DOI article:
Philios, Demetrius: Anaglyptos epitymbios archaïkē stēlē
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14653#0036
51
ΑΝΑΓΛΥΠΤΟΣ ΕΠΙΤΥΜΒΙΟΣ ΑΡΧΑΪΚΗ ΣΤΗΛΗ
52:
φοράν ότι έν τη ημετέρα στήλη υγρότερα και μα-
λακότερα είναι τά πάντα οιαπεπλασμένα, θερμό-
τερα ρε έν τη εργασία τοΰ μαρμάρου αποδεικνύε-
ται ή σμίλη τοΟ εργασθέντος αυτήν, ένώ ξηρότερα
πως και ψυχρότερα φαίνεται ούσα έν συγκρίσει ή
εργασία τοΟ ίππέως τοΟ Μουσείου της Ακρο-
πόλεως.
Ό ημέτερος Σοφούλης εις λεπτομερή ύποβα-
λών τεχνικήν έξέτασιν τον ιππέα του Μουσείου
της Ακροπόλεως και έτερον κορμον του έν Αθή-
ναις Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου (Άρν.
Έφημ. έν. άν. σελ. 40 και έξ.) όχι αδίκως κατ'
έμέ συνδέει τά έργα έκεϊνα προς τον περίφημον
Μοσ^οφόρον του Μουσείου της Ακροπόλεως (Παρ.
κα'ι Αΐΐιβη. Μΐΐΐΐιβίΐ. 1888 σελ. 113 και έξης) και
τούτον πάλιν πρός τά πώρινα έργα του αυτού
Μουσείου, έργα κατά την γνώμην πάντων, ό'σον
έγώ οίδα, των άρχαιολογούντων έγχώρια, έργα
αττικά. Άν λοιπόν ό αυτός Σοφούλης ή άλλος τις
των άρχαιολογούντων θά ήθελε νά συνδέση και
τήν ήμετέραν στήλην πρός τά έργα έκεϊνα απο-
δίδων και ταύτην εις το αυτό, εις ά και έκεϊνα,
άττικον έργαστήρυον, ουδείς έξ έμοΰ φθόνος, διότι
έν τοις πλείστοις δεν δι'ίσταμαι τήν γνώιιην πρός
τον Σοφούλην διαφωνών προς αύτάν μόνον ώςπρός
τήν απόλυτον άρνησιν, ήν αντιτάσσει εις τούς
άντιφρονοΰντας αύτω, περί ποιας τίνος έπιδράσεως
των έκ των νήσων τεχνιτών έπί των αττικών συν-
αδέλφων των. Έν τή λεπτή και μετ' άκρας έμ-
πειρίας κατεργασία του μαρμάρου, έ/οντες και
ύλικόν άριστον, προηγήθησαν οί νησιώται τών ατ-
τικών, ουδέν δε τό κωλυον νά δεχθώμεν ότι παρ'
εκείνων (τών νησιωτών) έδιόάχθησάν τινα οί ατ-
τικοί. Αύτη ή περίτεχνος διάπλασις και διασκευή
τής κόμης τοΰ* δρομέως της ημετέρας στήλης
μαρτυρεί σαφώς νομίζω, δτι δλως ξένος πρός τήν
τών νησιωτών τέχνην δεν ήτο ό έργασθείς αύτήν.
Άλλα τά έργα, πράς ά, ώς έρρήθη, ή ήμετέρα
στήλη δεικνύει τεχνικήν συγγένειαν, έποιήθησαν
αναμφιβόλως πρά τοΰ 480ου έτους π.Χ., άφοΰ, ώς
γνωστόν, ευρέθησαν έν τη λεγομένη Περσι,κτ) επυ-
χώΰεο τής Ακροπόλεως. 'Αλλά και πότε ακριβώς
έποιήθησαν δεν γινώσκομεν. 'Αλλ' άν προ του
480°''; έτους π.Χ. έποιήθη και ή κεφαλή τοΟ εφή-
βου τοΰ Μουσείου τής Ακροπόλεως (παρ. ΟοΙΙί-
§ηοη Η18. ά 1. 8ο. Οι-.Τόμ.Ι σελ. 362) καϊ ή νεω-
τατη πασών τών άλλων κατά τούς χρόνους τής:
ποιήσεώςτης γυναικεία μορφή (Οο11ι§ηοη έ.ά.σελ.
