DOI article:
Hutton, Caroline Amy: Pēlina eidōlia ex Eretreias
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14648#0026
31
ΠΗΛΙΝΑ ΕΙΔΩΛΙΑ ΕΞ ΕΡΕΤΡΙΑΣ
32
γραφέντων ειδωλίων, άτινα πάντα άνήκουσιν εις
τύπους τοΟ έκτου και πέμπτου αιώνος, είναι ίδιον
μόνη τη 'Ερετρία και δτι, άν και ενια αύτών είναι
αναμφισβητήτως Αττικής ή Κορινθιακής κατα-
σκευής, δμως τά πλείστα δμοιάζουσιν ως προς
•τους τύπους, τον πηλον και τήν έργασίαν προς τά
ίν τάφοις τής Τανάγρας άνακαλυπτόμενα. ΤοΟτο
δέν αποδεικνύει βεβαίως δτι κατά τήν έποχήν έκεί-
Λ>ην υπήρχε κέντρον παραγωγής αύτών έν Τανά-
γρα, διότι το κέντρον τούτο ήδύνατο νά κείται εν
τρίτω τόπω εύκόλως προσιτώ εκ τε τής Τανάγρας
και τής Έρετρίας.
Β' τάξις. Ειδώλια ανεπτυγμένου ρυθμού.
Εις τήν τάξιν ταύτην άνήκουσι τ' ακόλουθα.
Είδώλιον ίσταμένης γυναικείας μορφής1 τύπου συ-
χνάκις άπαντώντος έν τοις τάφοις τής Τανάγρας,
παρουσιάζον ό'μως διαφοράς τινας ώς προς τον πη-
λον και το τεχνικον μέρος, έξ ών έμφαίνεται ή έξ
ΆνΟηδονος καταγωγή αύτου. Ό τύπος εικονίζει
γυναίκα μεγαλοπρεπή φορούσαν μακρόν χιτώνα,
ού αί πτυχαί δηλούμεναι δια συμμετρικών στρογ-
γύλων όαβδώσεων πίπτουσι καθέτως, και ίμάτιον
ούχί μέγα καλύπτον τον άριστερόν βραχίονα, ύφ '
όν συγκρατείται,ένω εν άκρον κατέρχεται ύπέρ τάν
δεξιον ώμον έπι τοΟ στήθους. Ή κόμη είναι άναδε
δεμένη εις κόμβον επί τής κορυφής τής κεφαλής και
ή οψις του προσώπου δεικνύει αύστηρόν δεσποίνης
τύπον. Το έπόμενον είδώλιον2, ό'περ παριστά κο-
ράσιον καθήμενον και κρατούν έν ταΐς τεταμέναις
χερσίν πυξίδα, δέλτους ή κύλινδρον, ανήκει εις εύ-
ρυτέραν κατηγορίαν, διότι δείγματα τοΟ τύπου
τούτου ευρέθησαν έν ΚορίνΟω, Αθήναις, Αίγίνη,
Τανάγρα, Παντικαπαίω (ΚβΓίοΙι) και Σμύρνη,
τούτο δ' αποδεικνύει τήν καταγωγήν αύτου εκ τί-
νος μεγάλου έμπορικοϋ' κέντρου, ένω συγχρόνως ή
λεπτότης του πηλού και ή τελειότης και ακρίβεια
τής έργασίας ύπεμφαίνουσιν δτι το κέντρον τοΟτο
εκείτο έν Αθήναις ή έν Αίγίνη. Αττικά δύνανται
ασφαλώς νά ΟεωρηΟώσι και όύο άλλα χαριέστατα
ειδώλια (είκ. 4, δ)3- ή λεπτότης τών χαρακτηριστι-
1 Αριθ. Εΰρετ. 3971. "Υψ. 0,2ο' ό τ:ηλύς είναι λεπτότατος, τό
έττί τής ράχεως τρήμα πολύ μέγα, επίμηκες (0,15), τετμημενον δια
μαχαιριού.
