DOI article:
Kasprzyk, Witold: Zagadnienia wynikające z konserwacji kamiennego krycyfiksu Wita Stwosza
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.20543#0121
4. Krucyfiks Slackerowski, fragment — -prawa ręka Chry-
stusa w trakcie zakładania kitów; widoczne pęknięcia,
■rekonstrukcje palców i brak gwoździa
puszczenie, że krucyfiks był przeznaczony do o-
glądania z co najmniej trzech stron 6.
Po zdjęciu przemalowań cikazało się, że pier-
wotna, pionowa belka krzyża składa się z dwóch
części połączonych poniżej stóp Chrystusa (ryc.
6). Badania petrograficzne wykazały identyczność
,Q|bu części, ponadto stratygrafia warstw malar-
skich jest jednakowa. Różna szerokość na styku
tych dwu części wskazuje na to, że belka piono-
wa była wyższa niż obecnie i rozszerzała się
stopniowo ku dołowi. Ubytek belki w miejscu o-
becnego styku uzupełniony został u podstawy
krzyża nowym kamieniem7. Różni się on od ory-
ginału charakterystyczną fakturą powierzchni, o-
pracowaną gradziną i tym, że nie jest polichro-
mowany. Czy pionowa belka krzyża była pierwo-
tnie monolitem, a jej obecny podział jest tylko
wynikiem pęknięcia i uszkodzenia? Biorąc pod u-
wagę wielkość bloku kamienia wydobywanego ze
złoża, a co za tym idzie i jego wagę, wydaje się,
że w miejscu obecnego łączenia było także łącze-
nie pierwotne 8 * * * 12.
6 Płaszczyzny końców belki poziomej są widoczne
dla patrzącego tylko z bliskiej odległości, ponieważ zo-
stały przysłonięte barokową ramą.
7 Długość nowego kamienia nie musi być równa
pierwotnemu fragmentowi krzyża.
8 Budowa złoża oraz naturalne pęknięcia, które wy-
stępują w poprzek warstw warunkują wielkość wydo-
bytych bloków ifltzw. bloczność). Wydaje się mało praw-
dopodobne uzyskanie tak dużego monolitu (16,8 t). Wo-
bec tego blok miałby wymiary 3 mX2,40 mXl m i wagę
12>5 t. Szerzej na ten temat piszę w moich pracach: „Za-
gadnienia technologiczne i konserwatorskie...” oraz Ka-
mienny krucyfiks..., s. 20.
5. Krucyfiks Slackerowski, fragment — stopy Chrystu-
sa w trakcie konserwacji; widoszre uzupełnienia gip-
sowe
6. Krucyfiks Slackerowski, fragment pionowej belki
krzyża w trakcie zakładania kitów; widoczne miejsce
destruktu i łączenia
Metalowe zaczepy u podstawy krzyża mogą
być rodzajem pierwotnego montażu. Ubytki wo-
kół nich świadczą o zmianach usytuowania krzy-
ża. Zachowane na wierzchnich płaszczyznach pa-
tibulum ukośne rowki, zakończone zagłębieniami,
117
stusa w trakcie zakładania kitów; widoczne pęknięcia,
■rekonstrukcje palców i brak gwoździa
puszczenie, że krucyfiks był przeznaczony do o-
glądania z co najmniej trzech stron 6.
Po zdjęciu przemalowań cikazało się, że pier-
wotna, pionowa belka krzyża składa się z dwóch
części połączonych poniżej stóp Chrystusa (ryc.
6). Badania petrograficzne wykazały identyczność
,Q|bu części, ponadto stratygrafia warstw malar-
skich jest jednakowa. Różna szerokość na styku
tych dwu części wskazuje na to, że belka piono-
wa była wyższa niż obecnie i rozszerzała się
stopniowo ku dołowi. Ubytek belki w miejscu o-
becnego styku uzupełniony został u podstawy
krzyża nowym kamieniem7. Różni się on od ory-
ginału charakterystyczną fakturą powierzchni, o-
pracowaną gradziną i tym, że nie jest polichro-
mowany. Czy pionowa belka krzyża była pierwo-
tnie monolitem, a jej obecny podział jest tylko
wynikiem pęknięcia i uszkodzenia? Biorąc pod u-
wagę wielkość bloku kamienia wydobywanego ze
złoża, a co za tym idzie i jego wagę, wydaje się,
że w miejscu obecnego łączenia było także łącze-
nie pierwotne 8 * * * 12.
6 Płaszczyzny końców belki poziomej są widoczne
dla patrzącego tylko z bliskiej odległości, ponieważ zo-
stały przysłonięte barokową ramą.
7 Długość nowego kamienia nie musi być równa
pierwotnemu fragmentowi krzyża.
8 Budowa złoża oraz naturalne pęknięcia, które wy-
stępują w poprzek warstw warunkują wielkość wydo-
bytych bloków ifltzw. bloczność). Wydaje się mało praw-
dopodobne uzyskanie tak dużego monolitu (16,8 t). Wo-
bec tego blok miałby wymiary 3 mX2,40 mXl m i wagę
12>5 t. Szerzej na ten temat piszę w moich pracach: „Za-
gadnienia technologiczne i konserwatorskie...” oraz Ka-
mienny krucyfiks..., s. 20.
5. Krucyfiks Slackerowski, fragment — stopy Chrystu-
sa w trakcie konserwacji; widoszre uzupełnienia gip-
sowe
6. Krucyfiks Slackerowski, fragment pionowej belki
krzyża w trakcie zakładania kitów; widoczne miejsce
destruktu i łączenia
Metalowe zaczepy u podstawy krzyża mogą
być rodzajem pierwotnego montażu. Ubytki wo-
kół nich świadczą o zmianach usytuowania krzy-
ża. Zachowane na wierzchnich płaszczyznach pa-
tibulum ukośne rowki, zakończone zagłębieniami,
117