Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Hē En Athēnais Archaiologikē Hetaireia [Hrsg.]
Archaiologikē ephēmeris: periodikon tēs en Athēnais Archaiologikēs Hetaireias — 1913

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.14277#0267

DWork-Logo
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
Αγγελίαι: Γ) Ηπείρου: 2) ανασκαφαί. β) Νικοπόλεως. 235

χων ίιττάρ/ει ναό: τοϋ κεντρικού λεγομένου σχήματος μη/.. 12 35,
πλάτ. 12 56, μετά αψηλού στρογγυλού τρούλλου, έξωτεοικής και εσω-
τερικής μορφής περίπου ώ; ό "Αγιο; Ελευθέριο; των Αθηνών, άλλά
μετά κιονοστοιχιών υπό τον τροϋλλον.

"Ομοιότερο; προς τόν "Αγ. Έλευθέριον είναι ό τετοάωοον —οός Ν
τοϋ Λαμπυβου τοϋ χωρίου Επισκοπή; ναό;, πλην ότι στερείται νάο-
θηκος, μέγεθος δ'εχει όσον που ό τοΰ Λαμπόβου, άλλα τροϋλλον
ταπεινότερον και λίθινα εδώλια έν τώ ίεοώ.

Τοΰ αυτοΰ περίπου σχήματος, άλλα μετά τεσσάοων εσωτερικών
κιόνων είναι και ό μικροσκοπικό; τρίκογχος ναό; της Κοκαμιας παρά
την κάτω Νίβιτσαν της Χειμάρρα;, έ'νθα σώζεται και παλαιότατον
'/.ειΡ°ΎΡ5ίί>ον Εοα,γγέλιον μετ' άργυροϋ επικαλύμματος. ΏκοδομήΟη δέ
ό ναός ούτος ως και ό τών Αγίων 40 έκ λίθινων δόμων άπλώς, οί δε
λοιποί έκ λίθινων εναλλάξ και πλινθίνων δόμων. Οί πλείστοι έκαλύ-
φΟησαν ύπο τοιχογοαφιών.

Μεταξύ Λαμπόβου και Επισκοπής διασώζεται έν τω χωρίω Βρα-
χογοραντζή Βασιλική μήζ. 8-97, πλάτ. 8-44 μετά στρογγυλού τρούλ-
λου, κεντρικού θολωτού χοίρου μετά έξε/ούσης κόγχης και δύο πλα-
γίων κλιτών καλυπτομένων υπό θόλων σχήματος τετάοτου τοΰ κύ-
κλου.

Ετέρα Βασιλική, ί'σου περίπου μεγέθους, σώζεται έν τώ χωρίω
Ζαρβάτη απέναντι της Επισκοπής. Διαιρείται και αύτη διά διπλής
σειράς στηριγμάτων βασταζόντων τόξα εις τρεϊ; θολωτά; μοίρας με-
τ' έξεχουσών κογχών. Πρό; την μέσην διασταυροΰται έγκαρσία θό-
λος, έπί δε τοΰ σημείου τής διασταυρο'>σεως ΰψοϋται στρογγύλος
τροΰλλος βασταζόμενος ύπο δύο χιονών και δύο ορθογωνίων στηρι-
γμάτων.

Α! δύο Βασιλικά! στερούνται νάρΟηκος.

Φριδερίκος Βερσάκης.

2) Ανασκαφαί.

Έν Ήπείρω ή αρχαιολογική ενέργεια περιωρίσθη κυρίως εις την
έξερεύνησιν τής χώρας καϊ μάλιστα τών βορείων αυτή; μερών, 'ένΟα
πλείστα έρείπια άρχαίων οχυρών πόλεων ή συνοικισμών παρετηρή-
θηοαν νωρίς νά νένηται δυνατή επί τοΰ παρόντο; ή ταύτισί; τίνος
αυτών πρό; άρχαίαν πόλιν. Τά πλείστα δε τών συγζομισθέντιον μνη-
μείων είναι έπιγραφαί, επιτύμβιοι συνήθως, ων τρεις μεν έκ Κασσιό-
πης, οκτώ ικ Φοινίκη;, τέσσαρες έκ Γέρμα; (Αργυροκάστρου) καϊ
αία, ή σπουδαιοτάτη πασών, έκ Τεπελενίου, γνωρίζουσα ήμϊν νέον
ωΰλον Ήπειοωτικόν, το τών Συγγενών (τό χοινον τών Συγγενών)
αναθηματική εί; τό; Ποσειδώνα.

