DOI Artikel:
Budziłło-Skowron, Danuta: Uwagi o stanie zachowania krakowskiego Ołtarza mariackiego Wita Stwosza
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.20543#0110
5. Ołtarz Mariacki Wita Stwosza w kościele p.w. Wniebowzięcia NPMarii w Krakowie, część środkowa; głowa
apostoła dmuchającego w kadzielnicę: a — przed podjęciem prac w grudniu 1982, widoczne pociemnienie pun-
ktowań z lat czterdziestych w. XX; b — po pełnym doczyszczeniu i wykonaniu retuszy punktowań
mi na spoiwie damarowym w terpentynie. War-
stwę polichromowaną zabezpieczono werniksem
damarowym 8% w terpentynie. Podkreślić nale-
ży, że wszystkie te zabiegi miały charakter wy-
łącznie doraźny ze względu na ustalony z góry,
bardzo krótki termin na ich ukończenie i ogra-
niczone limity finansowe. Dnia 5 maja 1983 Ko-
misja Konserwatorska dokonała przeglądu i od-
bioru wykonanych prac, a rusztowania usunięte
zostały w połowie maja, po wyschnięciu wernik-
sów. Dnia 30 maja nastąpiło uroczyste otwarcie
ołtarza.
*
Znajomość dziejów Ołtarza Mariackiego i za-
kresu kolejnych prac restauracyjnych i konser-
watorskich, wyniki badań laboratoryjno-chemicz-
7 W tymże roku poddano analizie 62 próbki pobra-
ne w czasie konserwacji w latach czterdziestych w. XX
oraiz 8 nowych próbek z lipca 1970, por. H. M e r s tai-
li n g e r, „Ołtarz Wita Stwosza w kościele Mariackim
w Krakowie. Dokumentacja z badań technologicznych
polichromii”, Kraków 1971 (mps w Archiwum PKZ O/Kra-
ków).
nych Stwoszowskich i wtórnych zapraw, spoiw
oraz barwników, przeprowadzonych w r. 1971
przez Hannę Merstallinger7 i uzupełnionych na
nowo pobranych w r. 1983 próbkach przez Bar-
barę Sowę-Holewińską, Marię Rogoż i Pawła Ka-
raszkiewicza8, analiza wizualna oraz fluorescen-
cyjna pozwalają na rozpoznanie niektórych właś-
ciwości technologicznych warsztatu Stwosza oraz
stratygrafii w obrębie partii złoconych i polichro-
mowanych. Oryginalna snycerka retabulum wy-
konana została w drewnie lipowym (części kon-
strukcyjne w modrzewiowym) i pokryta zaprawą
kredowo-klejowo-gipsową o jasnoszarym zabar-
wieniu, twardą i spoistą, położoną bardzo cienką
warstwą o różnym opracowaniu. W partiach twa-
rzy i dłoni kobiet, strony wierzchniej szat oraz
na powierzchniach przeznaczonych pod złocenia
zaprawa wypolerowana została „na lustro”; kar-
8 B. Sowa-H.olewińska, M. Rogoż i P. Ka-
ra s z kii e wi c z, „Ołtarz Wiita Stwosza w kościele Ma-
niackim w Krakowie. Badania laboratoryjnie”, Kraków
1983 (mps dołączony do tekstu mej dokumentacji, por.
pnzyp. 1).
106
apostoła dmuchającego w kadzielnicę: a — przed podjęciem prac w grudniu 1982, widoczne pociemnienie pun-
ktowań z lat czterdziestych w. XX; b — po pełnym doczyszczeniu i wykonaniu retuszy punktowań
mi na spoiwie damarowym w terpentynie. War-
stwę polichromowaną zabezpieczono werniksem
damarowym 8% w terpentynie. Podkreślić nale-
ży, że wszystkie te zabiegi miały charakter wy-
łącznie doraźny ze względu na ustalony z góry,
bardzo krótki termin na ich ukończenie i ogra-
niczone limity finansowe. Dnia 5 maja 1983 Ko-
misja Konserwatorska dokonała przeglądu i od-
bioru wykonanych prac, a rusztowania usunięte
zostały w połowie maja, po wyschnięciu wernik-
sów. Dnia 30 maja nastąpiło uroczyste otwarcie
ołtarza.
*
Znajomość dziejów Ołtarza Mariackiego i za-
kresu kolejnych prac restauracyjnych i konser-
watorskich, wyniki badań laboratoryjno-chemicz-
7 W tymże roku poddano analizie 62 próbki pobra-
ne w czasie konserwacji w latach czterdziestych w. XX
oraiz 8 nowych próbek z lipca 1970, por. H. M e r s tai-
li n g e r, „Ołtarz Wita Stwosza w kościele Mariackim
w Krakowie. Dokumentacja z badań technologicznych
polichromii”, Kraków 1971 (mps w Archiwum PKZ O/Kra-
ków).
nych Stwoszowskich i wtórnych zapraw, spoiw
oraz barwników, przeprowadzonych w r. 1971
przez Hannę Merstallinger7 i uzupełnionych na
nowo pobranych w r. 1983 próbkach przez Bar-
barę Sowę-Holewińską, Marię Rogoż i Pawła Ka-
raszkiewicza8, analiza wizualna oraz fluorescen-
cyjna pozwalają na rozpoznanie niektórych właś-
ciwości technologicznych warsztatu Stwosza oraz
stratygrafii w obrębie partii złoconych i polichro-
mowanych. Oryginalna snycerka retabulum wy-
konana została w drewnie lipowym (części kon-
strukcyjne w modrzewiowym) i pokryta zaprawą
kredowo-klejowo-gipsową o jasnoszarym zabar-
wieniu, twardą i spoistą, położoną bardzo cienką
warstwą o różnym opracowaniu. W partiach twa-
rzy i dłoni kobiet, strony wierzchniej szat oraz
na powierzchniach przeznaczonych pod złocenia
zaprawa wypolerowana została „na lustro”; kar-
8 B. Sowa-H.olewińska, M. Rogoż i P. Ka-
ra s z kii e wi c z, „Ołtarz Wiita Stwosza w kościele Ma-
niackim w Krakowie. Badania laboratoryjnie”, Kraków
1983 (mps dołączony do tekstu mej dokumentacji, por.
pnzyp. 1).
106