DOI Artikel:
Dobrowolski, Tadeusz: Podzątki malarstwa krakowskiego w epoce gotyku (Metoda i perfekcjonizm)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20360#0038
20. Ukrzyżowanie, część malowidła ściennego, około
r. 1420. Kościół Św. Krzyża w Krakowie (fot. W. Gu-
muła)
1961) już połowę w. XV, co wydaje się bliższe
prawdy, aczkolwiek krystalizacja nowego języka
plastycznego nie wydaje się być w tym dziele
całkowicie dokonana.
Brak pewności w datowaniu, zaobserwowany
u tak wybitnego znawcy przedmiotu, jakim był
niedawno zmarły uczony, przypomina się nie bez
kozery, co wyjaśni się dokładniej w zakończeniu
tej pracy. Dość pewną datę uzyskujemy w A s-
suńcie w Starym Sączu (w klasztorze
Klarysek), która mogła powstać w r. 1445 -4. Zo-
stała ujęta en trois ąuarts, z przedstawieniem klę-
czącego fundatora, najpewniej franciszkanina, su-
fragana Jerzego, który w wymienionym roku od-
wiedził klasztor (jest to ten sam biskup, z którym
próbowano łączyć ułamkowe malowidło ścienne
z wyobrażeniem św. Jerzego w krużgankach kra-
kowskiego klasztoru Franciszkanów). Starosądec-
ka Assunta (podobnie jak wcześniejszy zapewne
sandomierski obraz trzech dziewic, czy postać św.
Katarzyny z Biecza) należy do wybitnych dzieł
malarstwa Małopolski. Przyciąga wzrok lekkim,
wyszukanym kontrapostem, pięknie namalowa-
nym, choć pełnym, szerokim obliczem i bielą wzo-
rzystego płaszcza, zaokrąglonego u dołu. I ta ta-
blica wywarła wpływ na późniejsze Assunty,
przedstawiane jednak na ogół frontalnie, jak Ma-
21. Ukrzyżowanie, część obrazu z Korzennej, około
r. 1445. Muzeum Nar. w Krakowie (fot. Z. Malinowski)
donna tryptyku w Przydonicy, wyraźnie wzoru-
jąca zarys swego płaszcza na tamtej. Podobna
do niej Assunta z Cerekwi znowu została obdarzo-
na twarzą ujętą w trzech czwartych. Będzie zre-
sztą jeszcze o nich mowa.
W tym miejscu wypadnie się zatrzymać przy
sprawie powszechnie znanego rysunku, mianowi-
cie portretu Oleśnickiego, klęczącego
przed Madonną w Księdze przywilejów katedry
krakowskiej, z podpisem opatrzonym datą 1445
(ryc. 16). Sądzę, że spekulacje na temat czy owa
data dotyczy rysunku, czy ten rysunek jest nie-
co od niej późniejszy, nie są konieczne, ponieważ
w7 zasadzie określa ona dobrze czas jego wyko-
nania, a przy tym połączenie łamanych szat kar-
dynała z miękko traktowanym płaszczem Madon-
ny trzeba uznać za typowe dla tego czasu. Wcho-
dziłoby tutaj w grę pewnego rodzaju sprzężenie
zwrotne, bo rysunek podpowiada dla różnych
dzieł datę 1445, a znowu dzieła te ją potwierdzają.
Występujące tu silne łamanie szat bywa w
niektórych przypadkach modyfikowane i trakto-
wane łagodniej, czego przykładu dostarczają
skrzydła ze Sromowiec Niżnych,
zawierające postacie św. Barbary i Katarzyny,
a na odwrociach w biel przybraną Marię i anioła,
tworzące w sumie scenę Zwiastowania, występu-
30
r. 1420. Kościół Św. Krzyża w Krakowie (fot. W. Gu-
muła)
1961) już połowę w. XV, co wydaje się bliższe
prawdy, aczkolwiek krystalizacja nowego języka
plastycznego nie wydaje się być w tym dziele
całkowicie dokonana.
Brak pewności w datowaniu, zaobserwowany
u tak wybitnego znawcy przedmiotu, jakim był
niedawno zmarły uczony, przypomina się nie bez
kozery, co wyjaśni się dokładniej w zakończeniu
tej pracy. Dość pewną datę uzyskujemy w A s-
suńcie w Starym Sączu (w klasztorze
Klarysek), która mogła powstać w r. 1445 -4. Zo-
stała ujęta en trois ąuarts, z przedstawieniem klę-
czącego fundatora, najpewniej franciszkanina, su-
fragana Jerzego, który w wymienionym roku od-
wiedził klasztor (jest to ten sam biskup, z którym
próbowano łączyć ułamkowe malowidło ścienne
z wyobrażeniem św. Jerzego w krużgankach kra-
kowskiego klasztoru Franciszkanów). Starosądec-
ka Assunta (podobnie jak wcześniejszy zapewne
sandomierski obraz trzech dziewic, czy postać św.
Katarzyny z Biecza) należy do wybitnych dzieł
malarstwa Małopolski. Przyciąga wzrok lekkim,
wyszukanym kontrapostem, pięknie namalowa-
nym, choć pełnym, szerokim obliczem i bielą wzo-
rzystego płaszcza, zaokrąglonego u dołu. I ta ta-
blica wywarła wpływ na późniejsze Assunty,
przedstawiane jednak na ogół frontalnie, jak Ma-
21. Ukrzyżowanie, część obrazu z Korzennej, około
r. 1445. Muzeum Nar. w Krakowie (fot. Z. Malinowski)
donna tryptyku w Przydonicy, wyraźnie wzoru-
jąca zarys swego płaszcza na tamtej. Podobna
do niej Assunta z Cerekwi znowu została obdarzo-
na twarzą ujętą w trzech czwartych. Będzie zre-
sztą jeszcze o nich mowa.
W tym miejscu wypadnie się zatrzymać przy
sprawie powszechnie znanego rysunku, mianowi-
cie portretu Oleśnickiego, klęczącego
przed Madonną w Księdze przywilejów katedry
krakowskiej, z podpisem opatrzonym datą 1445
(ryc. 16). Sądzę, że spekulacje na temat czy owa
data dotyczy rysunku, czy ten rysunek jest nie-
co od niej późniejszy, nie są konieczne, ponieważ
w7 zasadzie określa ona dobrze czas jego wyko-
nania, a przy tym połączenie łamanych szat kar-
dynała z miękko traktowanym płaszczem Madon-
ny trzeba uznać za typowe dla tego czasu. Wcho-
dziłoby tutaj w grę pewnego rodzaju sprzężenie
zwrotne, bo rysunek podpowiada dla różnych
dzieł datę 1445, a znowu dzieła te ją potwierdzają.
Występujące tu silne łamanie szat bywa w
niektórych przypadkach modyfikowane i trakto-
wane łagodniej, czego przykładu dostarczają
skrzydła ze Sromowiec Niżnych,
zawierające postacie św. Barbary i Katarzyny,
a na odwrociach w biel przybraną Marię i anioła,
tworzące w sumie scenę Zwiastowania, występu-
30