DOI Artikel:
Kalinowski, Lech: Załamane ręce apostoła w Ołtarzu mariackim Wita Stwosza
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20543#0067
11. Jan van Eyck, Ukrzyżowanie, Godzinki Turyńskie,
przed 142iO (?). Turyn, Museo Civico (wg Beltinga i Eich-
berger)
Także według Hansa Petera Hilgera wzorem
było madryckie Zdjęcie z krzyża. „Rangę Stwo-
sza jako rzeźbiarza i jego suwerenną postawę
wobec starszych dzieł sztuki uświadomić sobie
można zwracając uwagę na apostoła załamującego
ręce nad głową Marii. Motyw ten ma pierwowzór
w lamentującej Magdalenie na Zdjęciu z krzyża
redakcją A. S. Labudy, Warszawa—Poznań 1986 (Po-
znańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Wydział Nauk
0 Sztuce, Prace Komisji Historii Sztuki, XVII), s. 5—69,
m s. 33, drukowane uprzednio po niemiecku: tenże,
Der Stil des Veit Stoss (Zeitschrift für Kunstgeschich-
te, 41, 1978), s. 92—133, tu s. 111—112. Na związek sceny
głównej Ołtarza Mariackiego ze Zdjęciem z krzyża Ko-
stera van (jer weyden zwrócił uwagę przed laty M.
Mo-relowski, Abstrakcjonizm i naturalizm w sztu-
Ce> Lublin 1947 (Towarzystwo Naukowe Katolickiego
Uniwersytetu Lubelskiego, Rozprawy Wydziału Histo-
ryczno-Filologicznego), s. 66—68. Wcześniej wewnętrzne
12. Opłakiwanie Chrystusa, początek w. XV. Zagrzeb,
Strossmayerowska Galeria (wg Beneseha)
Rogiera. U Stwosza zyskuje on zarówno kompo-
nentę dramatyczności, jak i rys abstrakcji, gdy —
jako wyraz bólu i zwątpienia — nad głową Ma-
rii tworzy się baldachim, który, będąc dominują-
cym elementem kompozycji, podkreśla środkową
oś całego ołtarza i równocześnie oddziela drama-
tyczną scenę śmierci Marii od przeniesionego w
pokrewieństwo apostoła załamującego ręce z osobami
towarzyszącymi w scenie Zdjęcia z krzyża Rogiera pod-
niósł C. Th. Müller, Veit Stoss in Krakau (Münchner
Jahrbuch der bildenden Kunst, N. F., 10, 1933), s. 56:
„Die Geste des grossen Klagenden inmitten der Apostel
des Krakauer Altars setzt eine formale Bewertung in-
nerer Bewegtheit voraus, wie sich in den Ass.istenzfigu-
ren der Kreuzabnahme Rogiers im Escorial am gross-
artigsten d,anstellt”. Ikonografię Marii Magdaleny w
przedstawieniach pochodnych od Zdjęcia z krzyża w
Prado omawia szczegółowo R. Turner, Die Kreuzab-
nahme Roger van der Weyden’s. Untersuchungen zu
63
przed 142iO (?). Turyn, Museo Civico (wg Beltinga i Eich-
berger)
Także według Hansa Petera Hilgera wzorem
było madryckie Zdjęcie z krzyża. „Rangę Stwo-
sza jako rzeźbiarza i jego suwerenną postawę
wobec starszych dzieł sztuki uświadomić sobie
można zwracając uwagę na apostoła załamującego
ręce nad głową Marii. Motyw ten ma pierwowzór
w lamentującej Magdalenie na Zdjęciu z krzyża
redakcją A. S. Labudy, Warszawa—Poznań 1986 (Po-
znańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Wydział Nauk
0 Sztuce, Prace Komisji Historii Sztuki, XVII), s. 5—69,
m s. 33, drukowane uprzednio po niemiecku: tenże,
Der Stil des Veit Stoss (Zeitschrift für Kunstgeschich-
te, 41, 1978), s. 92—133, tu s. 111—112. Na związek sceny
głównej Ołtarza Mariackiego ze Zdjęciem z krzyża Ko-
stera van (jer weyden zwrócił uwagę przed laty M.
Mo-relowski, Abstrakcjonizm i naturalizm w sztu-
Ce> Lublin 1947 (Towarzystwo Naukowe Katolickiego
Uniwersytetu Lubelskiego, Rozprawy Wydziału Histo-
ryczno-Filologicznego), s. 66—68. Wcześniej wewnętrzne
12. Opłakiwanie Chrystusa, początek w. XV. Zagrzeb,
Strossmayerowska Galeria (wg Beneseha)
Rogiera. U Stwosza zyskuje on zarówno kompo-
nentę dramatyczności, jak i rys abstrakcji, gdy —
jako wyraz bólu i zwątpienia — nad głową Ma-
rii tworzy się baldachim, który, będąc dominują-
cym elementem kompozycji, podkreśla środkową
oś całego ołtarza i równocześnie oddziela drama-
tyczną scenę śmierci Marii od przeniesionego w
pokrewieństwo apostoła załamującego ręce z osobami
towarzyszącymi w scenie Zdjęcia z krzyża Rogiera pod-
niósł C. Th. Müller, Veit Stoss in Krakau (Münchner
Jahrbuch der bildenden Kunst, N. F., 10, 1933), s. 56:
„Die Geste des grossen Klagenden inmitten der Apostel
des Krakauer Altars setzt eine formale Bewertung in-
nerer Bewegtheit voraus, wie sich in den Ass.istenzfigu-
ren der Kreuzabnahme Rogiers im Escorial am gross-
artigsten d,anstellt”. Ikonografię Marii Magdaleny w
przedstawieniach pochodnych od Zdjęcia z krzyża w
Prado omawia szczegółowo R. Turner, Die Kreuzab-
nahme Roger van der Weyden’s. Untersuchungen zu
63