DOI Artikel:
Kabbadias, Panagiōtēs: Epigraphai ex Epidaurou schetikai pros tēn en tō ierō latreian
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14648#0012
3
ΕΠΙΓΡΑΦΛΙ ΕΞ ΕΙΤΙΔΛΤΡΟΤ
4
έν στ. 18 και 22, ούνι δμως έν στ.
θεάς άπαντα θιός 1. Παρατηρητέον προς τούτοις
τήν χρήσιν τοΟ άρθρου τοί.
Έν τή προκειμένη έπιγραφή καθορίζονται θυ-
σίαι τελούμενο» τφ Άπόλλωνι και τω 'Ασκληπιω
και τοις σύν αΰτοϊς λατρευομένοις θεοϊς και θεαϊς.
Τώ Άπόλλωνι έΟυσιάζετο, έπί του βωμού αύτοΟ,
βοΟς και έτερος βους, ώς φαίνεται, τοις σύν αύτώ
λατρευομένοις Οεοϊς" τψ δε 'Ασκληπιω έΟυσιάζετο,
έπί του ιδίου αύτοΟ βωμοΰ, βους, έτερος βους τοις
σύν αύτώ λατρευομένοις Οεοΐς και βοΟς Οήλεια ταΐς
θεαΐς' έΟυσιάζετο προς τούτοις τη Λητοϊ άλεκτορίς
κα'ι έτέρα τη Άρτέμιδι,τώ δ' 'Ασκληπιω αλέκτωρ,
και προσερέροντο τοις Οεοϊς τά δια τάς Ουσίας ταύ-
τας αναγκαία, κριθαί, σίτος και οίνος. Οί μηροί δέ
των θυσιαζομένων βοών κατενέμοντο τοις θεοϊς
(έκαίοντο δηλ. έπϊ των βωμών αυτών), τοις ίερο-
μνήμοσι, τοις άοιδοϊς και τοις φρουροΐς, οίς έδί-
δοντο προς τούτοις και τά έντοσΟια.
Αϊ Ουσίαι αύται εΐνε προφανώς ούχί ίδιωτικαί,
αλλά δημοτελεΐς, εΐνε δηλ. Ουσίαι τελούμεναι ύπό
της πόλεως τών Έπιδαυρίων. Δημοτελεΐς ό'μως
Ουσίαι έγίνοντο τοις θεοϊς, ώς γνωστόν, κατά τάς
μεγάλας έορτάς, έπίσημος δέ εορτή έν τω Ίερφ
ήσαν τά ανά τετραετίαν άπό τών χρόνων του Πιν-
δάρου τουλάχιστον τελούμενα Ασκληπιεία (ίδε
Σχολιαστήν Πινδάρου Νέμ. Γ'). 'Αλλ'έκ της έν
Ρουϊΐΐβδ (Ι'Ερίάα,αΓβ, σ. 73 άρ. 233, έπιγραφής
μανθάνομεν ό'τι οί τών Έπιδαυρίων άποικοι 'Αστυ-
παλαιεϊς έπεμπον εις Έπίδαυρον πρός θυσίαν, έπ
ευκαιρία της τελέσεως πομπής, βονν (τήν λέξιν
ταύτην προέτεινα έγώ ώς συμπλήρωσιν, ή συμ-
πλήρωσις δ' αύτη βεβαιουται διά της νυν ευρεθεί-
σης έπιγραφής). Ό βοΟς άρα ούτος Οά έΟυσιάζετο
μετά τών κατά τήν προκειμένην έπιγραφήν θυσια-
ζομένων τώ Άπόλλωνι και 'Ασκληπιω βοών.Έπι-
δή δέ της θυσίας ταύτης προηγεΐτο πομπή, έςά-
γεται δτι όντως περί της εορτής τών Ασκληπιείων
πρόκειται, καθ' ήν πομπή πάντως θά έξεκίνει έξ
Επιδαύρου εις το Ιερόν, εις τον Απόλλωνα και
τον Άσκληπιόν, ώς οηλοΟται έκ τών ποιημάτων
τοΟ Ίσύλλου, ηγουμένων τών άριστων έν τή πόλει
1 Και εν άλλαις έπιγραφαΐς έκ τοΰ Ίεροΰ άντί θεο- άπαντα θιο-.