Μικρά! δοκιμαστικά! τάφροι έσζάφησαν και έν Φοινίκη και περί
αυτήν και έν Γέρμα Αργυροκάστρου. Και πρό; νότον μεν τή; Φοινί-
κης παοά τό χωρίον Βαγγαλιάτες άνευρέθησαν δύο ακέφαλα και ήχρώ-
τηοιασαένα ααομάρινα άγάλματα, " Ρο)μαίου πιθανώς αυτο/.ράτορος ή
στρατηγού μετά της γυναικός, και το κάτω ήμισυ λίθινου ρωμαϊκού
αγάλματος, έν δ'αύτη τή Φοινίκη έρείπια κτιρίων ρωμαϊκών χρόνων
και τάφοι, ών ενός τας πλευράς άπετέλουν έπιτύμβιοι έπιγραφαί τής
Γ' πΧ έκατονταετηρίδος.

Έν Γέρμα κυρίως χαλζά νομίσματα, άπαντα τών χρόνων τής'Ππει-
ρωτικής δημοκρατίας, ήλΟον εις φώς και συντρίμματα '/αλκών σκευών
εναπομεινάντων μεταξύ τών ερειπίων τής ΰπο Π. Αιμιλίου καταστρα-
φείσης πιθανιότατα πόλεως.

Δημήτριος Εναγγελιδης.

β') Νικοπόλεως.

Τή 2α Ιουλίου έ.'έ. ήρξάμην τών έν Νικοπόλει παρά τήν Πρέβεζαν
άνασκαφών. Λί άνασκαφα! αύται έγένοντο τή αδεία τής έν Ήπειρο)
Γενικής Διοικήσεως, δαπάναις δε τής Αρχαιολογικής εταιρείας. Και
κατά πρώτον μ'εν άνε'σκαψα έν τώ προς Α τής αρχαίας έλληνορρω-

μαϊκής ταύτης πόλεως νεκροταφείο), όπου άνεΰρον όιραίαν λάρνακα
διά γλυφών διακεκοσμημένην, είτα 6έ πολλούς άλλους τάφους εν τώ
εδάφει διά πλίνθων έκτισμένους, έν ο!ς άνεΰρον πληθίιν χτερισμάτων,
οιον λύχνων, ύαλίνιον φιαλιδίων, δακτυλίων χαλκών και άργυρών,
ένιαχοϋ δε και επιτύμβιους έπιγραφάς.

Μετά ταύτα έπελήφΟην τής ανευρέσεως τοΰ μεγάλου ναοϋ, ον κατά
τόν Στράβωνα και Δίωνα Κάσσιον ό Όκτάβιος ανήγειρε μετά τήν
περιφανή έπ' Άκτίω νίκην πρός τιμήν τοϋ Ποσειδώνος και "Αρεως
έπί τοϋ λόφου, όπου είχεν ίδρυμένον τό στοατηγεϊον και οπόθεν κατά
τήν κοσμοϊστορικών ναυμαχίαν έπεσκόπει τάς κινήσεις τοϋ τε Εδίου
και τοϋ εχθρικού στόλου. Μετά πολλάς έρεύνας ηύτύχησα νά άνεύρω
μεγάλου; ογκολίθους έπί υψώματος άποτελοϋντος συνέχειαν τών από
βορρά άποζλειόντων τήν χιρσόνησον Νικοπόλεως-Π ρεοέζης Κασσιο-
πείων ορέων, άτινα σήμερον ό λαός ονομάζει εκ τίνος πλησίον χορίου
«Μιχαλίτση». Επ' τοΰ λόφου τούτου κατ'αί'σιόν τίνα οΐωνόν διεξή-
χθη και ή περίφημος μάχη τών Ελληνικών στρατευμάτων υπό τόν
άντισυνταγματάρχην ζ. Σπηλιάδην εναντίον τών Τούρκων κατά τόν
προπαρελΟόντα όκτοίβριον, δι' ης ήλευθερώθη ή Πρέβεζα, ή από νό-
του κλείς τή; Ηπείρου.

