DOI Artikel:
Dragoumēs S. N.: Attikē stēlē en Eleusini
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14595#0043
ΑΤΤΙΚΗ ΣΤΗΛΗ ΕΝ ΕΛΕΤΣΙΝ1
Το έν τοις παρενθέτοις ώδε πίναξιν Α' και Β έπι-
γραφικόν κείμενον παρέχει ώς οϊόντε πιστήν παρα-
στασιν τεθραυσμένης απογραφικής στήλης το πρώ-
τον μεν ύπά του έν Ελευσϊνι εύρόντος αυτήν κ. Δ.
Φίλιου άτελέστερον ένταΰθα δημοσιευθείσης,έπειτα
δέ, μετά τήν άνεύρεσιν και άλλων θραυσμάτων καί
τήν συναρμολόγησαν, πληρέστερον εκ νεου ύπο του
αυτού έν τω περιοδικω συγγράμματα της έν Αθή-
ναις Γερμανικής Αρχαιολογικής Σχολής1.
Αλλά, μελέτη ακριβεστέρα του αξιόλογου τού-
7 ι I I ι Ί 1
του έπιγραφικοΟ κειμένου, άνευ μεγαλογραμμάτου
απεικονίσεως, εσται δυσχερής εις τον μή έχοντα
ύπο τά όααατα αΟτον τον λίθον η αή εύαοιοουντα
II I I Γ Γ
τελείου χάρτινου έκτυπώματος. Διά τούτο ο' έκρί-
ναμεν άπαραίτητον τήν δημοσίευσαν των προμνη-
μονευΟέντων πινάκων, ους μετά πάσης της δυνα-
τής ακριβείας κατηρτίσαμεν έξ έκτοπου φιλοφρό-
νως παραχωρηθέντος ήμϊν ύπο του Γενικού Εφό-
ρου των Αρχαιοτήτων, μετ' άντιπαραβολήν προς
τήν μικρογράμματον μεταγραφής του κ. Δ. Φί-
λιου. Προς μείζονα δ' εύκολίαν έν αύτοΐς τοις πί-
ναξι μικροϊς γράμμασιν έν άγκύλαις κατεχωρίσα-
μεν άπάσας τάς γενομένας συμπληρώσεις, είτε
παρά Φίλιου και Ιίϊΐ'οΐιΐιοίΐ παρελάβομεν είτε ήμεϊς
παρεισηγάγομεν αύτάς.
1 "Αρ/αιολ. Έφημερι'ς, 188^, σ. 48-δ4.— ΜίΙΙΙιοίΙαη^οιι (1. Ό.
ΑγοΙ). ΙηδΙ. XIX, σ. 191-193 μετά δύο παρενθέτων μικρογραμμά-
των πινάκων. Τήν επιγραφών, προ της συναρμολογήσεων, έξέδωκε καί
ό ΚίιτΙιΙιοίΓένΟ.Ι.Α. IV, 22δ ο, (1, 6, ί, μετά διορθώσεων. Τό σπου-
δαΐον της στήλης κείμενον πολλήν μέν ή'δη έοει'λκυσε τήν προσοχην,
ποικίλα δέ παρέ/ει τά προς μελε'την ένδόσιμα. Έξ αυτής συμπλη-
ρώσας κατά τόν ΚϊπΊιΙιοΙΓ τούς στίχους « Π.Ιίγθοι ΗΗΗΗ έγωκοδ[ο-
μήθησαγ), 'ί) 'άχατογ χαθεΐΛχογ», ό πρώην διευθυντής τής έν
'ΛΟήναις Γαλλικής Σχολής κ. Ρ. ΡουοαΓί ι έν ΚϋοΙιιτοΙιβδ 811Γ
Γοπβϊιιβ οΐ 1η ηαΙιΐΓβ (Ιββ πι^δΙδΓββ (ΓΕΙουχΐβ. Ραπ$, 1895)
συνήγαγε (σελ. 36) εϊκασίαν άξίαν ανείας.εϊς ΰποστήριξιν τής γνώμης
Οτι τής'Ίσιδος και τοϋ Όσίριδο; ή λατρεία συνετε'λεσεν εις τε τήν
ιδρυσιν και εις τήν διαμο'ρφωσιν των έν Ελλάδι περί τήν Κ όρη ν και
την Δήμητρα τελετών. Ές ά?ορμής ταύτης μνηαονευτέαν κοίνομεν
ενταύθα τήν υπό Γ. Συγγέλου (Χρονογρα?. σ 2991 παραδοΟεϊσαν
ήμϊν μαρτυρίαν τοΰ Ψιλό/όρου, καθ" ήν, έπ'ι Κελεοϋ βασιλέως τής
Ελευσϊνος, ό Τριπτόλεμος μαχρω πΛοίω προσβάλλων ταΐς πόλεσι
τον σΐτον έδίδου" <ι ΟπονοεϊσΟαι δέ πτερωτόν ό;ιν είναι τήν ναΰν έ'νειν
δέ τι και τοΰ σν_η'αατος».