"Ιδε Βαυηειοΐί: I Αυ8 Ερίά&υΐΌ8 25) και Γ. <ΓΕρί<1αιΐΓ6 άρ. 237.
Πρ6. ΑΙΙιβπ. ΜίΙΙΙιβϋαηββη 1885 σ. 417.
άνδρών, μακράν φερόντων τήν κόμην, ένδεδυμένων
λευκά ιμάτια και έστεφανωμένων τών μεν στεφάνω-
δάφνης, τών δέ στεφάνω έλαίας, και άδομένων καθ'
όόον παιάνων, οίος και Ό ύπό τοΰ Ισύλλου ποιη-
θείς.
Συμπέρασμα τών εϊρημένων εϊνε δτι ή προκει-
μένη έπιγραφή καθορίζει τάς Ουσίας, ας ή πόλις
τών Επιδαυρίων έτέλει κατά τήν έορτήν τών Α-
σκληπιείων. Αλλά πότε άκριβώς και έπι τίνι ευ-
καιρία έγένετο 6 κανονισμός ούτος τών θυσιών;
Αρχομένης της Δ' έκατονταετηρίδος, κατά τούς
χρόνους καθ' ους δ Πλάτων συνέγραψε τον "Ιωνα,
έτελέσθησαν το πρώτον έν τώ Ίερώ κατά τήν έορ-
τήν τών Ασκληπιείων ,τώ 394 π. Χ. κατά τον
Βηιηο Κβίΐ, ίδε Αίΐι. Μΐΐΐ1ιβί1υη§βη 1895 σ. 77)
αγώνες μουσικής και ραψωδίας (Ίων, I). 'Αλλ' ή
άπόφασις περί ιδρύσεως τών άγώνων τούτων θά
προηγήθη οπωσδήποτε ετη τινά της τελέσεως αύ-
τών. Φαίνεται άρα δτι, ληγούσης της Ε' έκατον-
ταετηρίδος, προέβησαν οί Έπιδαύριοι εις άναδιορ-
γάνωσιν της εορτής τών Ασκληπιείων καθώρισαν
τότε και έκανόνισαν τάς δημοτελεΐς κατά τήν έορ-
τήν ταύτην θυσίας και άπεφάσισαν δπως τελώνται
έν αύτη και αγώνες μουσικής και ωδικής προς τοις
πρότερον τελουμένοις γυμνικοϊς άγώσι. Τότε άπε-
φάσισαν, ώς φαίνεται, και περί οικοδομής τοΟ ναοΰ
τοΟ Ασκληπιού, δι' ού νέα περίοδος μνημειακής
λαμπρότητος ήρξατο έν τώ Ίερώ1.
Μετά τά γενικά ταΰτα συμπεράσματα μεταβαί-
νομεν εις παρατηρήσεις τινάς έπί τών καθέκαστα
της προκειμένης έπιγραφής.
Ή έπιγραφή διαιρείται ει: δύο μέρη άποχωρι-
ζόμενα άπ' αλλήλων διά κενού χώρου ενός σχεδόν
στίχου. Έν μεν τώ πρώτω μέρει (τώ μέχρι τοΰ
στ. 17) αναγράφονται αί Ουσίαι αί τελούμεναι τω·
Άπόλλωνι, έν δέ τώ δευτέρω (τώ άπό τοΟ στ. 18)
αναγράφονται αί Ουσίαι αί τελούμεναι τώ 'Ασκλη-
πιω. Προηγείται όέ και ένταυθα, ώσπερ και ένπά-
σαις σχεδόν ταϊς έν τώ Ίερώ κοιναϊς τοις θεοϊς τού-
τοις άναΟηματικαϊς και άλλαις έπιγραφαϊς, ό Α-
πόλλων, ώςπατήρτου Ασκληπιού και ώς ό άρ^αιό-
1 Περί τών ζητημάτων τούτων πραγματεύομαι εκτενώς έν βιβλίίίι
διατελοΰντι ύπό τά πιεστήρια, έπιγραφομ«νω « Τό Ιερόν τοΰ Ασκλη-
πιού και η θεραπεία τών άσθενών».
