DOI article:
Porębski, Mieczysław: Tryptyk "Zaśnięcia Marii Panny" z kościoła Mariackiego w Krakowie: Struktura i obrazowanie
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.20543#0052
7. Hołd Trzech Króli — kwatera mariackiego retabulum z nałożoną siatką konstrukcyjną
uległa przezwyciężeniu, ołtarz ze schodami zacho-
wał ostatecznie wyglądową niezależność, wsta-
wienie go w zamkniętą przestrzeń wnętrza nie
stało się bynajmniej równoznaczne z rygorysty-
cznym przyporządkowaniem.
Pozostałe sceny tryptyku usytuowano w sce-
nerii pejzażowej, wśród akał, w ogrodzie czy na
tle rozleglejszych widoków górskich. Nieregular-
ności terenu nie uwidaczniają szczegółów kon-
strukcji przestrzennej. W dalekim tle pejzażo-
wym dostrzegamy motywy takie jak drzewa, za-
rośla, ścieżki, zabudowania, pasące się trzody,
wieże i zamki. Odwzorowano je w znacznym,
wynikającym z odległości zmniejszeniu, jednak
bez dokładniejszego sprecyzowania stosunków
wielkościowych pomiędzy poszczególnymi elemen-
tami. Stąd żywość, wyrazistość ale i niejedno-
litość tych teł pejzażowych.
Analizując metody obrazowania, które znala-
zły zastosowanie w przedstawieniach reliefowych
tryptyku, uwzględniłem na razie jeden tylko ich
aspekt — statyczny. Przedmiot rozważań
stanowiły: nieruchoma sceneria, rozmieszczone w
niej sprzęty, postacie ludzkie w ich usytuowaniu,
ale nie w ruchu. Aspekt ten należałoby uzupeł-
nić. Ruch w obrazach tryptyku nie jest sprawą
samego tylko tematu. Poruszenia poszczególnych
postaci, dynamika poszczególnych sytuacji to pro-
blemy obrazowania równie istotne jak układ sce-
nerii czy taka albo inna koordynacja odwzorowań.
W plastyce obrazowanie ruchu jest kwestią od-
powiednio sugestywnych napięć dynami-
cznych. Przedstawianie ruchu wproist nie le-
ży w jej możliwościach. Zastępuje je ukazywa-
niem momentów ruchu — zaburzeń naturalnej
równowagi, w których ujawnia się działanie sił
poruszających. Poruszenia poszczególnych posta-
ci, niezależne często od nich' poruszenia draperii,
wreszcie zaś poruszenia całych sytuacyjnych u-
kładów.
Pewne właściwości konstruowania ruchu po-
48
uległa przezwyciężeniu, ołtarz ze schodami zacho-
wał ostatecznie wyglądową niezależność, wsta-
wienie go w zamkniętą przestrzeń wnętrza nie
stało się bynajmniej równoznaczne z rygorysty-
cznym przyporządkowaniem.
Pozostałe sceny tryptyku usytuowano w sce-
nerii pejzażowej, wśród akał, w ogrodzie czy na
tle rozleglejszych widoków górskich. Nieregular-
ności terenu nie uwidaczniają szczegółów kon-
strukcji przestrzennej. W dalekim tle pejzażo-
wym dostrzegamy motywy takie jak drzewa, za-
rośla, ścieżki, zabudowania, pasące się trzody,
wieże i zamki. Odwzorowano je w znacznym,
wynikającym z odległości zmniejszeniu, jednak
bez dokładniejszego sprecyzowania stosunków
wielkościowych pomiędzy poszczególnymi elemen-
tami. Stąd żywość, wyrazistość ale i niejedno-
litość tych teł pejzażowych.
Analizując metody obrazowania, które znala-
zły zastosowanie w przedstawieniach reliefowych
tryptyku, uwzględniłem na razie jeden tylko ich
aspekt — statyczny. Przedmiot rozważań
stanowiły: nieruchoma sceneria, rozmieszczone w
niej sprzęty, postacie ludzkie w ich usytuowaniu,
ale nie w ruchu. Aspekt ten należałoby uzupeł-
nić. Ruch w obrazach tryptyku nie jest sprawą
samego tylko tematu. Poruszenia poszczególnych
postaci, dynamika poszczególnych sytuacji to pro-
blemy obrazowania równie istotne jak układ sce-
nerii czy taka albo inna koordynacja odwzorowań.
W plastyce obrazowanie ruchu jest kwestią od-
powiednio sugestywnych napięć dynami-
cznych. Przedstawianie ruchu wproist nie le-
ży w jej możliwościach. Zastępuje je ukazywa-
niem momentów ruchu — zaburzeń naturalnej
równowagi, w których ujawnia się działanie sił
poruszających. Poruszenia poszczególnych posta-
ci, niezależne często od nich' poruszenia draperii,
wreszcie zaś poruszenia całych sytuacyjnych u-
kładów.
Pewne właściwości konstruowania ruchu po-
48