ΕΦΗΜΕΡΙΕ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ 1896
Εν τισιν,— έν δλι'γίστοις,— ή ημετέρα άνάγνω-
σις διαφέρει τής των πρώτων έκδοτων. Αλλ' έλθόν-
τες μετ αυτούς και βοηθούμενοι ύπο τής έκείνων
εργασίας κατ' άντιπαραβολήν προς τό εκτυπον,εύ-
κολον ήτο κάλλιον νά διακρίνωμέν τινα τών έν τω
έφθαρμένω μέρει τής έπιγραφής ασαφών χαραγ-
μάτων.
Ούτως, έν στίχω 9ν τής (3' στήλης τής Β' πλευ-
ράς διεκρίναμεν ότι το ύπο του Φιλίου χαρακτηρι-
ζόμενος ώς δασύ πνεύμα Η, το προ τών γραμμάτων
ΑΚΥΙ-ΟΝ,έχει προτεταγμένας δύο καθέτους στιγ-
μάς : δεικνύουσας ή κα'ι αριθμητικών σημεΐον προ
του ΑΚΥίΟΝή οπωσδήποτε διακεκριμένον άπό του
χρυσού ό'ρμου έτερον κόσμημα ή σκεύος, περι ού
δύναται τις ίσως άμυδράν τινα ΐοέαν νά συναγάγη
εξ όσων ό Ησύχιος έν λέξεσιν άκ,νίλον και άκν-
.?οο λέγει. Πρβ. "Εφ Άρχ. 1888, σ. 42, στίχ. 12.
Έν τή έπιγραφή δις μέν άπαντα ΣΕΡΑ = σειρά-
(Β', α', 38, 39)· άπαξ δέ ΣΠΕΡΑΣ = σπείραα
(Α', γ', 36). Άλλ' έν Α', β', 44 εχομεν ΣΠΕΙ-
ΡΑΣ. ΈνΒ', γ', 11 άναγινώσκομεν ΕφΕΙ-ΚΕΝ -
έφεΛκειτ,ωσαύτως δέ και έν Α', β', 57: έφέ}1-ΚΕΝ.
Του στίχου 11 (Β', γ') άπαντα, πλήν ενός, τά
γράμματα είναι σαφέστατα" ενός (τοΟ πρώτου σω-
ζομένου, δευτέρου δέ έν τω στίχω) το σωζόμενον
ήμισυ φαίνεται μάλλον ν ΦιΛόν, ώς και ό Φίλιος
έσημείωσε" το δέ πρώτον γράμμα άπώλετο, έκεϊ
Οραυσθέντος του λίθου Καίτοι δέ, κατά ταύτα,
ένος μόνου γράμματος, τοΰ πρώτου, ή θέσις είναι
κενή, αδύνατος εις ήμας ύπήρξεν ή συμπλήρωσις
κατά τρόπον προσριοόντα σαφή εις τον στίχον ε'ν-
νοιαν. Και ή έν τω στίχω δευτέρα λέξις ΔΡΟΜΟΝ
καί τό μικρόν ανωτέρω (στίχ. 9) νΰπΛηζ και τό
έν τω άμέσως έπομένω στίχω δίσκοι άγουσι τόν
νοΰν εις σκεΰος άγωνιστικόν. Αλλά, τί σημαίνει
π. χ. [θν]ρί(; ή [οΐίριο ή [ο!υ]ρ*ς δρόμον εφέλ-
κειν\ ή τί σαφέστερον καταλαμβάνει ό άναγινώ-
σκων πληθυντικώς βρόμων] Έν απορία, ήρευνήσα-
μεν μήπως ΔΡΟΜΟΝ σημαίνει άλλο τι. Αλλά,
5
Το έν τοις παρενθέτοις ώδε πίναξιν Α' και Β έπι-
γραφικόν κείμενον παρέχει ώς οϊόντε πιστήν παρα-
στασιν τεθραυσμένης απογραφικής στήλης το πρώ-
τον μεν ύπά του έν Ελευσϊνι εύρόντος αυτήν κ. Δ.
