DOI article:
Petrus, Jerzy T.: Portrety dziecięce Władysława IV i Anny Marii Wazówny w zbiorach hiszpańskich: (Ze studiów nad malarstwem dworskim epoki Wazów)
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.20352#0143
przypuszczenie Torma, że obrazy zawędrowały do
Hiszpanii za pośrednictwem spokrewnionych z Wa-
zami Habsburgów z Grazu 43. Od r. 1592, tj. od za-
ślubin Zygmunta III z arcyksiężniczką Anną, córką
Karola arcyksięcia styryjskiego i Marii Bawarskiej,
stosunki nawiązane pomiędzy obu dworami stawały
się coraz bliższe i bardziej przyjazne. Szczególne za-
interesowanie sprawami politycznymi i prywatnym
życiem rodziny królewskiej przejawiała królewska
teściowa, która zdobyła pewien wpływ na Zygmunta
III, i to nie tylko poprzez królowę Annę, ale także
dzięki częstej korespondencji i osobistym konta-
ktom 44. Arcyksiężna Maria odwiedziła w tym czasie
Polskę trzykrotnie: w r. 1592 odwożąc Annę do Kra-
kowa 45, w r. 1595 powracając z Węgier, gdzie brała
udział w ceremonii zaślubin córki Marii z księciem
Siedmiogrodu Zygmuntem Batorym 46, oraz w roku
1599 uczestnicząc w pogrzebie królowej Anny4L
Szczególnie dwie ostatnie wizyty podyktowane były
w głównej mierze względami rodzinnymi. We wrze-
śniu 1595 miała arcyksiężna okazję zobaczenia trzy-
miesięcznego wnuka Władysława, a po śmierci kró-
lowej, podczas pobytu w Krakowie i Niepołomicach
w lutym 1599 prowadziła z Zygmuntem rozmowy na
temat wychowania królewicza48. O ciepłych uczu-
ciach rodzinnych i zainteresowaniu, jakie żywiła
arcyksiężna Maria w stosunku do wnuków świadczy
fakt, że była matką chrzestną zarówno królewny, jak
i królewicza. Królewna przyszła na świat w Warsza-
wie 23 maja 1593, z którą to nowiną wysłano natych-
miast do Grazu Mikołaja Wolskiego, ówczesnego
Sprawą zaprzątającą uwagę polskiej dyplomacji na tym od-
cinku były ciągnące się bezowocnie próby wyegzekwowa-
nia sum neapolitańskich oraz zabiegi o zdobycie poparcia
dworu madryckiego w sprawie Szwecji. Strona hiszpańska
natomiast, podobnie jak dwór wiedeński i papież, starała
się usilnie o pozyskanie polskiej pomocy dla toczących się
na Węgrzech walk z Turkami. Wyrazem dążeń do zacieś-
nienia stosunków między dworami królewskimi było zapro-
szenie króla Filipa II na ojca chrzestnego królewny Kata-
rzyny (1596—1597). Poseł hiszpański. Francesco Mendoza,
spóźnił się na tę uroczystość, przybywszy do Krakowa do-
piero w styczniu 1597. Ukoronowaniem zabiegów politycz-
nych stało się nadanie Zygmuntowi III przez Filipa III
orderu Złotego Runa w r. 1600, Order, na którego przy-
jęcie wyraził zgodę sejm. wręczył królowi w Warszawie
w roku następnym książę Lamoral de Ligne. — Por.
.1. U. Niemcewicz, Dzieje panowania Zygmunta III,
I. Warszawa 1819, s. 367—368. — J. P. M u c a n t e,
Diariusz legacji kardynała Gaetano [w:] J. U. Niem-
cewicz. Zbiór pamiętników historycznych o dawnej
19. Rekonstrukcja pierwotnego wyglądu Portretu Anny Ja-
giellonki ze zbiorów wawelskich (oprać, autora, rys. J. Ja-
kowlew)
Polszczę, II, Warszawa 1822, s. 169—170, 185. — C. L e-
chicki, Mecenat Zygmunta III i życie na jego dworze,
Warszawa 1932, s. 90. — Z. W d o w i s z e w s k i, Ge-
nealogia domu Wazów w Polsce (Miesięcznik Fferaldyczny,
XVII. 1938, s. 87).
43 Tormo, l.c.
44 Świadczą o tym listy Zygmunta III do arcyksiężny
Marii i szwagra, arcyksięcia Ferdynanda, oraz listy kró-
lowej do matki i brata. — Por. J. Skoczek, Wycho-
wanie Wazów, Lwów 1937, s. 22, 26, 28. — K. Kozłow-
ski. O powtórnym ożenieniu króla Zygmunta III i jego
stosunkach familijnych z Austrią (Bibl. Warsz., 3, 1866,
s. 276—277). — L e c h i c k i, o.c., s. 69.
45 Kronika mieszczanina krakowskiego z l■ 1575
1595, wyd. FI. Barycz (Bibl. Krak., 70, 1930, s. 106).
46 M. Bielski. Kronika polska, wyd. K. J. Turow-
skiego, Sanok 1856, s. 1725.
