DOI Artikel:
Bersakēs, Friderikos: Nikiou naos
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14277#0117
Νικίον ναός· υπό Φ. Βερσάκη. 85
κυψεν έκ συγχύσεως δια τη; αναγνώσεως της επι-
γραφής και αναφοράς αυτής εις τον άρχαιότε-
οον Νικίαν ελέγγεται εσφαλμένη, διά τον άπλού-
στατον λόγον ότι ό Πλούταρχος οέν είοε τον φέ-
ροντα τά επί της πύλης του Ββαΐθ λείψανα ναόν,
ως καταστρα:>έντα ήδη έν τοΐςχρόνοις,έν οίς εζησεν.
Είκών 11. Υδραγωγείου οπιοΰεν Ενμενείον σζοάς ίχνη.
ύψος τι άπο του εδάφους της στοάς μέχρι του 8 τό-
ξου έκ δυσμών, κατέρχεται ό ενταύθα μέχρι της
3άσεω; τίίς στοάς κατακοούοως κα'ι έντεϋθεν ποο-
χωρεί οριζοντίως μέχρι της 3ορρανατολικής γω-
νίας τίί; στοά;. Μετά δέ ταϋτα στοέοεται 3οοοα-
I · ι » Γ ΓΙ
νατολικώς κα'ι οιερχόμενον οιά των Οευ.ελίων του
ναου τοΟ Νικίου εξακολουθεί περαιτέρο.) κατά την
αΰτήν οιεύθυνσιν, μέχρι έξαφανίσεως παντός ίχνους
αύτοϋ. Είναι προφανές ό'τι ό ναός του Νικίου ήτο
ήδη κατεστραμμένος, ό'τε ώκοδομήθη ή στοά' άλ-
λως ό αρχιτέκτων ήθελεν έςεύρει άλλην θέσιν,
όπισθεν του ναου Βεβαίως, προς τοποθέτησιν του
οχετού. Και έπειοή ή στοά του Εύμένους κατε-
σκευάσΟη έν χρόνοις πολλώ προγενεστέροις του
Πλουτάρχου, προκύπτει ότι ό Πλούταρχος οέν είοε
τον ναον κατά χώραν.
Αλλά, και άν είοε πάλιν τά λείψανα του ναου
διεσπαρμένα ή επί της πύλης του Ββιιΐθ, δυσκά-
λως ήΟελεν ανάγνωση έν τη πρώτη περιπτώσει το
φέρον την έπιγραφήν έπιστύλιον, ή και μετά τήν
άνάγνωσιν κατά τήν δευτέραν περίπτωσιν ούοαμό-
θεν ήδύνατο νά πληροφορηθή ό'τι τά έπι της πύ-
λης άρχιτεκτονικά μέλη προήρχοντο έκ ναου κει-
μένου άλλοτε έπ'ι των προς Ν της Εύμενείου στοάς
θεμελίων. Εκ πολλών παραδειγμάτων γνωρίζομεν
όποιας δυσκολίας εΰρισκον περιηγηταί προσπαθούν-
τες νά έξεύρωσι τήν ήλικίαν κα'ι τον ίορυτήν μνη-
μείων σωζομένων μεν κατά χώραν έν άριστη κα-
ταφτάσει, άλλ' οίκοδομηθέντων πολλάς εκατοντα-
ετηρίδας προ των χρόνων τοΟ περιηγητοΟ. Αΐ ουσ-
χέρειαι αύται θά εφθανον βεβαίως εις το άδύνατον
ή το άπίθανον, ότε το μνημεϊον εύρίσκετο, έν ή
καταστάσει θά εδρεν ό Πλούταρχος τον ναον του
Νικίου. θά άπητεΐτο μεγάλη μαντική δύναμις,
ίνα ααντεύση ότι τά άρχιτεκτονικά μέλη του ναου
τοΟ Νικίου προήρχοντο πράγματι έκ του ναου τού-
του. Συμπεραίνομεν λοιπόν κατ' ανάγκην ότι ό
Πλούταρχος ήρύσατο τήν πληροφορίαν έκ παλαι-
οτέρας πηγής, προς τούτοις δέ ότι υπήρξε πρά-
γματι ναός ιδρυθείς ύπο του αρχαιοτέρου Νικίου.
Ούτος κατά τήν μαρτυρίαν ταύτην εκείτο έν τω
τεμένει του Διονύσου και έν τοιαύτη θέσει, ώστε
νά εύρίσκηται κάτωθεν μέρους τινός, έφ ού ίσταντο
τρίποδες. Τρίποδες ί'σταντο κα'ι έπί τοΟ υπεράνω
του θεάτρου μέρους τοΰ λόφου της Ακροπόλεως
κα'ι έν τω ίερώ του Ασκληπιείου έπ'ι της στέγης
των στοών (σελ. /Ο).
Τό τελευταΐον τοΟτο μ.έρος ευρίσκεται ακριβώς
άνωθεν του ταπεινότερου εδάφους, έν ώ ώκοδομήθη
ό ναό; του Νικίου. Άο'οδ λοιπόν ό έπ'ι τών θε-
μελιών τούτων ναός δεν δύναται νά εΐνε νεώτερος
του έν Τεγέα ναου της Αλέας, άλλά όλίγω νεώ-
τερος τών Προπυλαίων της Ακροπόλεως (σελ.
82), θά άναγκασθώμεν νά παραδεχ_Οώμεν ότι ό πε-
ριγραφείς ναός είνε εκείνος, ον αναφέρει ό Πλού-
ταρχος και ότι ή έπί του έπιστυλίου έπιγραφή ένε-
χαράχΟη βραδύτερον ύπο άλλου Νικίου. \ οΟτο δέ
συνέβη πολλάκις έν τοις άρχαίοις χρόνοις.