Φίλιου άτελέστερον ένταΰθα δημοσιευθείσης,έπειτα
δέ, μετά τήν άνεύρεσιν και άλλων θραυσμάτων καί
τήν συναρμολόγησαν, πληρέστερον εκ νεου ύπο του
αυτού έν τω περιοδικω συγγράμματα της έν Αθή-
ναις Γερμανικής Αρχαιολογικής Σχολής1.
Αλλά, μελέτη ακριβεστέρα του αξιόλογου τού-
7 ι I I ι Ί 1
του έπιγραφικοΟ κειμένου, άνευ μεγαλογραμμάτου
απεικονίσεως, εσται δυσχερής εις τον μή έχοντα
ύπο τά όααατα αΟτον τον λίθον η αή εύαοιοουντα
II I I Γ Γ
τελείου χάρτινου έκτυπώματος. Διά τούτο ο' έκρί-
ναμεν άπαραίτητον τήν δημοσίευσαν των προμνη-
μονευΟέντων πινάκων, ους μετά πάσης της δυνα-
τής ακριβείας κατηρτίσαμεν έξ έκτοπου φιλοφρό-
νως παραχωρηθέντος ήμϊν ύπο του Γενικού Εφό-
ρου των Αρχαιοτήτων, μετ' άντιπαραβολήν προς
τήν μικρογράμματον μεταγραφής του κ. Δ. Φί-
λιου. Προς μείζονα δ' εύκολίαν έν αύτοΐς τοις πί-
ναξι μικροϊς γράμμασιν έν άγκύλαις κατεχωρίσα-
μεν άπάσας τάς γενομένας συμπληρώσεις, είτε
παρά Φίλιου και Ιίϊΐ'οΐιΐιοίΐ παρελάβομεν είτε ήμεϊς
παρεισηγάγομεν αύτάς.
1 "Αρ/αιολ. Έφημερι'ς, 188^, σ. 48-δ4.— ΜίΙΙΙιοίΙαη^οιι (1. Ό.
ΑγοΙ). ΙηδΙ. XIX, σ. 191-193 μετά δύο παρενθέτων μικρογραμμά-
των πινάκων. Τήν επιγραφών, προ της συναρμολογήσεων, έξέδωκε καί
ό ΚίιτΙιΙιοίΓένΟ.Ι.Α. IV, 22δ ο, (1, 6, ί, μετά διορθώσεων. Τό σπου-
δαΐον της στήλης κείμενον πολλήν μέν ή'δη έοει'λκυσε τήν προσοχην,
ποικίλα δέ παρέ/ει τά προς μελε'την ένδόσιμα. Έξ αυτής συμπλη-
ρώσας κατά τόν ΚϊπΊιΙιοΙΓ τούς στίχους « Π.Ιίγθοι ΗΗΗΗ έγωκοδ[ο-
μήθησαγ), 'ί) 'άχατογ χαθεΐΛχογ», ό πρώην διευθυντής τής έν
'ΛΟήναις Γαλλικής Σχολής κ. Ρ. ΡουοαΓί ι έν ΚϋοΙιιτοΙιβδ 811Γ
Γοπβϊιιβ οΐ 1η ηαΙιΐΓβ (Ιββ πι^δΙδΓββ (ΓΕΙουχΐβ. Ραπ$, 1895)
συνήγαγε (σελ. 36) εϊκασίαν άξίαν ανείας.εϊς ΰποστήριξιν τής γνώμης
Οτι τής'Ίσιδος και τοϋ Όσίριδο; ή λατρεία συνετε'λεσεν εις τε τήν
ιδρυσιν και εις τήν διαμο'ρφωσιν των έν Ελλάδι περί τήν Κ όρη ν και
την Δήμητρα τελετών. Ές ά?ορμής ταύτης μνηαονευτέαν κοίνομεν
ενταύθα τήν υπό Γ. Συγγέλου (Χρονογρα?. σ 2991 παραδοΟεϊσαν
ήμϊν μαρτυρίαν τοΰ Ψιλό/όρου, καθ" ήν, έπ'ι Κελεοϋ βασιλέως τής
Ελευσϊνος, ό Τριπτόλεμος μαχρω πΛοίω προσβάλλων ταΐς πόλεσι
τον σΐτον έδίδου" <ι ΟπονοεϊσΟαι δέ πτερωτόν ό;ιν είναι τήν ναΰν έ'νειν
δέ τι και τοΰ σν_η'αατος».