8 Αριθ. Ε&ρετ. 4140. 4141. "Τψ. 0,07. Όρα Ηευζβ^, πίν.
48, 4. 5.
3 Άριθ. ΕΟρετ. 3976."Υψ. 0,21.Άριθ. Ε&ρετ. 3977."Υψ. 0,16.
κών τοΟ προσώπου αύτών, ή όξύτης και ή ένάργεια
τήςπτυχώσεως,ή φειδώ, μεθ' ής το χρώμα έπετέΟη
μόνον έπί τής κόμης, καΟιστώσι τά δύο ταύτα ει-
δώλια ιδιαζόντως έπαγωγά και δεικνύουσι μέχρι
τίνος βαθμοΟ τελειότητος Αθηναίοι τινές κορο-
πλάθοι άνήγαγον τήν τέχνην των. Ένω δε μετ' έπι-
μελείας δηλουνται και λεπτομέρειαι τοιαΰται, οιαι
είναι τά σανδάλια και ή διαφορά τών πτυχών με-
ταξύ τής συνερραμμένης και τής ανοικτής πλευράς
τοΟ δωρικοΟ χιτώνος, δμως δέν αποδίδεται σημα-
σία υπερβολική εις τάς λεπτομέρειας ταύτας ουδέ
έλκύουσιν αύται τήν προσοχήν του θεατού εί μή
Είκ. 4 Είκ. δ
μετ1 έπισταμένην έξέτασιν. Αμφότερα ταύτα τά
ειδώλια ευρέθησαν έν τώ αύτώ τάφω, έτερον δ' εί-
δώλιον Καρυάτιδος, έπίσης λαμπρας έργασίας, ά-
νακαλυφθέν έν Αθήναις εύρίσκεται νΟν έν Λονδίνω
έν ιδιωτική συλλογή.
Παρά τήν καλλιτεχνικήν σωφροσύνην τών δύο
τούτων ειδωλίων διαβλέπει τις έν αύτοΐς εύκρινώς
Τό Οπ' άριΟμοϋ 3976 φερόμενον πράγμα οαίνεται οτι είναι χάνι-
στρον καρπών.
ΠΗΛΙΝΑ ΕΙΔΩΛΙΑ ΕΞ ΕΡΕΤΡΙΑΣ
32
γραφέντων ειδωλίων, άτινα πάντα άνήκουσιν εις
τύπους τοΟ έκτου και πέμπτου αιώνος, είναι ίδιον
μόνη τη 'Ερετρία και δτι, άν και ενια αύτών είναι
αναμφισβητήτως Αττικής ή Κορινθιακής κατα-
σκευής, δμως τά πλείστα δμοιάζουσιν ως προς
•τους τύπους, τον πηλον και τήν έργασίαν προς τά
ίν τάφοις τής Τανάγρας άνακαλυπτόμενα. ΤοΟτο
δέν αποδεικνύει βεβαίως δτι κατά τήν έποχήν έκεί-
Λ>ην υπήρχε κέντρον παραγωγής αύτών έν Τανά-
γρα, διότι το κέντρον τούτο ήδύνατο νά κείται εν
τρίτω τόπω εύκόλως προσιτώ εκ τε τής Τανάγρας
και τής Έρετρίας.
Β' τάξις. Ειδώλια ανεπτυγμένου ρυθμού.
Εις τήν τάξιν ταύτην άνήκουσι τ' ακόλουθα.