356) και ή χαλκή πρός τούτοις κεφαλή (ΟοΙΙίσηοη
έ. ά. σελ. 323), (διότι και ταύτα έν τή αύτη ευ-
ρέθησαν έπιχώσει, αρά εϊσι και ταύτα προγενέ-
στερα τής ϋπό τών Περσών αλώσεως και κατα-
στροφής τής άθηναϊκής Ακροπόλεως,) και άν-
άκόμή ύποθέσωυ,εν δτι τά τοία ταΟτα έργα είγον
ποιηθή τά 481ον έτος, έν δηλ. έτος προ τής υπό·
τών Περσών καταστροφής, τουτέστι θέσωμεν τον
χρονον τής ποιήσεως αύτών εις το κατώτατον ση-
μεΐον, εις ό δυνάμεθα νά καταβιβάσωμεν αυτόν, νο-
μίζω δτι ο ίππεύς και ή γυναικεία μορφή (αριθ..
()82) και το έργον του* Αντήνορος περ'ι ων ανω-
τέρω ό λόγος, αδύνατον νά μή ύποτεθώσι 40-
30 έτη τούλάχιστον άρχαιότερα1. Και είναι μεν
αληθές δτι ή άρχαϊκή τέχνη έν τή Αττική μά-
λιστα κατά τά τέλη τοΰ 6°" και τάς άρ^ός τοΰ·
5°" π. Χ. αιώνος προώδευσε δι' άλμάτων, αλλά
και πάλιν αδύνατον νά δεχθώ δτι ή ήμετέρα στήλη,
είναι έογον νεώτερον τοΰ τέλους τοΰ 60ϋ π. Χ.
αιώνος. Κατά τήν γνώμην μου ή ήμετέρα στήλη,
έποιήθη τοΰ τελευταίου τετάρτου τοΰ 6ου αιώνος,
άρχομένου, δηλ. περί το 520ον έτος π. Χ.
Καϊ -νΰν καιρός νά έπανέλθωμεν εις τά κύριον
ζήτημα, εις τά τίνα δηλ. ή στήλη εικονίζει. Άν·
έσώζετο και το βάθρον εις δ ποτε ή στήλη ί'δρυτο
και άν ύπήρνεν έπ' αύτοΰ κα'ι έπιγραφή και συνε-
σώζετο, θά έαανθάνααεν ού υ,όνον τά όνοαα τοΰ·
δρομέως τής ήμετέρας στήλης, άλλά και το τί ήτο·
πιθανώτατα' ταΰτα θά ήδύναντο κάλλιστα νά ρη-
Οώσιν εις 4 ή τό πολύ 6 στίχους. Αλλά τό βά-
θρον δέν έσώθη, καθώς ούδέ ή στήλη ολόκληρος.
Ανάγκη λοιπόν νάνεύρωμεν μόνοι τό τίνα ή στήλη
εικονίζε.
Και δτι μεν κατά τήν γνώμην μου περί όπλι-
τοορόμου πρόκειται δήλον έκ τών ανωτέρω. Άλλά
ποΰ στηριζόμενος φρονώ τοΰτο; Ύπάρχουσι και.
άλλα. παραδείγματα όπλιτοδρόμων άνευ άσπίδος
εικονιζόμενων; Τό τής Τυβίγγης χάλκινον άγαλ-
' Ό ίππεύς τής Ακροπόλεως και τοΰ μοσχοφόρου προγενέστερος
ών (Σοφούλης ε. ά. σελ. 42) δύναται νά ήναι πολύ αρχαιότερος·
ήαετέρα ό'μιως στήλη δεικνύει ώς πρός τον ιππέα πρόοοον ίκανήν,,
ώστε /.α! ίκανως νεωτέρα αυτού νά κριθή δύναται.