ΕΦΗΜΕΡΙΕ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ 1896
Εν τισιν,— έν δλι'γίστοις,— ή ημετέρα άνάγνω-
σις διαφέρει τής των πρώτων έκδοτων. Αλλ' έλθόν-
τες μετ αυτούς και βοηθούμενοι ύπο τής έκείνων
εργασίας κατ' άντιπαραβολήν προς τό εκτυπον,εύ-
κολον ήτο κάλλιον νά διακρίνωμέν τινα τών έν τω
έφθαρμένω μέρει τής έπιγραφής ασαφών χαραγ-
μάτων.
Ούτως, έν στίχω 9ν τής (3' στήλης τής Β' πλευ-
ράς διεκρίναμεν ότι το ύπο του Φιλίου χαρακτηρι-
ζόμενος ώς δασύ πνεύμα Η, το προ τών γραμμάτων
ΑΚΥΙ-ΟΝ,έχει προτεταγμένας δύο καθέτους στιγ-
μάς : δεικνύουσας ή κα'ι αριθμητικών σημεΐον προ
του ΑΚΥίΟΝή οπωσδήποτε διακεκριμένον άπό του
χρυσού ό'ρμου έτερον κόσμημα ή σκεύος, περι ού
δύναται τις ίσως άμυδράν τινα ΐοέαν νά συναγάγη
εξ όσων ό Ησύχιος έν λέξεσιν άκ,νίλον και άκν-
.?οο λέγει. Πρβ. "Εφ Άρχ. 1888, σ. 42, στίχ. 12.
Έν τή έπιγραφή δις μέν άπαντα ΣΕΡΑ = σειρά-
(Β', α', 38, 39)· άπαξ δέ ΣΠΕΡΑΣ = σπείραα
(Α', γ', 36). Άλλ' έν Α', β', 44 εχομεν ΣΠΕΙ-
ΡΑΣ. ΈνΒ', γ', 11 άναγινώσκομεν ΕφΕΙ-ΚΕΝ -
έφεΛκειτ,ωσαύτως δέ και έν Α', β', 57: έφέ}1-ΚΕΝ.
Του στίχου 11 (Β', γ') άπαντα, πλήν ενός, τά
γράμματα είναι σαφέστατα" ενός (τοΟ πρώτου σω-
ζομένου, δευτέρου δέ έν τω στίχω) το σωζόμενον
ήμισυ φαίνεται μάλλον ν ΦιΛόν, ώς και ό Φίλιος
έσημείωσε" το δέ πρώτον γράμμα άπώλετο, έκεϊ
Οραυσθέντος του λίθου Καίτοι δέ, κατά ταύτα,
ένος μόνου γράμματος, τοΰ πρώτου, ή θέσις είναι
κενή, αδύνατος εις ήμας ύπήρξεν ή συμπλήρωσις
κατά τρόπον προσριοόντα σαφή εις τον στίχον ε'ν-
νοιαν. Και ή έν τω στίχω δευτέρα λέξις ΔΡΟΜΟΝ
καί τό μικρόν ανωτέρω (στίχ. 9) νΰπΛηζ και τό
έν τω άμέσως έπομένω στίχω δίσκοι άγουσι τόν
νοΰν εις σκεΰος άγωνιστικόν. Αλλά, τί σημαίνει
π. χ. [θν]ρί(; ή [οΐίριο ή [ο!υ]ρ*ς δρόμον εφέλ-
κειν\ ή τί σαφέστερον καταλαμβάνει ό άναγινώ-
σκων πληθυντικώς βρόμων] Έν απορία, ήρευνήσα-
μεν μήπως ΔΡΟΜΟΝ σημαίνει άλλο τι. Αλλά,
5