Muzeum Architektury <Breslau> [Hrsg.]; Zwierz, Maria [Hrsg.]: Wrocławskie dworce kolejowe: książka wydana z okazji obchodów 160. rocznicy uruchomienia linii kolejowej Wrocław-Berlin (Wrocław: Muzeum Architektury, 2006)

4- rarJriffrr Pferdcrratfcti

8 rnfjriyrr Pcrfoiirfif&agrn

/T C/w .

29. Skład pociągu Kolei Berlińsko-Frankfurckiej z 1844 roku wykazuje typowe cechy amerykańskie: parowóz Norrisa o układzie osi 2-1-0, czteroosiowe wagony
pasażerskie z otwartymi pomostami (wagon pierwszej klasy ma dodatkowo wejścia z boków). Za parowozem wagon bagażowy, na końcu wagon do przewozu koni



4 raodriyrr .

RQ)-L\NÓ)S TECHNIKI KOLEJOWEJ
NA LINII BERLIN-WROCLAW
Michał Jerczyński
Historia techniki kolejowej - jeśli pod pojęciem kolei będziemy rozumieli system poru-
szania połączonych ze sobą pojazdów po specjalnej konstrukcji prowadzącej - sięga co
najmniej XVII wieku i bierze swoje początki w górnictwie. Konieczność przemieszczania
ładunków o dużej masie po ściśle określonych trasach w chodnikach kopalnianych i z kopal-
ni do nabrzeży portów w naturalny sposób predestynowała ten system transportu, którego
główną zaletą jest małe zapotrzebowanie na energię (siłę pociągową) w porównaniu
z transportem drogowym.
W historii kolei na trwałe zapisały się jednak znacznie późniejsze daty, będące kamie-
niami milowymi w dziejach współczesnej cywilizacji:
• 1804 rok - pierwsze praktyczne zastosowanie lokomotywy parowej (Richard Trevithick,
transport towarowy na potrzeby górnictwa węglowego),
• 1825 rok - otwarcie pierwszej linii kolejowej użytku publicznego (Stockton-Darlington,
Anglia).
W 1832 roku zbudowano pierwszą linię kolejową w kontynentalnej Europie (St. Etienne-
-Lion, Francja). Podczas gdy zalety toru szynowego od początku nie budziły większych
wątpliwości, to przez prawie czterdzieści lat od zastosowania wynalazku Richarda Trevithi-
cka trwały jeszcze tu i ówdzie dyskusje o wyższości trakcji parowej nad konną lub odwrot-
nie. Warto wspomnieć, że gdy w 1839 roku organizowano budowę (później przerwaną na
kilka lat) dalekosiężnej linii Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, nie było jeszcze wiadomo, jaki
wybrać rodzaj trakcji, a w związku z tym - jaka ma być konstrukcja toru. W Niemczech dyle-
mat ten rozstrzygnięto na korzyść parowozu kilka lat wcześniej. Gdy w 1837 roku otwierano
tam początkowy odcinek pierwszej niemieckiej kolei dalekobieżnej Lipsk-Drezno, skorzy-

37