47 S. Kobierzycki, Historia Yladislai Poloniae
et Sueciae Principis, Dantisci 1655, s. 14.
48 Kozłowski, o.c., s. 284.
134
Hiszpanii za pośrednictwem spokrewnionych z Wa-
zami Habsburgów z Grazu 43. Od r. 1592, tj. od za-
ślubin Zygmunta III z arcyksiężniczką Anną, córką
Karola arcyksięcia styryjskiego i Marii Bawarskiej,
stosunki nawiązane pomiędzy obu dworami stawały
się coraz bliższe i bardziej przyjazne. Szczególne za-
interesowanie sprawami politycznymi i prywatnym
życiem rodziny królewskiej przejawiała królewska
teściowa, która zdobyła pewien wpływ na Zygmunta
III, i to nie tylko poprzez królowę Annę, ale także
dzięki częstej korespondencji i osobistym konta-
ktom 44. Arcyksiężna Maria odwiedziła w tym czasie
Polskę trzykrotnie: w r. 1592 odwożąc Annę do Kra-
kowa 45, w r. 1595 powracając z Węgier, gdzie brała
udział w ceremonii zaślubin córki Marii z księciem
Siedmiogrodu Zygmuntem Batorym 46, oraz w roku
1599 uczestnicząc w pogrzebie królowej Anny4L
Szczególnie dwie ostatnie wizyty podyktowane były
w głównej mierze względami rodzinnymi. We wrze-
śniu 1595 miała arcyksiężna okazję zobaczenia trzy-
miesięcznego wnuka Władysława, a po śmierci kró-
lowej, podczas pobytu w Krakowie i Niepołomicach
w lutym 1599 prowadziła z Zygmuntem rozmowy na
temat wychowania królewicza48. O ciepłych uczu-
ciach rodzinnych i zainteresowaniu, jakie żywiła
arcyksiężna Maria w stosunku do wnuków świadczy
fakt, że była matką chrzestną zarówno królewny, jak
i królewicza. Królewna przyszła na świat w Warsza-
wie 23 maja 1593, z którą to nowiną wysłano natych-
miast do Grazu Mikołaja Wolskiego, ówczesnego
Sprawą zaprzątającą uwagę polskiej dyplomacji na tym od-
cinku były ciągnące się bezowocnie próby wyegzekwowa-
nia sum neapolitańskich oraz zabiegi o zdobycie poparcia
dworu madryckiego w sprawie Szwecji. Strona hiszpańska
natomiast, podobnie jak dwór wiedeński i papież, starała
się usilnie o pozyskanie polskiej pomocy dla toczących się
na Węgrzech walk z Turkami. Wyrazem dążeń do zacieś-
nienia stosunków między dworami królewskimi było zapro-
szenie króla Filipa II na ojca chrzestnego królewny Kata-
rzyny (1596—1597). Poseł hiszpański. Francesco Mendoza,
spóźnił się na tę uroczystość, przybywszy do Krakowa do-
piero w styczniu 1597. Ukoronowaniem zabiegów politycz-
nych stało się nadanie Zygmuntowi III przez Filipa III
orderu Złotego Runa w r. 1600, Order, na którego przy-
jęcie wyraził zgodę sejm. wręczył królowi w Warszawie
w roku następnym książę Lamoral de Ligne. — Por.
.1. U. Niemcewicz, Dzieje panowania Zygmunta III,
I. Warszawa 1819, s. 367—368. — J. P. M u c a n t e,
Diariusz legacji kardynała Gaetano [w:] J. U. Niem-
cewicz. Zbiór pamiętników historycznych o dawnej
19. Rekonstrukcja pierwotnego wyglądu Portretu Anny Ja-
giellonki ze zbiorów wawelskich (oprać, autora, rys. J. Ja-
kowlew)
Polszczę, II, Warszawa 1822, s. 169—170, 185. — C. L e-
chicki, Mecenat Zygmunta III i życie na jego dworze,
Warszawa 1932, s. 90. — Z. W d o w i s z e w s k i, Ge-
nealogia domu Wazów w Polsce (Miesięcznik Fferaldyczny,
XVII. 1938, s. 87).
43 Tormo, l.c.
44 Świadczą o tym listy Zygmunta III do arcyksiężny
Marii i szwagra, arcyksięcia Ferdynanda, oraz listy kró-
lowej do matki i brata. — Por. J. Skoczek, Wycho-
wanie Wazów, Lwów 1937, s. 22, 26, 28. — K. Kozłow-
ski. O powtórnym ożenieniu króla Zygmunta III i jego
stosunkach familijnych z Austrią (Bibl. Warsz., 3, 1866,
s. 276—277). — L e c h i c k i, o.c., s. 69.
45 Kronika mieszczanina krakowskiego z l■ 1575
1595, wyd. FI. Barycz (Bibl. Krak., 70, 1930, s. 106).
46 M. Bielski. Kronika polska, wyd. K. J. Turow-
skiego, Sanok 1856, s. 1725.
47 S. Kobierzycki, Historia Yladislai Poloniae
et Sueciae Principis, Dantisci 1655, s. 14.
48 Kozłowski, o.c., s. 284.
134