DOI Artikel:
Marcinkowski, Wojciech: Uwagi o typie krakowskiej nastawy Wita Stwosza
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20543#0037
19. Rekonstrukcja teoretyczna (Albrecht Miller) retabulum ołtarza głównego w kościele ipoklaszitornym Sw. Ma-
gnusa w Füssen, przed 1469 (wg Miller)
kiedyś przypisać samemu mistrzowi Witowi80).
Trójpodział występuje i na Północy — przykła-
dem szafa ołtarzowa Corda Borgentrika w Städ-
tisches Museum w Brunszwiku (z Hemmerde ko-
ło Unna, 1483 r.)81. Tenże system kompozycji
skrzydeł rozwinięto z niezwykłą świetnością w
nastawie ołtarza głównego katedry Św. Elżbiety
w Koszycach 82.
Z uwag powyższych wynika zarazem, że sa-
80 E. Buchner, Veit Stoss als Maler (W>allraf-Ri-
chartz-Jaihrbuch, XIV, 1952), s. 114—115. Krytycznie do
tego Stange, o. c., s. 80—181.
81 W. Schüler, Cord Borgentrik und sein Kreis
i(|Niedexdeuitsche Beiträge zur Kunstgesehichte; XXII,
1983), s. 31—39, il. 2 na s. 31.
82 L. Cidlinskä, Nekolik poznämek k slovenskym
stfedovekym oltafum (Umeni, XXV, 1975), il. 7 na s.
116.
83 M. Walicki, Renesansowy tryptyk z Warty
(Studia Muzealne, II, 1957), s. 102. („Mistrz tryptyku z
Warty należy do pokolenia, na którego twórczości wyraź-
ne piętno wyryła krakowska działalność Wita Stwosza.
Mówi o tym redakcja ikonograficzna ołtarza, powtarza-
jąca, podobnie jak tryptyki ze Świdnicy i Czernej [!]
układ Mariackiego tryptyku [...]”; A. Z i ornecka, Ślą-
skie retabula szafowe w drugiej połowie XV i na po-
czątku XVI wieku (Roczniki Sztuki Śląskiej, X, 1976),
s- 50; tejże, Wit Stosz a późnogotycka rzeźba..., s.
136—137. Zauważyć trzeba w tym kontekście, że trój-
ca! skrzydeł występuje na Śląsku już w nastawach
mo użycie trójdziału skrzydeł (Warta, Świdnica,
Czernina) nie stanowi jeszcze dowodu oddziała-
nia akuratnie retabulum Stwosza 83. Chyba że mo-
tyw ten pojawia się wraz z innymi — formal-
nymi czy ikonograficznymi — znamicinami wpły-
wu nastawy krakowskiej (jak w zaginionej sza-
fie ołtarzowej z kościoła Mariackiego (dawna ka-
tedra) w Wiener Neustadt; ustawiona w roku
1508 8i).
przynależących do stylu Madonn na lwach, zob. Z.
Białłowicz-Krygierowa, Studia nad snycer-
stwem XIV wieku w Polsce, I: Początki śląskiej tradycji
ołtarza szafowego — Katalog, Poznań 1981 (Monografie
Muzeum Narodowego w Poznaniu, 17), nr kat. A 1, s.
15—-20 (Bąków).
84 Z przekazów archiwalnych oraz z rysunku przed-
stawiającego nastawę już po klasycystycznym przekształ-
ceniu wynikają zaiste frapujące zbieżności z typem
struktury oraz z programem przedstawień u Stwosza.
Oprócz trójdziału skrzydeł wymienić można następu-
jące motywy: 1) Dwuosobowa grupa Wniebowzięcia
(Chrystus i Maria) w górnej części korpusu; 2) Osiem-
naście scen (reliefy?) na dwóch parach skrzydeł; 3)
Koronacja Marii z dwoma aniołami asystującymi w
zwieńczeniu; 4) Drzewo Jessego w predelli, zob. W. B fl-
eh e i m, Beiträge zur Geschichte der Liebfrauen-Kir-
che in Wiener Neustadt, II (Mittheiilungen der k. k.
Centrai-Commission zur Erforschung und Erhaltung der
Kunst- und historischen Denkmale, XII, 1886), s.