Φριδερίκος Βεραάκης.
κυψεν έκ συγχύσεως δια τη; αναγνώσεως της επι-
γραφής και αναφοράς αυτής εις τον άρχαιότε-
οον Νικίαν ελέγγεται εσφαλμένη, διά τον άπλού-
στατον λόγον ότι ό Πλούταρχος οέν είοε τον φέ-
ροντα τά επί της πύλης του Ββαΐθ λείψανα ναόν,
ως καταστρα:>έντα ήδη έν τοΐςχρόνοις,έν οίς εζησεν.
Είκών 11. Υδραγωγείου οπιοΰεν Ενμενείον σζοάς ίχνη.
ύψος τι άπο του εδάφους της στοάς μέχρι του 8 τό-
ξου έκ δυσμών, κατέρχεται ό ενταύθα μέχρι της
3άσεω; τίίς στοάς κατακοούοως κα'ι έντεϋθεν ποο-
χωρεί οριζοντίως μέχρι της 3ορρανατολικής γω-
νίας τίί; στοά;. Μετά δέ ταϋτα στοέοεται 3οοοα-
I · ι » Γ ΓΙ
νατολικώς κα'ι οιερχόμενον οιά των Οευ.ελίων του
ναου τοΟ Νικίου εξακολουθεί περαιτέρο.) κατά την
αΰτήν οιεύθυνσιν, μέχρι έξαφανίσεως παντός ίχνους
αύτοϋ. Είναι προφανές ό'τι ό ναός του Νικίου ήτο
ήδη κατεστραμμένος, ό'τε ώκοδομήθη ή στοά' άλ-
λως ό αρχιτέκτων ήθελεν έςεύρει άλλην θέσιν,
όπισθεν του ναου Βεβαίως, προς τοποθέτησιν του
οχετού. Και έπειοή ή στοά του Εύμένους κατε-
σκευάσΟη έν χρόνοις πολλώ προγενεστέροις του
Πλουτάρχου, προκύπτει ότι ό Πλούταρχος οέν είοε
τον ναον κατά χώραν.
Αλλά, και άν είοε πάλιν τά λείψανα του ναου
διεσπαρμένα ή επί της πύλης του Ββιιΐθ, δυσκά-
λως ήΟελεν ανάγνωση έν τη πρώτη περιπτώσει το
φέρον την έπιγραφήν έπιστύλιον, ή και μετά τήν
άνάγνωσιν κατά τήν δευτέραν περίπτωσιν ούοαμό-
θεν ήδύνατο νά πληροφορηθή ό'τι τά έπι της πύ-
λης άρχιτεκτονικά μέλη προήρχοντο έκ ναου κει-
μένου άλλοτε έπ'ι των προς Ν της Εύμενείου στοάς
θεμελίων. Εκ πολλών παραδειγμάτων γνωρίζομεν
όποιας δυσκολίας εΰρισκον περιηγηταί προσπαθούν-
τες νά έξεύρωσι τήν ήλικίαν κα'ι τον ίορυτήν μνη-
μείων σωζομένων μεν κατά χώραν έν άριστη κα-
ταφτάσει, άλλ' οίκοδομηθέντων πολλάς εκατοντα-
ετηρίδας προ των χρόνων τοΟ περιηγητοΟ. Αΐ ουσ-
χέρειαι αύται θά εφθανον βεβαίως εις το άδύνατον
ή το άπίθανον, ότε το μνημεϊον εύρίσκετο, έν ή
καταστάσει θά εδρεν ό Πλούταρχος τον ναον του
Νικίου. θά άπητεΐτο μεγάλη μαντική δύναμις,
ίνα ααντεύση ότι τά άρχιτεκτονικά μέλη του ναου
τοΟ Νικίου προήρχοντο πράγματι έκ του ναου τού-
του. Συμπεραίνομεν λοιπόν κατ' ανάγκην ότι ό
Πλούταρχος ήρύσατο τήν πληροφορίαν έκ παλαι-
οτέρας πηγής, προς τούτοις δέ ότι υπήρξε πρά-
γματι ναός ιδρυθείς ύπο του αρχαιοτέρου Νικίου.
Ούτος κατά τήν μαρτυρίαν ταύτην εκείτο έν τω
τεμένει του Διονύσου και έν τοιαύτη θέσει, ώστε
νά εύρίσκηται κάτωθεν μέρους τινός, έφ ού ίσταντο
τρίποδες. Τρίποδες ί'σταντο κα'ι έπί τοΟ υπεράνω
του θεάτρου μέρους τοΰ λόφου της Ακροπόλεως
κα'ι έν τω ίερώ του Ασκληπιείου έπ'ι της στέγης
των στοών (σελ. /Ο).
Τό τελευταΐον τοΟτο μ.έρος ευρίσκεται ακριβώς
άνωθεν του ταπεινότερου εδάφους, έν ώ ώκοδομήθη
ό ναό; του Νικίου. Άο'οδ λοιπόν ό έπ'ι τών θε-
μελιών τούτων ναός δεν δύναται νά εΐνε νεώτερος
του έν Τεγέα ναου της Αλέας, άλλά όλίγω νεώ-
τερος τών Προπυλαίων της Ακροπόλεως (σελ.
82), θά άναγκασθώμεν νά παραδεχ_Οώμεν ότι ό πε-
ριγραφείς ναός είνε εκείνος, ον αναφέρει ό Πλού-
ταρχος και ότι ή έπί του έπιστυλίου έπιγραφή ένε-
χαράχΟη βραδύτερον ύπο άλλου Νικίου. \ οΟτο δέ
συνέβη πολλάκις έν τοις άρχαίοις χρόνοις.
Φριδερίκος Βεραάκης.