefcheyden
ende ghemijdt mogen worden, jae datfè oock inde wereken daerfè aireede inftaen, gecorrigeert en-
de wegh-genomen mochten werden.
Ende om tot 't particulier te komen,daer hebbenfommige een fchandelijcke foute begaen,welcke
inde Pedamenten ende Pedeftalen der gheböuwen, in ftede van rnftijeke, ende een weynigh ver-
gierde banden, ende welcke wel aen een gebonden behoorentezijnjfommige requadraturen, eys-ge-
wij fèformen,ofmet veelderleyFaciaten, ghelijck Diamanten inghevoerthebben, vangroöterof
middel-matige hooghte, naer buyten of binnen aengeleent, ende andere gelijcke dingen meer. Ende
in ftede van Bafamenten, Cimacien met effene Fafcien, of met hare leden ende bequame Agetten,
Uf. 12. (ghelijck wy ghefeyt hebben dat de Ouden gebrnyekt hebben) hebbenfe fommige Golacien of Cor-
doni ghemaeckt, of ketenen met hare ringen, naer verfcheyden manieren in malkander ghewickelt,
ende andere diergelijcke dingen meer, daer mede fy hebben (gelijck het fchijnt) willen teverftaen
geven, datfè gefint zijn hare wereken, gelijck als met Edel-fteenen ende ketenen te verejeren. Daer
zijn oock andere geweeft, welcke inde ftocKen der Pedeftalen, Cartellen,Cainei,ende andereformen
ingefheden
neertzijn naer de hooghte van hare lichten; want fy konnen geenfins met redenen anders ghemaeckt
worden, ende moeten oock niet ghenomen werden vande breedten der lichten, ghelijck de Moderne
Seriie, Td- Bouw-meeftershaer fèlve geimagineert hebben,want gelijck als van de hoochten der CoIommen,en-
ladio. <je met vandc breedte der Intercolomni, veel min vande breedten der lichten Vande Archi de gepre-
ek i. af. portioneerde hooghten hare bovenfte Ornamenten moeten ghenomen worden, namelijck de Archi-
trave, Fregio, Cornicen, ende infghelijcx de Impoften aen de Archen, ghelijck wy ghethoont heb-
Cf. i +. ben, f ende Vitruviw fèlfs met ons over een ftemt) foo moetmen infghelijcx juyft obferveren in defe
w.4.caj,.6 Ornamenten der poorten ende Venfteren.
Daerom moet dit voor een generalen reghel ghemerckt worden, dat indien de Ornamenten bloot
ende wat robuft zij n moeten, foo moetenfè, op datfè met de Order van 't vlacke over een komen, het
C4/.t4.16 vierde-deel vande hooghten der lichten vande Poorten hooghzijn, ghelijck wy inde Tofcanifche
Order ghefèydt hebfeen; maer indien fulcke Ornamenten moeten van de fwackte ende vergierde Or-
ders zijn, ghelij ck de Jonico, dan konnenfe in hare dertelheyt een weynigh waffen, 't welck tufTchen
vier ende vijf vande hooghten van hare lichten zijn (al, daer nae als de Ornamenten zijn aen Poorten
ende Venfteren vande alder-delicaetfte Orders, dan moeten de felve infghelijcx minder hoogh zijn,
maer foo datfè het vijfde-deel vande hooghte vande lichten noyt overfchrijden, ghelijck wy inde
c*p.2t. Corintifche Order geaffigneert hebben.