CXLIX—CLVI, il. 11 na s. CXLIX.
3
— Folia Historiae Artium XXV
33
gnusa w Füssen, przed 1469 (wg Miller)
kiedyś przypisać samemu mistrzowi Witowi80).
Trójpodział występuje i na Północy — przykła-
dem szafa ołtarzowa Corda Borgentrika w Städ-
tisches Museum w Brunszwiku (z Hemmerde ko-
ło Unna, 1483 r.)81. Tenże system kompozycji
skrzydeł rozwinięto z niezwykłą świetnością w
nastawie ołtarza głównego katedry Św. Elżbiety
w Koszycach 82.
Z uwag powyższych wynika zarazem, że sa-
80 E. Buchner, Veit Stoss als Maler (W>allraf-Ri-
chartz-Jaihrbuch, XIV, 1952), s. 114—115. Krytycznie do
tego Stange, o. c., s. 80—181.
81 W. Schüler, Cord Borgentrik und sein Kreis
i(|Niedexdeuitsche Beiträge zur Kunstgesehichte; XXII,
1983), s. 31—39, il. 2 na s. 31.
82 L. Cidlinskä, Nekolik poznämek k slovenskym
stfedovekym oltafum (Umeni, XXV, 1975), il. 7 na s.
116.
83 M. Walicki, Renesansowy tryptyk z Warty
(Studia Muzealne, II, 1957), s. 102. („Mistrz tryptyku z
Warty należy do pokolenia, na którego twórczości wyraź-
ne piętno wyryła krakowska działalność Wita Stwosza.
Mówi o tym redakcja ikonograficzna ołtarza, powtarza-
jąca, podobnie jak tryptyki ze Świdnicy i Czernej [!]
układ Mariackiego tryptyku [...]”; A. Z i ornecka, Ślą-
skie retabula szafowe w drugiej połowie XV i na po-
czątku XVI wieku (Roczniki Sztuki Śląskiej, X, 1976),
s- 50; tejże, Wit Stosz a późnogotycka rzeźba..., s.
136—137. Zauważyć trzeba w tym kontekście, że trój-
ca! skrzydeł występuje na Śląsku już w nastawach
mo użycie trójdziału skrzydeł (Warta, Świdnica,
Czernina) nie stanowi jeszcze dowodu oddziała-
nia akuratnie retabulum Stwosza 83. Chyba że mo-
tyw ten pojawia się wraz z innymi — formal-
nymi czy ikonograficznymi — znamicinami wpły-
wu nastawy krakowskiej (jak w zaginionej sza-
fie ołtarzowej z kościoła Mariackiego (dawna ka-
tedra) w Wiener Neustadt; ustawiona w roku
1508 8i).
przynależących do stylu Madonn na lwach, zob. Z.
Białłowicz-Krygierowa, Studia nad snycer-
stwem XIV wieku w Polsce, I: Początki śląskiej tradycji
ołtarza szafowego — Katalog, Poznań 1981 (Monografie
Muzeum Narodowego w Poznaniu, 17), nr kat. A 1, s.
15—-20 (Bąków).
84 Z przekazów archiwalnych oraz z rysunku przed-
stawiającego nastawę już po klasycystycznym przekształ-
ceniu wynikają zaiste frapujące zbieżności z typem
struktury oraz z programem przedstawień u Stwosza.
Oprócz trójdziału skrzydeł wymienić można następu-
jące motywy: 1) Dwuosobowa grupa Wniebowzięcia
(Chrystus i Maria) w górnej części korpusu; 2) Osiem-
naście scen (reliefy?) na dwóch parach skrzydeł; 3)
Koronacja Marii z dwoma aniołami asystującymi w
zwieńczeniu; 4) Drzewo Jessego w predelli, zob. W. B fl-
eh e i m, Beiträge zur Geschichte der Liebfrauen-Kir-
che in Wiener Neustadt, II (Mittheiilungen der k. k.
Centrai-Commission zur Erforschung und Erhaltung der
Kunst- und historischen Denkmale, XII, 1886), s.
CXLIX—CLVI, il. 11 na s. CXLIX.
3
— Folia Historiae Artium XXV
33