ΕΠΙΓΡΑΦΛΙ ΕΞ ΕΙΤΙΔΛΤΡΟΤ
4
έν στ. 18 και 22, ούνι δμως έν στ.
θεάς άπαντα θιός 1. Παρατηρητέον προς τούτοις
τήν χρήσιν τοΟ άρθρου τοί.
Έν τή προκειμένη έπιγραφή καθορίζονται θυ-
σίαι τελούμενο» τφ Άπόλλωνι και τω 'Ασκληπιω
και τοις σύν αΰτοϊς λατρευομένοις θεοϊς και θεαϊς.
Τώ Άπόλλωνι έΟυσιάζετο, έπί του βωμού αύτοΟ,
βοΟς και έτερος βους, ώς φαίνεται, τοις σύν αύτώ
λατρευομένοις Οεοϊς" τψ δε 'Ασκληπιω έΟυσιάζετο,
έπί του ιδίου αύτοΟ βωμοΰ, βους, έτερος βους τοις
σύν αύτώ λατρευομένοις Οεοΐς και βοΟς Οήλεια ταΐς
θεαΐς' έΟυσιάζετο προς τούτοις τη Λητοϊ άλεκτορίς
κα'ι έτέρα τη Άρτέμιδι,τώ δ' 'Ασκληπιω αλέκτωρ,
και προσερέροντο τοις Οεοϊς τά δια τάς Ουσίας ταύ-
τας αναγκαία, κριθαί, σίτος και οίνος. Οί μηροί δέ
των θυσιαζομένων βοών κατενέμοντο τοις θεοϊς
(έκαίοντο δηλ. έπϊ των βωμών αυτών), τοις ίερο-
μνήμοσι, τοις άοιδοϊς και τοις φρουροΐς, οίς έδί-
δοντο προς τούτοις και τά έντοσΟια.
Αϊ Ουσίαι αύται εΐνε προφανώς ούχί ίδιωτικαί,
αλλά δημοτελεΐς, εΐνε δηλ. Ουσίαι τελούμεναι ύπό
της πόλεως τών Έπιδαυρίων. Δημοτελεΐς ό'μως
Ουσίαι έγίνοντο τοις θεοϊς, ώς γνωστόν, κατά τάς
μεγάλας έορτάς, έπίσημος δέ εορτή έν τω Ίερφ
ήσαν τά ανά τετραετίαν άπό τών χρόνων του Πιν-
δάρου τουλάχιστον τελούμενα Ασκληπιεία (ίδε
Σχολιαστήν Πινδάρου Νέμ. Γ'). 'Αλλ'έκ της έν
Ρουϊΐΐβδ (Ι'Ερίάα,αΓβ, σ. 73 άρ. 233, έπιγραφής
μανθάνομεν ό'τι οί τών Έπιδαυρίων άποικοι 'Αστυ-
παλαιεϊς έπεμπον εις Έπίδαυρον πρός θυσίαν, έπ
ευκαιρία της τελέσεως πομπής, βονν (τήν λέξιν
ταύτην προέτεινα έγώ ώς συμπλήρωσιν, ή συμ-
πλήρωσις δ' αύτη βεβαιουται διά της νυν ευρεθεί-
σης έπιγραφής). Ό βοΟς άρα ούτος Οά έΟυσιάζετο
μετά τών κατά τήν προκειμένην έπιγραφήν θυσια-
ζομένων τώ Άπόλλωνι και 'Ασκληπιω βοών.Έπι-
δή δέ της θυσίας ταύτης προηγεΐτο πομπή, έςά-
γεται δτι όντως περί της εορτής τών Ασκληπιείων
πρόκειται, καθ' ήν πομπή πάντως θά έξεκίνει έξ
Επιδαύρου εις το Ιερόν, εις τον Απόλλωνα και
τον Άσκληπιόν, ώς οηλοΟται έκ τών ποιημάτων
τοΟ Ίσύλλου, ηγουμένων τών άριστων έν τή πόλει
1 Και εν άλλαις έπιγραφαΐς έκ τοΰ Ίεροΰ άντί θεο- άπαντα θιο-.
