DOI Artikel:
Rzepińska, Maria: Obraz Georges'a de la Toura w Muzeum Berlińskim: ze studiów nad siedemnastowieczną ikonografią św. Sebastiana
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20407#0047
w intencji artystycznej; wyraża jakby spokojne
trwanie, jakby ruch został zatrzymany , raz na
zawsze, na wieczność. Ta statyczność, to wraże-
nie absolutu, osiągnięte jest przez mocne zaak-
centowanie kierunków pionowych, zupełnie pro-
stych (pień, pochodnia, jej płomień, dwa skraje
zasłony na głowie jednej z postaci) przez uprosz-
czenie i geometryzację form, przez zastosowanie
jednolitej, anaturalistycznej konsystencji każdej
przedstawionej rzeczy.
Ciało Sebastiana, smukłe ciało efeba cPime
beaute apollinienne, jak wyraził się jeden z kry-
tyków, nie przypomina niczym muskularnych,
potężnych aktów Caravaggia i jego szkoły, a nie
jest to też miękki, obfity akt niderlandzki. Po-
dobnej morfologii nie znajdziemy w żadnym
z przedstawionych tu porównawczo obrazów, ani
też w żadnych innych aktach męskich epoki ba-
roku.
Akty Ribery bywają klasycznie piękne, ale są
zawsze wyraźnie przestudiowane z modela, są
z krwi, kości, mięsa, skóry i włosów. Sebastian
La Toura jest wysublimowany, ustylizowany w
sposób szczególny. Te czyste linie, antyczna po-
sągowość, czarujący bezwład układu ciała, od-
rzucona w tył głowa o krętych lokach i rozchylo-
nych ustach — wszystko to jest nam jakby zna-
jome. Skąd? Spójrzmy na obraz Bottieellego Ve-
nus i Mars w londyńskiej National Gallery (ryc.
23).
Akt Sebastiana La Toura jest dosłownym nie-
mal powtórzeniem aktu leżącego Marsa, tyle że
zwróconego w odwrotnym kierunku (ryc. 24).
Trudno sądzić, aby zbieżność tak duża była przy-
padkowa. Raczej przypuścić należy, że La Tour
widział ten obraz podczas pobytu we Włoszech.
Pobyt artysty w Italii przyjmują niemal zgo-
dnie uczeni, choć istnieje tylko jedno świadectwo
źródłowe na ten temat, sławna wzmianka ,,La
Tour, eleve du Guide”, uważana przez niektórych
za niezbyt wiarogodną67. Ponieważ często osoba
Caravaggia rozważana była w związku z La Tou-
rem, za główne miejsce jego włoskiego pobytu
67 Tekst ten przytacza P a r i s e t, o. c., s. 110, 111.
Tekst pochodzi z rkpsu archiwum opactwa St. An-
toine de Viennois — obecnie zaginiony. Opublikowany
został w r. 1844 i ponownie w r. 1902 (Dom Dijon.
L’eglise abbatiale de St. Antoine au Dauphine. Histoire
et archeologie, Grenoble 1902, s. 42). Cytowany fragment
brzmi jak następuje: „Les peiimtures du choeur, des cha-
pelles et de la sacristie sont d’excellentes copies de
Daniele da Volterra, du Titien, d’Annibale Carrache, du
Guide, du Poussin, de Dominiąuin [...] II y a quelques
originaux de peintre lombard et de La Tour Lorrain,
eleve du Guide”. Za pobytem La Toura we Włoszech
14. Hendrdk Terbrugghen, Sw. Sebastian ze św. Ireną,
Oberlin, Allen Memoriał Art Museum, USA (wg Bur-
lington Magazine, XCVI. 1954)
uważano Rzym, napomykając też o ewentualnym
zetknięciu ze sztuką północnej Italii w drodze
powrotnej do kraju68. O pobycie we Florencji
wspomina w trybie przypuszczającym jedynie
Jacąues Thuillier69. Przypominając to przytoczy
się pewne fakty ustalone w związku z wymienio-
nym obrazem Bottieellego Venus i Mars. Znajdo-
wał się on bez przerwy do połowy XIX wieku we
Florencji, tam został w r. 1869 zakupiony przez
Aleksandra Barkera i wkrótce przeszedł na wła-
sność National Gallery w Londynie 70. Co do po-
bytu La Toura we Florencji, jest on tym bar-
wypowiadają się wszyscy niemal badacze artysty. Wy-
mienia ich A. O 11 a n i-C a v i n a w cyt. już artykule
w Paragone 1972, s. 3—24.
68 F. A r c a n g e 1 i, II nuovo Saraceni (Paragone,
An. 17, 1966 settembre, s. 46—53).
69 J. T h u i 11 e r, La Tour. Enigmes et hypotheses
(w katalogu z r. 1972).