Defè hooghte wert nae mijn gevoelen altijdt verdeelt in ir deeleiijdaer vanf de Architrave of Li-
mirare toekomen, ende foo groot zijn infghelijcx de Erten of Stijlen, 4 de Fregio, ende de 6 boven-
fte deelen blijven overigh voor de Cornice, welcke de helft meerder is dan het Fregio, ende \ meer
dan de Architrave. De Fronten der Stijlen of Erten, het Iimitare of Architrave fullen noyt meer
hebben dan twee Fafcien, met hare Qoletten, of bovenfte Cimacien, ende Aftragaletten, of ander
ghelijcke dinghen tuffchen de Fafcien; daer nae inde zijden der ftocken, ende Soffitto van'tLimi-
tare (befbnderlijckinde publijcke wereken J daer maecktmen verdeelinghen met requadri, Eyckens
ende dierghelijcke formen, recinten met Cavetti ende andere leden. In defè requadri konnen ver-
fcheyden dingen gefneden werden, welcke fommighe gratie ende beduydinghe hebben: gelijckmen
door onfèr ordeningh ghemaeckt heeft inde derde Order vande Fabrijck der doorïuchtighfte
Signoren Procuratoren op Sint Marcx plaetfê, ende hare Gornicen moeten niet veel vervult werden
met leden, want anders füllenfe beyde te kleyn wefèn, ende maecken een confufie met de Ornamen-
ten der principale Orders. Ende fbo veel magh hier ghenoegh ghefèydt wefèn.
2V« volght de ontwerpinghe der Ornamenten vande Poorten ende Venfier en vande Corintifche Order, met
hare maten ende particuliere formen*
Bejlttyt-reden van dit BoecL
U foudetbehoorlijck zijn dat wy tot een befluyt van dit Boeck verhaelden, ende
in fbmmiger manieren verthoonden, wat voor oneygene ende ongerijmde dingen
ende mifbruycken, nae de afneminghe des Roomfchen Rijcks allencxkens ende
Barbarifcher wijfè inde voor-verhaelde Orders ingekroopen zijn,ende tot huyden-
daeghs toe van fommige zijn geoeffent ende ghebruyckt geworden, aengefïen dat
de nature der Menfche altij dt meer geneyght is tot quaet ende verderf, als tot ver-
beter ingh. Ick en kan my hier niet onthouden te melden, dat daer zijn ghevonden
foo flechte ende eenvoudige luyden die haer felven voor de alder-treffelijckfte Werck-meefters uyt
gegeven hebben, ende evenwel in 't eynde duyfènderley fouten, miflagen ende bottigheden bedre-
ven hebben: jae men vindt noch tot onfêr tijdt fèkere Menfchen welcke haer fel ven veel meer inbeel-
den danfè inder daet doen konnen. Wy begeeren evenwel niemant hier in 't particulier of by name te
berifpen, of hare wereken te verachten, want wy fbuden te veel te doen krijghen, maer wy willen al-
leen (ghelijck wy hier boven ghedaen hebben) de fouten alleen voor den, dagh brenghen, welcke
foodanige Meeftersbegaen hebben, op dat de fèlve bekent ende vande goede dingen afghefcheyden
ende ghemijdt mogen worden, jae datfè oock inde wereken daerfè aireede inftaen, gecorrigeert en-
de wegh-genomen mochten werden.
Ende om tot 't particulier te komen,daer hebbenfommige een fchandelijcke foute begaen,welcke
inde Pedamenten ende Pedeftalen der gheböuwen, in ftede van rnftijeke, ende een weynigh ver-
gierde banden, ende welcke wel aen een gebonden behoorentezijnjfommige requadraturen, eys-ge-
wij fèformen,ofmet veelderleyFaciaten, ghelijck Diamanten inghevoerthebben, vangroöterof
middel-matige hooghte, naer buyten of binnen aengeleent, ende andere gelijcke dingen meer. Ende
in ftede van Bafamenten, Cimacien met effene Fafcien, of met hare leden ende bequame Agetten,
Uf. 12. (ghelijck wy ghefeyt hebben dat de Ouden gebrnyekt hebben) hebbenfe fommige Golacien of Cor-
doni ghemaeckt, of ketenen met hare ringen, naer verfcheyden manieren in malkander ghewickelt,
ende andere diergelijcke dingen meer, daer mede fy hebben (gelijck het fchijnt) willen teverftaen
geven, datfè gefint zijn hare wereken, gelijck als met Edel-fteenen ende ketenen te verejeren. Daer
zijn oock andere geweeft, welcke inde ftocKen der Pedeftalen, Cartellen,Cainei,ende andereformen
ingefheden