DOI Artikel:
Biskupski, Romuald: Wybrane warsztaty malarstwa ikonowego szkoły halickiej XV i XVI wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20403#0041
11. Św. Jakub, fragment ikony Deesis z Bartnego (fot.
R. Biskupski)
zyskał znaczną popularność w malarstwie ikono-
wym drugiej połowy w. XVI.
Brak wszelkich wiadomości źródłowych, jakie
by mogły rzucać światło na prace czy osobę o-
mawiamego malarza, uniemożliwia określenie,
skąd się wywodził i gdzie się jego warsztat znaj-
dował. Z uwagi na duże odległości między miej-
scowościami, z jakich pochodzą przedstawione tu
ikony jego autorstwa, można przypuszczać, iż
przenosił się z miejsca na miejsce w miarę po-
dejmowania zleceń. Ze względu na rozmiary tych
prac możemy mniemać, że zatrudniał on w swo-
im warsztacie współpracowników. Jest to praw-
dopodobne już chociażby ze względu na istnie-
nie pochodzących z jego warsztatu lub wykona-
nych przez jego naśladowcę ikon rzędu apostol-
skiego z Sdkołowej Woli, z nieznanej miejscowo-
ści w Muzeum Okręgowym w Przemyślu, a tak-
że — przechowywanej również w zbiorach mu-
zeum przemyskiego — ikony Sw. Mikołaja oraz
ikony Przemienienia w Muizeium Sztuki Ukraiń-
skiej iwe Lwowie.
10. Chrystus, fragment ikony Spasa w siłach z Surowicy
l(fot. R. Biskupski)
pasem. Kontur i rysunek wewnętrzny oraz geo-
metryzujące płaszczyzny w miejscach świateł de-
cydują o graficznym charakterze modelowania
draperii.
Maniera ta najbardziej przypomina styl dra-
perii w bizantyńskich mozaikach w. XI—XII (mp.
w Nicei, 1065—1067; w Cefalu, 1048), a zwłasz-
cza w mozaikach soboru Św. Zofii w Kijowie
z lat 10431—1(046. Można by sądzić, że właśnie
styl mozaik soboru sofijskiego, a może i mozaik
cerkwi klasztoru Michajłowskiego z około r. 1112,
stał się przedmiotem naśladownictwa prizez ma-
larzy drugiej połowy w. XVI, powtarzających —
choć niewątpliwie w uproszczonej formie — owe
dwa charakterystyczne motywy.
Trudno obecnie powiedzieć, jakie czynniki spo-
wodowały nawrót do tych dawnych wzorów. Mo-
że była to reakcja na postanowienie Soboru Sto-
igławmeigo z r. 151511 — a wówczas należałoby w
tym widzieć drogę do podniesienia poziomu ar-
tystycznego malarstwa ikonowego. W każdym ra-
zie można stwierdzić, że styl ten, którego wyra-
zicielem był również Mistrz Deesis z Bartnego,
37
R. Biskupski)
zyskał znaczną popularność w malarstwie ikono-
wym drugiej połowy w. XVI.
Brak wszelkich wiadomości źródłowych, jakie
by mogły rzucać światło na prace czy osobę o-
mawiamego malarza, uniemożliwia określenie,
skąd się wywodził i gdzie się jego warsztat znaj-
dował. Z uwagi na duże odległości między miej-
scowościami, z jakich pochodzą przedstawione tu
ikony jego autorstwa, można przypuszczać, iż
przenosił się z miejsca na miejsce w miarę po-
dejmowania zleceń. Ze względu na rozmiary tych
prac możemy mniemać, że zatrudniał on w swo-
im warsztacie współpracowników. Jest to praw-
dopodobne już chociażby ze względu na istnie-
nie pochodzących z jego warsztatu lub wykona-
nych przez jego naśladowcę ikon rzędu apostol-
skiego z Sdkołowej Woli, z nieznanej miejscowo-
ści w Muzeum Okręgowym w Przemyślu, a tak-
że — przechowywanej również w zbiorach mu-
zeum przemyskiego — ikony Sw. Mikołaja oraz
ikony Przemienienia w Muizeium Sztuki Ukraiń-
skiej iwe Lwowie.
10. Chrystus, fragment ikony Spasa w siłach z Surowicy
l(fot. R. Biskupski)
pasem. Kontur i rysunek wewnętrzny oraz geo-
metryzujące płaszczyzny w miejscach świateł de-
cydują o graficznym charakterze modelowania
draperii.
Maniera ta najbardziej przypomina styl dra-
perii w bizantyńskich mozaikach w. XI—XII (mp.
w Nicei, 1065—1067; w Cefalu, 1048), a zwłasz-
cza w mozaikach soboru Św. Zofii w Kijowie
z lat 10431—1(046. Można by sądzić, że właśnie
styl mozaik soboru sofijskiego, a może i mozaik
cerkwi klasztoru Michajłowskiego z około r. 1112,
stał się przedmiotem naśladownictwa prizez ma-
larzy drugiej połowy w. XVI, powtarzających —
choć niewątpliwie w uproszczonej formie — owe
dwa charakterystyczne motywy.
Trudno obecnie powiedzieć, jakie czynniki spo-
wodowały nawrót do tych dawnych wzorów. Mo-
że była to reakcja na postanowienie Soboru Sto-
igławmeigo z r. 151511 — a wówczas należałoby w
tym widzieć drogę do podniesienia poziomu ar-
tystycznego malarstwa ikonowego. W każdym ra-
zie można stwierdzić, że styl ten, którego wyra-
zicielem był również Mistrz Deesis z Bartnego,
37