Είδώλιον ίσταμένης γυναικείας μορφής1 τύπου συ-
χνάκις άπαντώντος έν τοις τάφοις τής Τανάγρας,
παρουσιάζον ό'μως διαφοράς τινας ώς προς τον πη-
λον και το τεχνικον μέρος, έξ ών έμφαίνεται ή έξ
ΆνΟηδονος καταγωγή αύτου. Ό τύπος εικονίζει
γυναίκα μεγαλοπρεπή φορούσαν μακρόν χιτώνα,
ού αί πτυχαί δηλούμεναι δια συμμετρικών στρογ-
γύλων όαβδώσεων πίπτουσι καθέτως, και ίμάτιον
ούχί μέγα καλύπτον τον άριστερόν βραχίονα, ύφ '
όν συγκρατείται,ένω εν άκρον κατέρχεται ύπέρ τάν
δεξιον ώμον έπι τοΟ στήθους. Ή κόμη είναι άναδε
δεμένη εις κόμβον επί τής κορυφής τής κεφαλής και
ή οψις του προσώπου δεικνύει αύστηρόν δεσποίνης
τύπον. Το έπόμενον είδώλιον2, ό'περ παριστά κο-
ράσιον καθήμενον και κρατούν έν ταΐς τεταμέναις
χερσίν πυξίδα, δέλτους ή κύλινδρον, ανήκει εις εύ-
ρυτέραν κατηγορίαν, διότι δείγματα τοΟ τύπου
τούτου ευρέθησαν έν ΚορίνΟω, Αθήναις, Αίγίνη,
Τανάγρα, Παντικαπαίω (ΚβΓίοΙι) και Σμύρνη,
τούτο δ' αποδεικνύει τήν καταγωγήν αύτου εκ τί-
νος μεγάλου έμπορικοϋ' κέντρου, ένω συγχρόνως ή
λεπτότης του πηλού και ή τελειότης και ακρίβεια
τής έργασίας ύπεμφαίνουσιν δτι το κέντρον τοΟτο
εκείτο έν Αθήναις ή έν Αίγίνη. Αττικά δύνανται
ασφαλώς νά ΟεωρηΟώσι και όύο άλλα χαριέστατα
ειδώλια (είκ. 4, δ)3- ή λεπτότης τών χαρακτηριστι-
1 Αριθ. Εΰρετ. 3971. "Υψ. 0,2ο' ό τ:ηλύς είναι λεπτότατος, τό
έττί τής ράχεως τρήμα πολύ μέγα, επίμηκες (0,15), τετμημενον δια
μαχαιριού.
8 Αριθ. Ε&ρετ. 4140. 4141. "Τψ. 0,07. Όρα Ηευζβ^, πίν.
48, 4. 5.
3 Άριθ. ΕΟρετ. 3976."Υψ. 0,21.Άριθ. Ε&ρετ. 3977."Υψ. 0,16.
κών τοΟ προσώπου αύτών, ή όξύτης και ή ένάργεια
τήςπτυχώσεως,ή φειδώ, μεθ' ής το χρώμα έπετέΟη
μόνον έπί τής κόμης, καΟιστώσι τά δύο ταύτα ει-
δώλια ιδιαζόντως έπαγωγά και δεικνύουσι μέχρι
τίνος βαθμοΟ τελειότητος Αθηναίοι τινές κορο-
πλάθοι άνήγαγον τήν τέχνην των. Ένω δε μετ' έπι-
μελείας δηλουνται και λεπτομέρειαι τοιαΰται, οιαι
είναι τά σανδάλια και ή διαφορά τών πτυχών με-
ταξύ τής συνερραμμένης και τής ανοικτής πλευράς
τοΟ δωρικοΟ χιτώνος, δμως δέν αποδίδεται σημα-
σία υπερβολική εις τάς λεπτομέρειας ταύτας ουδέ
έλκύουσιν αύται τήν προσοχήν του θεατού εί μή
Είκ. 4 Είκ. δ
μετ1 έπισταμένην έξέτασιν. Αμφότερα ταύτα τά
ειδώλια ευρέθησαν έν τώ αύτώ τάφω, έτερον δ' εί-
δώλιον Καρυάτιδος, έπίσης λαμπρας έργασίας, ά-
νακαλυφθέν έν Αθήναις εύρίσκεται νΟν έν Λονδίνω
έν ιδιωτική συλλογή.
Παρά τήν καλλιτεχνικήν σωφροσύνην τών δύο
τούτων ειδωλίων διαβλέπει τις έν αύτοΐς εύκρινώς
Τό Οπ' άριΟμοϋ 3976 φερόμενον πράγμα οαίνεται οτι είναι χάνι-
στρον καρπών.