ΑΝΑΓΛΥΠΤΟΣ ΕΠΙΤΥΜΒΙΟΣ ΑΡΧΑΪΚΗ ΣΤΗΛΗ
52:
φοράν ότι έν τη ημετέρα στήλη υγρότερα και μα-
λακότερα είναι τά πάντα οιαπεπλασμένα, θερμό-
τερα ρε έν τη εργασία τοΰ μαρμάρου αποδεικνύε-
ται ή σμίλη τοΟ εργασθέντος αυτήν, ένώ ξηρότερα
πως και ψυχρότερα φαίνεται ούσα έν συγκρίσει ή
εργασία τοΟ ίππέως τοΟ Μουσείου της Ακρο-
πόλεως.
Ό ημέτερος Σοφούλης εις λεπτομερή ύποβα-
λών τεχνικήν έξέτασιν τον ιππέα του Μουσείου
της Ακροπόλεως και έτερον κορμον του έν Αθή-
ναις Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου (Άρν.
Έφημ. έν. άν. σελ. 40 και έξ.) όχι αδίκως κατ'
έμέ συνδέει τά έργα έκεϊνα προς τον περίφημον
Μοσ^οφόρον του Μουσείου της Ακροπόλεως (Παρ.
κα'ι Αΐΐιβη. Μΐΐΐΐιβίΐ. 1888 σελ. 113 και έξης) και
τούτον πάλιν πρός τά πώρινα έργα του αυτού
Μουσείου, έργα κατά την γνώμην πάντων, ό'σον
έγώ οίδα, των άρχαιολογούντων έγχώρια, έργα
αττικά. Άν λοιπόν ό αυτός Σοφούλης ή άλλος τις
των άρχαιολογούντων θά ήθελε νά συνδέση και
τήν ήμετέραν στήλην πρός τά έργα έκεϊνα απο-
δίδων και ταύτην εις το αυτό, εις ά και έκεϊνα,
άττικον έργαστήρυον, ουδείς έξ έμοΰ φθόνος, διότι
έν τοις πλείστοις δεν δι'ίσταμαι τήν γνώιιην πρός
τον Σοφούλην διαφωνών προς αύτάν μόνον ώςπρός
τήν απόλυτον άρνησιν, ήν αντιτάσσει εις τούς
άντιφρονοΰντας αύτω, περί ποιας τίνος έπιδράσεως
των έκ των νήσων τεχνιτών έπί των αττικών συν-
αδέλφων των. Έν τή λεπτή και μετ' άκρας έμ-
πειρίας κατεργασία του μαρμάρου, έ/οντες και
ύλικόν άριστον, προηγήθησαν οί νησιώται τών ατ-
τικών, ουδέν δε τό κωλυον νά δεχθώμεν ότι παρ'
εκείνων (τών νησιωτών) έδιόάχθησάν τινα οί ατ-
τικοί. Αύτη ή περίτεχνος διάπλασις και διασκευή
τής κόμης τοΰ* δρομέως της ημετέρας στήλης
μαρτυρεί σαφώς νομίζω, δτι δλως ξένος πρός τήν
τών νησιωτών τέχνην δεν ήτο ό έργασθείς αύτήν.
Άλλα τά έργα, πράς ά, ώς έρρήθη, ή ήμετέρα
στήλη δεικνύει τεχνικήν συγγένειαν, έποιήθησαν
αναμφιβόλως πρά τοΰ 480ου έτους π.Χ., άφοΰ, ώς
γνωστόν, ευρέθησαν έν τη λεγομένη Περσι,κτ) επυ-
χώΰεο τής Ακροπόλεως. 'Αλλά και πότε ακριβώς
έποιήθησαν δεν γινώσκομεν. 'Αλλ' άν προ του
480°''; έτους π.Χ. έποιήθη και ή κεφαλή τοΟ εφή-
βου τοΰ Μουσείου τής Ακροπόλεως (παρ. ΟοΙΙί-
§ηοη Η18. ά 1. 8ο. Οι-.Τόμ.Ι σελ. 362) καϊ ή νεω-
τατη πασών τών άλλων κατά τούς χρόνους τής:
ποιήσεώςτης γυναικεία μορφή (Οο11ι§ηοη έ.ά.σελ.
