DOI article:
Gadomski, Jerzy: Wstęp do badań nad małopolskim malarstwem tablicowym XV wieku (1420 - 1470)
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.20352#0062
a -^sJSIib c
10. Archanioł Gabriel ze Zwiastowania z Cadolzburga (a), Ptaszkowej (b) i Przydonicy (c) — pokrewieństwo układu iko-
nograficzno-formalnego (wg. E. H. Zimmermanna (a), fot. J. Langda (b) i A. Bochnak (c))
obrazów i zespołów ołtarzowych, zachowanych po
obydwu stronach ówczesnej granicy polsłco-węgier-
skiej, nastąpiło scalenie doświadczeń, nabytych w
czasie indywidualnych wędrówek artystycznych po
malarskich ośrodkach Europy środkowej (Śląsk, Cze-
chy, Austria, Norymberga) i zachodniej (Niderlan-
dy). Do podstawowych cech sztuki, uprawianej przez
grupę małopolskich pracowni czynnych w połowie
XV wieku, należą: skłonność do upraszczania kom-
pozycji malarskiej, ograniczonej do podstawowych
motywów przedstawianego tematu i niezbędnych ele-
mentów towarzyszących postaci ludzkiej; ograniczone
poczucie przestrzeni; dekoracyjność oparta na szczu-
płym repertuarze form ornamentalnych; twardość
materii malarskiej i nieco sztywny modelunek karna-
cji oraz draperii o początkowo miękkich, później co-
raz ostrzej załamujących się fałdach; ekspresja mi-
larstwie; wielostronne umiejętności techniczne ówczesnych
artystów nie wykluczają takiej ewentualności.
miczna wyrażająca ograniczoną skalę doznań psy-
chicznych.
Dekoracyjność reprezentatywnego dla środkowych
lat XV wieku ołtarza w Łopusznej (i dzieł mu
współczesnych) nosi w sobie zapowiedzi okresu
schyłkowego; w tym wypadku był to schyłek stylu
miękkiego i epilog epoki, w której malarstwo mało-
polskie ujawniało jeszcze przewagę tendencji ideali-
stycznych.
Epilog 1460—1470
Po r. 1460 w kręgu czynnych od ćwierćwiecza
warsztatów nastąpiło osłabienie inwencji twórczej,
zarówno w zakresie form malarskich jak i doboru
tematów (temat Misericordia Domini obrazu ze
Zbylitowskiej Góry został powtórzony w różnych
wersjach dla kościołów w Bieczu, Iwanowicach, Su-
lisławicach, Domasławicach).
54
10. Archanioł Gabriel ze Zwiastowania z Cadolzburga (a), Ptaszkowej (b) i Przydonicy (c) — pokrewieństwo układu iko-
nograficzno-formalnego (wg. E. H. Zimmermanna (a), fot. J. Langda (b) i A. Bochnak (c))
obrazów i zespołów ołtarzowych, zachowanych po
obydwu stronach ówczesnej granicy polsłco-węgier-
skiej, nastąpiło scalenie doświadczeń, nabytych w
czasie indywidualnych wędrówek artystycznych po
malarskich ośrodkach Europy środkowej (Śląsk, Cze-
chy, Austria, Norymberga) i zachodniej (Niderlan-
dy). Do podstawowych cech sztuki, uprawianej przez
grupę małopolskich pracowni czynnych w połowie
XV wieku, należą: skłonność do upraszczania kom-
pozycji malarskiej, ograniczonej do podstawowych
motywów przedstawianego tematu i niezbędnych ele-
mentów towarzyszących postaci ludzkiej; ograniczone
poczucie przestrzeni; dekoracyjność oparta na szczu-
płym repertuarze form ornamentalnych; twardość
materii malarskiej i nieco sztywny modelunek karna-
cji oraz draperii o początkowo miękkich, później co-
raz ostrzej załamujących się fałdach; ekspresja mi-
larstwie; wielostronne umiejętności techniczne ówczesnych
artystów nie wykluczają takiej ewentualności.
miczna wyrażająca ograniczoną skalę doznań psy-
chicznych.
Dekoracyjność reprezentatywnego dla środkowych
lat XV wieku ołtarza w Łopusznej (i dzieł mu
współczesnych) nosi w sobie zapowiedzi okresu
schyłkowego; w tym wypadku był to schyłek stylu
miękkiego i epilog epoki, w której malarstwo mało-
polskie ujawniało jeszcze przewagę tendencji ideali-
stycznych.
Epilog 1460—1470
Po r. 1460 w kręgu czynnych od ćwierćwiecza
warsztatów nastąpiło osłabienie inwencji twórczej,
zarówno w zakresie form malarskich jak i doboru
tematów (temat Misericordia Domini obrazu ze
Zbylitowskiej Góry został powtórzony w różnych
wersjach dla kościołów w Bieczu, Iwanowicach, Su-
lisławicach, Domasławicach).
54