"Ιδε Βαυηειοΐί: I Αυ8 Ερίά&υΐΌ8 25) και Γ. <ΓΕρί<1αιΐΓ6 άρ. 237.
Πρ6. ΑΙΙιβπ. ΜίΙΙΙιβϋαηββη 1885 σ. 417.
άνδρών, μακράν φερόντων τήν κόμην, ένδεδυμένων
λευκά ιμάτια και έστεφανωμένων τών μεν στεφάνω-
δάφνης, τών δέ στεφάνω έλαίας, και άδομένων καθ'
όόον παιάνων, οίος και Ό ύπό τοΰ Ισύλλου ποιη-
θείς.
Συμπέρασμα τών εϊρημένων εϊνε δτι ή προκει-
μένη έπιγραφή καθορίζει τάς Ουσίας, ας ή πόλις
τών Επιδαυρίων έτέλει κατά τήν έορτήν τών Α-
σκληπιείων. Αλλά πότε άκριβώς και έπι τίνι ευ-
καιρία έγένετο 6 κανονισμός ούτος τών θυσιών;
Αρχομένης της Δ' έκατονταετηρίδος, κατά τούς
χρόνους καθ' ους δ Πλάτων συνέγραψε τον "Ιωνα,
έτελέσθησαν το πρώτον έν τώ Ίερώ κατά τήν έορ-
τήν τών Ασκληπιείων ,τώ 394 π. Χ. κατά τον
Βηιηο Κβίΐ, ίδε Αίΐι. Μΐΐΐ1ιβί1υη§βη 1895 σ. 77)
αγώνες μουσικής και ραψωδίας (Ίων, I). 'Αλλ' ή
άπόφασις περί ιδρύσεως τών άγώνων τούτων θά
προηγήθη οπωσδήποτε ετη τινά της τελέσεως αύ-
τών. Φαίνεται άρα δτι, ληγούσης της Ε' έκατον-
ταετηρίδος, προέβησαν οί Έπιδαύριοι εις άναδιορ-
γάνωσιν της εορτής τών Ασκληπιείων καθώρισαν
τότε και έκανόνισαν τάς δημοτελεΐς κατά τήν έορ-
τήν ταύτην θυσίας και άπεφάσισαν δπως τελώνται
έν αύτη και αγώνες μουσικής και ωδικής προς τοις
πρότερον τελουμένοις γυμνικοϊς άγώσι. Τότε άπε-
φάσισαν, ώς φαίνεται, και περί οικοδομής τοΟ ναοΰ
τοΟ Ασκληπιού, δι' ού νέα περίοδος μνημειακής
λαμπρότητος ήρξατο έν τώ Ίερώ1.
Μετά τά γενικά ταΰτα συμπεράσματα μεταβαί-
νομεν εις παρατηρήσεις τινάς έπί τών καθέκαστα
της προκειμένης έπιγραφής.
Ή έπιγραφή διαιρείται ει: δύο μέρη άποχωρι-
ζόμενα άπ' αλλήλων διά κενού χώρου ενός σχεδόν
στίχου. Έν μεν τώ πρώτω μέρει (τώ μέχρι τοΰ
στ. 17) αναγράφονται αί Ουσίαι αί τελούμεναι τω·
Άπόλλωνι, έν δέ τώ δευτέρω (τώ άπό τοΟ στ. 18)
αναγράφονται αί Ουσίαι αί τελούμεναι τώ 'Ασκλη-
πιω. Προηγείται όέ και ένταυθα, ώσπερ και ένπά-
σαις σχεδόν ταϊς έν τώ Ίερώ κοιναϊς τοις θεοϊς τού-
τοις άναΟηματικαϊς και άλλαις έπιγραφαϊς, ό Α-
πόλλων, ώςπατήρτου Ασκληπιού και ώς ό άρ^αιό-
1 Περί τών ζητημάτων τούτων πραγματεύομαι εκτενώς έν βιβλίίίι
διατελοΰντι ύπό τά πιεστήρια, έπιγραφομ«νω « Τό Ιερόν τοΰ Ασκλη-
πιού και η θεραπεία τών άσθενών».