DOI Artikel:
Dobrowolski, Tadeusz: Podzątki malarstwa krakowskiego w epoce gotyku (Metoda i perfekcjonizm)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20360#0037
18. Anioł, część kwatery ze sceną Zwiastowania w tryptyku z Ptaszkowej, po r. 1440.
Muz. Diec. w Tarnowie (fot. Muzeum)
19. Anioł, część obrazu ze sceną Zwiastowania w tryptyku z Łopusznej, po r. 1454. Ko-
ściół paraf, w Łopusznej (Instytut Historii Sztuki UJ)
mi przypomina swą sztywnością manekin, tło
tworzy gładką, złoconą płaszczyznę. Obraz ten
kształtuje za to pewne typy fizjonomiczne, po-
dobnie jak retabulum ptaszkowskie, np. setnika
z krótką brodą i wspomniany a nieporadnie ry-
sowany profil głowy Marii Magdaleny (ryc. 21,
55, 57, 58), które to fizjonomie powtórzą się w
późniejszych, zazwyczaj poprawniejszych obra-
zach. W poszukiwaniu czasu produkcji dzieła
warto brać pod rozwagę realia, w tym przypad-
ku zbroję z tarczkami, jakiej brak jeszcze w epi-
tafium Wierzbięty z r. 1425, a którą nosi Jan
z Ujazdu (zm. w r. 1450) na znanym epitafium.
Proponuje się więc dla tego Ukrzyżowania wy-
mienioną już datę po r. 1440 lub może przed,
względnie około r. 1445.
Do Ukrzyżowania zbliżają się skrzydła
z Chełmca pod Nowym Sączem, które rów-
nież można datować na czas około r. 1445.
Z tego czasu pochodzi także pewien zabytek
malarstwa śląskiego, niezbyt od Krakowa odległy,
a nie pozbawiony analogii z twórczością krakow-
ską. Datę 1443 nosi bowiem wspomniana już d e-
ska z Brzegu z Matką Boską i Chry-
stusem Bolesnym (Ar ma passionis), który
ma swoich powinowatych nad Wisłą. Łyżkowate,
festonowe fałdy płaszcza Madonny nie mają je-
szcze nic wspólnego ze stylem łamanym, a całość
typu zachowawczego uczy ostrożności w datowa-
niu. Autor tego obrazu ani przeczuwał, że już za
lat cztery ukaże się rewelacyjny ołtarz św. Bar-
bary.
Toteż i wizerunek św. Katarzyny
Aleksandryjskiej z Biecza (ryc. 43)
można datować na czas dość późny. Autor pracy
w poprzednim numerze Foliów obdarzył tę tabli-
cę znowu dość dzivVną datą 1448, której nie da się
uzasadnić. Z uwagi na wprawdzie już łamane,
lecz zarysowane miękko i łagodnie zwoje białe-
go płaszcza, otulającego tę świętą, byłoby lepiej
poprzestać na bardziej ogólnej dacie przed r. 1445.
Nawiasem dodać warto, że z obrazem tym mie-
wał kłopoty również M. Walicki, przyjmując dla
niego naprzód lata 1420—1430, a później (w r.
29
Muz. Diec. w Tarnowie (fot. Muzeum)
19. Anioł, część obrazu ze sceną Zwiastowania w tryptyku z Łopusznej, po r. 1454. Ko-
ściół paraf, w Łopusznej (Instytut Historii Sztuki UJ)
mi przypomina swą sztywnością manekin, tło
tworzy gładką, złoconą płaszczyznę. Obraz ten
kształtuje za to pewne typy fizjonomiczne, po-
dobnie jak retabulum ptaszkowskie, np. setnika
z krótką brodą i wspomniany a nieporadnie ry-
sowany profil głowy Marii Magdaleny (ryc. 21,
55, 57, 58), które to fizjonomie powtórzą się w
późniejszych, zazwyczaj poprawniejszych obra-
zach. W poszukiwaniu czasu produkcji dzieła
warto brać pod rozwagę realia, w tym przypad-
ku zbroję z tarczkami, jakiej brak jeszcze w epi-
tafium Wierzbięty z r. 1425, a którą nosi Jan
z Ujazdu (zm. w r. 1450) na znanym epitafium.
Proponuje się więc dla tego Ukrzyżowania wy-
mienioną już datę po r. 1440 lub może przed,
względnie około r. 1445.
Do Ukrzyżowania zbliżają się skrzydła
z Chełmca pod Nowym Sączem, które rów-
nież można datować na czas około r. 1445.
Z tego czasu pochodzi także pewien zabytek
malarstwa śląskiego, niezbyt od Krakowa odległy,
a nie pozbawiony analogii z twórczością krakow-
ską. Datę 1443 nosi bowiem wspomniana już d e-
ska z Brzegu z Matką Boską i Chry-
stusem Bolesnym (Ar ma passionis), który
ma swoich powinowatych nad Wisłą. Łyżkowate,
festonowe fałdy płaszcza Madonny nie mają je-
szcze nic wspólnego ze stylem łamanym, a całość
typu zachowawczego uczy ostrożności w datowa-
niu. Autor tego obrazu ani przeczuwał, że już za
lat cztery ukaże się rewelacyjny ołtarz św. Bar-
bary.
Toteż i wizerunek św. Katarzyny
Aleksandryjskiej z Biecza (ryc. 43)
można datować na czas dość późny. Autor pracy
w poprzednim numerze Foliów obdarzył tę tabli-
cę znowu dość dzivVną datą 1448, której nie da się
uzasadnić. Z uwagi na wprawdzie już łamane,
lecz zarysowane miękko i łagodnie zwoje białe-
go płaszcza, otulającego tę świętą, byłoby lepiej
poprzestać na bardziej ogólnej dacie przed r. 1445.
Nawiasem dodać warto, że z obrazem tym mie-
wał kłopoty również M. Walicki, przyjmując dla
niego naprzód lata 1420—1430, a później (w r.
29