70 National Gallery. Description Catalogue, London
1913, s. 82, poz. 915; National Gallery Catalogues, M. D a-
v i e s, The Earlier Italian Schools, London 1961, s. 99—
—101. Reprodukcje wymienionego obrazu Bottieellego
znajdują się w publikacjach: L. V e n t u r i, Botticelli,
39
trwanie, jakby ruch został zatrzymany , raz na
zawsze, na wieczność. Ta statyczność, to wraże-
nie absolutu, osiągnięte jest przez mocne zaak-
centowanie kierunków pionowych, zupełnie pro-
stych (pień, pochodnia, jej płomień, dwa skraje
zasłony na głowie jednej z postaci) przez uprosz-
czenie i geometryzację form, przez zastosowanie
jednolitej, anaturalistycznej konsystencji każdej
przedstawionej rzeczy.
Ciało Sebastiana, smukłe ciało efeba cPime
beaute apollinienne, jak wyraził się jeden z kry-
tyków, nie przypomina niczym muskularnych,
potężnych aktów Caravaggia i jego szkoły, a nie
jest to też miękki, obfity akt niderlandzki. Po-
dobnej morfologii nie znajdziemy w żadnym
z przedstawionych tu porównawczo obrazów, ani
też w żadnych innych aktach męskich epoki ba-
roku.
Akty Ribery bywają klasycznie piękne, ale są
zawsze wyraźnie przestudiowane z modela, są
z krwi, kości, mięsa, skóry i włosów. Sebastian
La Toura jest wysublimowany, ustylizowany w
sposób szczególny. Te czyste linie, antyczna po-
sągowość, czarujący bezwład układu ciała, od-
rzucona w tył głowa o krętych lokach i rozchylo-
nych ustach — wszystko to jest nam jakby zna-
jome. Skąd? Spójrzmy na obraz Bottieellego Ve-
nus i Mars w londyńskiej National Gallery (ryc.
23).
Akt Sebastiana La Toura jest dosłownym nie-
mal powtórzeniem aktu leżącego Marsa, tyle że
zwróconego w odwrotnym kierunku (ryc. 24).
Trudno sądzić, aby zbieżność tak duża była przy-
padkowa. Raczej przypuścić należy, że La Tour
widział ten obraz podczas pobytu we Włoszech.
Pobyt artysty w Italii przyjmują niemal zgo-
dnie uczeni, choć istnieje tylko jedno świadectwo
źródłowe na ten temat, sławna wzmianka ,,La
Tour, eleve du Guide”, uważana przez niektórych
za niezbyt wiarogodną67. Ponieważ często osoba
Caravaggia rozważana była w związku z La Tou-
rem, za główne miejsce jego włoskiego pobytu
67 Tekst ten przytacza P a r i s e t, o. c., s. 110, 111.
Tekst pochodzi z rkpsu archiwum opactwa St. An-
toine de Viennois — obecnie zaginiony. Opublikowany
został w r. 1844 i ponownie w r. 1902 (Dom Dijon.
L’eglise abbatiale de St. Antoine au Dauphine. Histoire
et archeologie, Grenoble 1902, s. 42). Cytowany fragment
brzmi jak następuje: „Les peiimtures du choeur, des cha-
pelles et de la sacristie sont d’excellentes copies de
Daniele da Volterra, du Titien, d’Annibale Carrache, du
Guide, du Poussin, de Dominiąuin [...] II y a quelques
originaux de peintre lombard et de La Tour Lorrain,
eleve du Guide”. Za pobytem La Toura we Włoszech
14. Hendrdk Terbrugghen, Sw. Sebastian ze św. Ireną,
Oberlin, Allen Memoriał Art Museum, USA (wg Bur-
lington Magazine, XCVI. 1954)
uważano Rzym, napomykając też o ewentualnym
zetknięciu ze sztuką północnej Italii w drodze
powrotnej do kraju68. O pobycie we Florencji
wspomina w trybie przypuszczającym jedynie
Jacąues Thuillier69. Przypominając to przytoczy
się pewne fakty ustalone w związku z wymienio-
nym obrazem Bottieellego Venus i Mars. Znajdo-
wał się on bez przerwy do połowy XIX wieku we
Florencji, tam został w r. 1869 zakupiony przez
Aleksandra Barkera i wkrótce przeszedł na wła-
sność National Gallery w Londynie 70. Co do po-
bytu La Toura we Florencji, jest on tym bar-
wypowiadają się wszyscy niemal badacze artysty. Wy-
mienia ich A. O 11 a n i-C a v i n a w cyt. już artykule
w Paragone 1972, s. 3—24.
68 F. A r c a n g e 1 i, II nuovo Saraceni (Paragone,
An. 17, 1966 settembre, s. 46—53).
69 J. T h u i 11 e r, La Tour. Enigmes et hypotheses
(w katalogu z r. 1972).
70 National Gallery. Description Catalogue, London
1913, s. 82, poz. 915; National Gallery Catalogues, M. D a-
v i e s, The Earlier Italian Schools, London 1961, s. 99—
—101. Reprodukcje wymienionego obrazu Bottieellego
znajdują się w publikacjach: L. V e n t u r i, Botticelli,
39