DOI Artikel:
Filarska, Barbara: Elementy dekoracji architektonicznych z i wieku n.e. znalezione na terenie obozu Dioklecjana w Palmyrze
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.26178#0065
Barbara Filarska
ELEMENTY DEKORACJI ARCHITEKTONICZNYCH Z I WIEKU N.E.
ZNALEZIONE NA TERENIE OEOZU DIOKLECJANA W PALMYRZE
Świadomość wielkości antycznej Palmyry, jaką unaocznia nam plan
miasta oraz tego, że musi upłynąć jeszcze wiele dziesiątków lat, zanim
■wykopaliska odsłonią wszystkie jej dzielnice, stawia przed nami koniecz-
ność rozwiązywania kluczowych problemów dotyczących historii miasta
na podstawie elementów częściowych, naświetlających poszczególne
kwestie i okresy.
Jedną z najmniej dotychczas opracowywanych, a bardzo ważnych
dziedzin kultury artystycznej Palmyry jest problem dekoracji architek-
tonicznych, zarówno jeśli chodzi o ich datowanie, jak interpretację
poszczególnych motywów. Możność datowania fragmentów architekto-
nicznych, znalezionych w sektorach wykopaliskowych, które pozbawione
są źródeł pisanych, jest szczególnie ważna dlatego, że przy stosowaniu
metody stratyfikacyjnej, dają one lepszy wskaźnik datowania warstwy niż
zabytki ruchome mniej związane z terenem. Natomiast interpretacja
motywów zdobniczych, tak w architekturze jak w plastyce, rzuca światło
na charakter sztuki palmyreńskiej oraz jej różnorodne powiązania, szcze-
gólnie ciekawe z racji położenia Palmyry niemal na styku zasięgu wpły-
wów Wschodu i Zachodu.
Fragmenty dekoracji architektonicznych, znalezione dotychczas przez
polską misję na terenie tzw. Obozu Dioklecjana x, rzucają ciekawe światło
na historię tej części miasta.
Już w okresie międzywojennym uczeni pracujący na terenie Palmyry
wysunęli przypuszczenie, że była to stara dzielnica miejska, która dzięki
dogodnemu położeniu wykorzystana została przez cesarza na rzymski
1 Nazwę Obozu Dioklecjana nadała tej części miasta, na podstawie inskrypcji
znalezionej w obrębie jej głównej budowli, grupa archeologów niemieckich, którzy
pod kierunkiem Th. Wieganda przeprowadzali w latach 1902 i 1907 szereg sondaży
i pomiarów dając pierwsze opracowanie ruin całego miasta. Por. Th. Wiegand
i in., Palmyra, Ergebnisse der Expeditionen von 1902 und 1907, t. I i II, Berlin 1932.
59
ELEMENTY DEKORACJI ARCHITEKTONICZNYCH Z I WIEKU N.E.
ZNALEZIONE NA TERENIE OEOZU DIOKLECJANA W PALMYRZE
Świadomość wielkości antycznej Palmyry, jaką unaocznia nam plan
miasta oraz tego, że musi upłynąć jeszcze wiele dziesiątków lat, zanim
■wykopaliska odsłonią wszystkie jej dzielnice, stawia przed nami koniecz-
ność rozwiązywania kluczowych problemów dotyczących historii miasta
na podstawie elementów częściowych, naświetlających poszczególne
kwestie i okresy.
Jedną z najmniej dotychczas opracowywanych, a bardzo ważnych
dziedzin kultury artystycznej Palmyry jest problem dekoracji architek-
tonicznych, zarówno jeśli chodzi o ich datowanie, jak interpretację
poszczególnych motywów. Możność datowania fragmentów architekto-
nicznych, znalezionych w sektorach wykopaliskowych, które pozbawione
są źródeł pisanych, jest szczególnie ważna dlatego, że przy stosowaniu
metody stratyfikacyjnej, dają one lepszy wskaźnik datowania warstwy niż
zabytki ruchome mniej związane z terenem. Natomiast interpretacja
motywów zdobniczych, tak w architekturze jak w plastyce, rzuca światło
na charakter sztuki palmyreńskiej oraz jej różnorodne powiązania, szcze-
gólnie ciekawe z racji położenia Palmyry niemal na styku zasięgu wpły-
wów Wschodu i Zachodu.
Fragmenty dekoracji architektonicznych, znalezione dotychczas przez
polską misję na terenie tzw. Obozu Dioklecjana x, rzucają ciekawe światło
na historię tej części miasta.
Już w okresie międzywojennym uczeni pracujący na terenie Palmyry
wysunęli przypuszczenie, że była to stara dzielnica miejska, która dzięki
dogodnemu położeniu wykorzystana została przez cesarza na rzymski
1 Nazwę Obozu Dioklecjana nadała tej części miasta, na podstawie inskrypcji
znalezionej w obrębie jej głównej budowli, grupa archeologów niemieckich, którzy
pod kierunkiem Th. Wieganda przeprowadzali w latach 1902 i 1907 szereg sondaży
i pomiarów dając pierwsze opracowanie ruin całego miasta. Por. Th. Wiegand
i in., Palmyra, Ergebnisse der Expeditionen von 1902 und 1907, t. I i II, Berlin 1932.
59