DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.2182#0142
.1
111
- , •» . ~
Μ•
V Ι TRVVII DE
ARCHITECTVRA
i .
LIBER Q_V ARTVS,
TrooemiuTru.
V Μ animaduertissem, Imperator, plures de Archite&ura prxcepta, uolu-
minacj,• commentariorum non ordinata, ied incepta,uti particulas errabun
das reliquiisc : Dignam & utilissimanrrcni putaui, antea disciplinx cor-
pus ad perfeitam ordinationem perducere, & prsescriptas in singulis uo-
luminibus singulorum generum qualitates explicare. Itaque>Ca:sar,primo
uoluminetibideosficioeius, ikquibus eruditumeik rebus Architeclum
oporteat > exposui. Secundo de copijs materise, ex quibus xdificia con-
itituuntur, disputaui. Tertio autem de a;dium sacrarum dispositionibus,
& de earum generum uarietate, quasq;, & quot habeant species, earumq;,
I©
20
qua: sinc in singulis generibus distributiones, ex tribusq; generibus, quse subtilissimas haberent pro-
portionibus modulorum qualitates, Ionici generis mores docui. Nuiic in hoc uolumipc de Doricisi
Corinthijsq; institutis,& omnibus dicam, eorumq; discrimina, & proprietates explicabo.
libro quarto ahsoluitur negocium miuerfnm, quod adpublica opera, & qua ad religionem pertineni.
Quare cum ratione α Vitruuiosiiftum puto, crnn huic libro proamium, quemadmodnm reliquis non apposiie-
rit. ut enimsatietatemsugeretttertio librosinem imposuit, cum iam inceptam materiampersequi deberet. Di-
£ium igitur esi in tertio > quicquid ad lonicumgenuspertinebat,sedpriussigurarum tedium ajpeUus,tanquam
prmcipia,Q>ecies,disiositwnesq; consiituta. moxfundationes, &ormmenta columnarum, quxq;subfiiijji-
mas babentproportionibus modulorum qualitates,absolutasunt. ln qtiarto de Corinthijs, Doricisq; inssitutis J °
dijputatur. &primo capite origines, _r inuentiones columnarmnperquiruntur,& Corinthiumgenusabsolui-
tur. Insecundo de ornamentis, qu&super columnas imponmturt disjhitnr, α quibjts srincipijs, & origini-
bus sunt inuenta, deq; tota matmatione, & tetto.sequenti capite de ratione Dorica pracepta dimtkrtcapi-
tulum,trabs,triglyphus, corona, describitur. Dssiributio uniuersa eius generis oslenditur.siri& designantur.
Q^rtodeinteriorectMrumi&proruadi^ributionesbrmo instituitur. Quinto quod ad decorem pertinet,
exigitur, de £dibus scilicet consiituendis secundum regiones. Sexto de osiiorum, & antepagmeMorumstura-
rum sdium rationibus, triaq; ostiorumgenera trassantur Doricum, lonicum^jittkurges. 'Qwwam ueroge-
nera aliqua Adiwmsupererant, ut de omnibus diceret capite septimo Tusqanicas,rotundas,& compositas tzdes
collocat. possremo tandem aras, quarum causa adessitmt, breuiter imponit. Vniuersumq; sacri nedisirij genus
concludit. Quanquam ueroprooemium quemadmodumreliquisuolwninibusyetiamquarto}ionapponit,esl 49
tamen quodaduertendum sit in hacpropositione. nam cum doceat de qitibus diffumstt ,&de quibus dicen-
dum,sigurautituradperjpicuitatempertinente.vbiautemdicit. XTertipdetsdiumsacrarumdispositionibusyl
innuitsigurarwn ajpe£ius. ubi autem dicit \&de earumgencrum uayietate, | inteUigit &dium jpecies ab
intercoltannijssimiptas, in quibus,&iUa intclliguntur, quasq; "habeant jpeciesi earumq; qm simtin
stngulisgeneribus disiributiones. .,
De tfibusgeneribus columnarum, earumcfe origine, &in-
uentione. Cap. /.
Olvmnae Corinthia:, pmercapitula.omnessymmetrias habent s«ti Ionicar, sed capi-
tulorum altitudines efficiunt eas pro rataexcelsiores ,& graciliores, quod Ionici capi-
tuli altitudo, tertia parsestcrassitudiniscolumna:.: Corinthij tota crasshudo scapi. Igi-
_____ tur quod dux nartes e crassitudine columnarum capitulis CoriHthiorum adijciuntur,ef-
ficiuntexcelsitatespeciem earum graciliorcm.Cxtera membra, quae supra colqmnas imponuntur.auc
e Dpricis symmetrijs.aut Ionicis moribus in Corinthijs coluikinis coilocantpr: quod ipsum Corin-
thium genus propTram coronarum, reliquoramqjomasrientoruni non habueri^ institutionem, sed aut
etriglyphorutnrationibus mutuliincoronis,&.inepistylijs gutta:Dorico m0redisponuntur:autcx
Ionicis institutis zophori scalpturis ornati cum denticulis, & coronis distribiiiintur. Ita e generibus
duobus capitulo incerpoitto, tertium gcnus in operibus est procreat um.