Πρόβας ευθϋ; τότε εις τήν άνασκαφήν τοϋ χώρου τούτου άπε/.ά-
λυψα εντός ολίγων ημερών ολόκληρα σχεδόν τά θεμέλια τοϋ μεγάλου
τούτου ναοΰ, ου τό μεν μήκο; έξιζνεϊτο εις 53, τό δε πλάτος εις
25 μ.. Δυστυχώς αί έπανειλημμέναι έπιδρομαί βαρβάρων, ιδία τών
Γότθων, ειτα δε αί έκ θεμελίων τήν Νικόπολιν καταστρέψασαι έπιδρο-
μαί τών Βουλγάρων, τώ 1080 μΧ, ήφάνισαν τελείως τόν μεγαλοπρε-
πέστατον τοΰτον ναόν, διότι και αύτά τά θεμέλια δεινώς άνεστατο>-
Οησαν πλείστων ογκολίθων μεταζινηΟέντων ζαί άφαιρεΟέντων όαοϋ
μετά τών κιόνων, ό'πως άνοικοδομτ,Οώσι προχείρως τά τείχη τής πό-
λεως.

Τήν αεγαλοπρέπειαν τοΰ ναοϋ μαρτυροΰσι πολυάριθμα θραύματα έκ
της ζοριονίδος και έκ τοϋ έν γένει γλυπτικού και αρχιτεκτονικού τοϋ
ναοϋ διακόσμου. Ό ρυθμός αϋτοϋ ητο κορινθιακός, οί δέ κίονες έκ λευ-
κού λίθου μαλακού, δι* άμμοκονιάματος έπικεχρισμένοι, ώς οί τοϋ
"Ολυμπίου Διός έν "Ολυμπία και άλλαχοΰ.

Μετά τήν έν τώ ναώ σζαφικήν ταύτην 'έρευναν έπανέλαβον και πά-
λιν τάς έν τή νεζροπόλει Νιζοπόλεω; έργασία; οΰ μόνον έν τώ προ; Α
άλλά ζαί έν τώ πρός Δ έτέρω έζτεταμένοι νεζροταφείιο, όπου άνέ-
σκαψα περί τοΰ; εκατόν εξήκοντα και πλέον τάφους, τους πλείστους
πλινθόκτιστου; μετά μεγάλη; επιμέλεια; κατεσκευασμένους Έν αυτοϊς
άνεΰρον και πάλιν πληθϋν κτερισμάτιον, ιδία νομίσματα χαλκά, δα-
κτυλίους τινάς χρυσούς, πλείστα υάλινα φιαλίδια ζαί μέγαν αριθμόν
λύχνων, οί'τινες φέρουσιν άνωθεν άναγλύπτου; παραστάσει; μεγίστης
ποικιλίας και θαυμαστής τέχνης. "Εν τισι τάφοις άνεΰρον χαΐ ώά φυ-
σικά ορνίθων, ων εν έξοχου διατηρήσεως. Πάντα ταύτα μετεκόμισα
και έτοποθέτησα έντό; θηκών εν τινι δωματίω τοΰ διοικητηρίου Πρεβέ-
ζης, όπεο ούτω κατηρτίσΟη εί; μικρόν, άλλά λίαν σημαντικον μουσεϊον.

Κατά του; τελευταίου; μήνα;, σεπτέμβριον και όκτοίβριον, άνεζά-
λυψα δύο κτίρια, άτινα έκ τοϋ σ/ήματος φαίνονται επαύλεις, ων εν
I παοά τό δυσμικόν νεκροταφείον πλησίον τή; Οέσεω; .ιΚαπετάν Δήμα»,
άποτελούμενον έκ μακρότατη; κιονοστοιχία; μετά λειψάνων ψηφιδω-
τών, τό δ' έτεοον άνωθεν της μεγάλης ".ης πόλεως δεξαμενής, τής
κοινώς «Βαγένια» καλούμενης, έν θέσει «Βασιλόσπιτο».Τό τελευταϊον
τούτο θά ητο πολυτελές μέγαρον ή άνάκτορον διότι έχει μέγιστον
ζεντοικόν περιστύλιον, οΰ σώζονται πλείστοι κίονες κατά χώραν μέν,
πλήν πεπτιοκότες και συντετριμμένοι, πέριξ δ' αυτού πολλά δωμάτια
ο.ετά μωσαϊκών κλπ..

Έν γένει ή άνασζαφή αύτη υπήρξε τά μάλιστα ικανοποιητική, τα
αέγιστα ύπισχνουμένη, διότι ή Νικόπολις αποτελεί άπέραντον έρει-
πιώνα, όστις έπί "έτη όλα, αν ουχί καΟ' όλον τον βίον. δύναται νά άπα-
σχολήση ενα άρχαιολόγον. Λί έργασίαι ιός έκ τούτου Οα συνεχισΟώσι,
θιοΰ θέλοντος, και κατά τό προσεχές θέρος.

Αλέξανδρος Θ. Φιλαδελφενς.
 
Annotationen