356) και ή χαλκή πρός τούτοις κεφαλή (ΟοΙΙίσηοη
έ. ά. σελ. 323), (διότι και ταύτα έν τή αύτη ευ-
ρέθησαν έπιχώσει, αρά εϊσι και ταύτα προγενέ-
στερα τής ϋπό τών Περσών αλώσεως και κατα-
στροφής τής άθηναϊκής Ακροπόλεως,) και άν-
άκόμή ύποθέσωυ,εν δτι τά τοία ταΟτα έργα είγον
ποιηθή τά 481ον έτος, έν δηλ. έτος προ τής υπό·
τών Περσών καταστροφής, τουτέστι θέσωμεν τον
χρονον τής ποιήσεως αύτών εις το κατώτατον ση-
μεΐον, εις ό δυνάμεθα νά καταβιβάσωμεν αυτόν, νο-
μίζω δτι ο ίππεύς και ή γυναικεία μορφή (αριθ..
()82) και το έργον του* Αντήνορος περ'ι ων ανω-
τέρω ό λόγος, αδύνατον νά μή ύποτεθώσι 40-
30 έτη τούλάχιστον άρχαιότερα1. Και είναι μεν
αληθές δτι ή άρχαϊκή τέχνη έν τή Αττική μά-
λιστα κατά τά τέλη τοΰ 6°" και τάς άρ^ός τοΰ·
5°" π. Χ. αιώνος προώδευσε δι' άλμάτων, αλλά
και πάλιν αδύνατον νά δεχθώ δτι ή ήμετέρα στήλη,
είναι έογον νεώτερον τοΰ τέλους τοΰ 60ϋ π. Χ.
αιώνος. Κατά τήν γνώμην μου ή ήμετέρα στήλη,
έποιήθη τοΰ τελευταίου τετάρτου τοΰ 6ου αιώνος,
άρχομένου, δηλ. περί το 520ον έτος π. Χ.
Καϊ -νΰν καιρός νά έπανέλθωμεν εις τά κύριον
ζήτημα, εις τά τίνα δηλ. ή στήλη εικονίζει. Άν·
έσώζετο και το βάθρον εις δ ποτε ή στήλη ί'δρυτο
και άν ύπήρνεν έπ' αύτοΰ κα'ι έπιγραφή και συνε-
σώζετο, θά έαανθάνααεν ού υ,όνον τά όνοαα τοΰ·
δρομέως τής ήμετέρας στήλης, άλλά και το τί ήτο·
πιθανώτατα' ταΰτα θά ήδύναντο κάλλιστα νά ρη-
Οώσιν εις 4 ή τό πολύ 6 στίχους. Αλλά τό βά-
θρον δέν έσώθη, καθώς ούδέ ή στήλη ολόκληρος.
Ανάγκη λοιπόν νάνεύρωμεν μόνοι τό τίνα ή στήλη
εικονίζε.
Και δτι μεν κατά τήν γνώμην μου περί όπλι-
τοορόμου πρόκειται δήλον έκ τών ανωτέρω. Άλλά
ποΰ στηριζόμενος φρονώ τοΰτο; Ύπάρχουσι και.
άλλα. παραδείγματα όπλιτοδρόμων άνευ άσπίδος
εικονιζόμενων; Τό τής Τυβίγγης χάλκινον άγαλ-
' Ό ίππεύς τής Ακροπόλεως και τοΰ μοσχοφόρου προγενέστερος
ών (Σοφούλης ε. ά. σελ. 42) δύναται νά ήναι πολύ αρχαιότερος·
ήαετέρα ό'μιως στήλη δεικνύει ώς πρός τον ιππέα πρόοοον ίκανήν,,
ώστε /.α! ίκανως νεωτέρα αυτού νά κριθή δύναται.