.','.."; .. ^ Corinthix
ίΡ
6o
111
- , •» . ~
Μ•
V Ι TRVVII DE
ARCHITECTVRA
i .
LIBER Q_V ARTVS,
TrooemiuTru.
V Μ animaduertissem, Imperator, plures de Archite&ura prxcepta, uolu-
minacj,• commentariorum non ordinata, ied incepta,uti particulas errabun
das reliquiisc : Dignam & utilissimanrrcni putaui, antea disciplinx cor-
pus ad perfeitam ordinationem perducere, & prsescriptas in singulis uo-
luminibus singulorum generum qualitates explicare. Itaque>Ca:sar,primo
uoluminetibideosficioeius, ikquibus eruditumeik rebus Architeclum
oporteat > exposui. Secundo de copijs materise, ex quibus xdificia con-
itituuntur, disputaui. Tertio autem de a;dium sacrarum dispositionibus,
& de earum generum uarietate, quasq;, & quot habeant species, earumq;,
I©
20
qua: sinc in singulis generibus distributiones, ex tribusq; generibus, quse subtilissimas haberent pro-
portionibus modulorum qualitates, Ionici generis mores docui. Nuiic in hoc uolumipc de Doricisi
Corinthijsq; institutis,& omnibus dicam, eorumq; discrimina, & proprietates explicabo.
libro quarto ahsoluitur negocium miuerfnm, quod adpublica opera, & qua ad religionem pertineni.
Quare cum ratione α Vitruuiosiiftum puto, crnn huic libro proamium, quemadmodnm reliquis non apposiie-
rit. ut enimsatietatemsugeretttertio librosinem imposuit, cum iam inceptam materiampersequi deberet. Di-
£ium igitur esi in tertio > quicquid ad lonicumgenuspertinebat,sedpriussigurarum tedium ajpeUus,tanquam
prmcipia,Q>ecies,disiositwnesq; consiituta. moxfundationes, &ormmenta columnarum, quxq;subfiiijji-
mas babentproportionibus modulorum qualitates,absolutasunt. ln qtiarto de Corinthijs, Doricisq; inssitutis J °
dijputatur. &primo capite origines, _r inuentiones columnarmnperquiruntur,& Corinthiumgenusabsolui-
tur. Insecundo de ornamentis, qu&super columnas imponmturt disjhitnr, α quibjts srincipijs, & origini-
bus sunt inuenta, deq; tota matmatione, & tetto.sequenti capite de ratione Dorica pracepta dimtkrtcapi-
tulum,trabs,triglyphus, corona, describitur. Dssiributio uniuersa eius generis oslenditur.siri& designantur.
Q^rtodeinteriorectMrumi&proruadi^ributionesbrmo instituitur. Quinto quod ad decorem pertinet,
exigitur, de £dibus scilicet consiituendis secundum regiones. Sexto de osiiorum, & antepagmeMorumstura-
rum sdium rationibus, triaq; ostiorumgenera trassantur Doricum, lonicum^jittkurges. 'Qwwam ueroge-
nera aliqua Adiwmsupererant, ut de omnibus diceret capite septimo Tusqanicas,rotundas,& compositas tzdes
collocat. possremo tandem aras, quarum causa adessitmt, breuiter imponit. Vniuersumq; sacri nedisirij genus
concludit. Quanquam ueroprooemium quemadmodumreliquisuolwninibusyetiamquarto}ionapponit,esl 49
tamen quodaduertendum sit in hacpropositione. nam cum doceat de qitibus diffumstt ,&de quibus dicen-
dum,sigurautituradperjpicuitatempertinente.vbiautemdicit. XTertipdetsdiumsacrarumdispositionibusyl
innuitsigurarwn ajpe£ius. ubi autem dicit \&de earumgencrum uayietate, | inteUigit &dium jpecies ab
intercoltannijssimiptas, in quibus,&iUa intclliguntur, quasq; "habeant jpeciesi earumq; qm simtin
stngulisgeneribus disiributiones. .,
De tfibusgeneribus columnarum, earumcfe origine, &in-
uentione. Cap. /.
Olvmnae Corinthia:, pmercapitula.omnessymmetrias habent s«ti Ionicar, sed capi-
tulorum altitudines efficiunt eas pro rataexcelsiores ,& graciliores, quod Ionici capi-
tuli altitudo, tertia parsestcrassitudiniscolumna:.: Corinthij tota crasshudo scapi. Igi-
_____ tur quod dux nartes e crassitudine columnarum capitulis CoriHthiorum adijciuntur,ef-
ficiuntexcelsitatespeciem earum graciliorcm.Cxtera membra, quae supra colqmnas imponuntur.auc
e Dpricis symmetrijs.aut Ionicis moribus in Corinthijs coluikinis coilocantpr: quod ipsum Corin-
thium genus propTram coronarum, reliquoramqjomasrientoruni non habueri^ institutionem, sed aut
etriglyphorutnrationibus mutuliincoronis,&.inepistylijs gutta:Dorico m0redisponuntur:autcx
Ionicis institutis zophori scalpturis ornati cum denticulis, & coronis distribiiiintur. Ita e generibus
duobus capitulo incerpoitto, tertium gcnus in operibus est procreat um.
.','.."; .. ^ Corinthix
ίΡ
6o