DOI Artikel:
Dziechciaruk-Jędrak, Bogna: Mały drewniany krucyfiks "Stewoszowski" w krakowskim Muzeum Narodowym
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20543#0136
3. Drewniana figurka Ukrzyżowanego — głowa, ujęcie frontalne i boczne (fot. S. Michta)
jące się jednak nie tyle w ogólnym układzie cia-
ła Chrystusa 1X, co we wspólnym dla obu zabyt-
ków sposobie rozwiązania wielu szczegółów. Po-
dobieństwa dotyczą zwłaszcza partii głowy: rysów
twarzy (kształt i proporcje nosa, oczu i łuków
brwiowych, rozchylone usta ukazujące język i
zęby), a także sposobu kształtowania zarostu (roz-
dwojona broda, opadający na pierś prawy pukiel
włosów 11 12; ryc. 3, 4). Są one wyraźne, a przecież
11 Choć ogólne podobieństwo jest niepodważalne,
jednakże przy wnikliwej analizie kompozycji oba obiek-
ty wykazują również istotne rozbieżności (kąt rozpo-
starcia ramion, sposób pochylenia głowy, budowa kor-
pusu, układ perizonium), które zadecydowały o różnicy
zdań badaczy ,na temat wzajemnych relacji porówny-
wanych krucyfiksów.
12 Z. Z i ornecka (Wit Stosz a późnogotycka rzeźba
na Śląsku [w:] Wit Stosz. Studia o sztuce i recepcji,
pod red. A. S. Labudy, Warszawa'—Poznań 1986, s.
139, pirzyp. 28), a także najnowsze badania konserwator-
skie (W. Kasprzyk, Kamienny krucyfiks Wita Stwo-
sza w świetle ostatnich badań konserwatorskich, Ochro-
na Zabytków, XXXIX, 1986, nr 1, s. 20 i 22 oraz arty-
kuł tegoż w niniejszym tomie, s. 113—127) dowodzą jed-
cblicze krucyfiksu Mariackiego cechuje nieporów-
nanie większa siła wyrazu. Bardzo podobne w
obu krucyfiksach są również partie kończyn z
silnie uwidocznioną strukturą anatomiczną (ten
sam analityczny sposób ukazania kości, stawów,
mięśni oraz sieci żył) 13. Wreszcie — pomimo róż-
nic w układzie perizonium —- w obu wypadkach
dostrzegamy bardzo dynamiczny sposób kształ-
towania draperii skręconej jakąś niezwykłą ener-
nak, że Chrystus na krucyfiksie kamiennym posiadał
pierwotnie również pasmo włosów po lewej stronie
twarzy, oo stanowiłoby o różnicy w stosunku do małego
krucyfiksu. Natomiast do cech zwiększających podobień-
stwo dodać należy symetryczne niegdyś rozwinięcie koń-
ców perizonium u Chrystusa z kościoła Mariackiego. Dzi-
siejsza asymetria układu draperii została bowiem wy-
wołana znacznym uszkodzeniem lewego jej końca.
13 Por. P. Pencakowski, Kamienny krucyfiks
Wita Stwosza w kościele Mariackim w Krakowie (Folia
Hiistoriae Artium, XXII, 1986), s. 61 nn. Realistyczny
sposób potraktowania anatomii kończyn w małym kru-
cyfiksie pozostaje w pewnej dostrzegalnej sprzeczności
z bardziej umownym rozwiązaniem partii korpusu.
132
jące się jednak nie tyle w ogólnym układzie cia-
ła Chrystusa 1X, co we wspólnym dla obu zabyt-
ków sposobie rozwiązania wielu szczegółów. Po-
dobieństwa dotyczą zwłaszcza partii głowy: rysów
twarzy (kształt i proporcje nosa, oczu i łuków
brwiowych, rozchylone usta ukazujące język i
zęby), a także sposobu kształtowania zarostu (roz-
dwojona broda, opadający na pierś prawy pukiel
włosów 11 12; ryc. 3, 4). Są one wyraźne, a przecież
11 Choć ogólne podobieństwo jest niepodważalne,
jednakże przy wnikliwej analizie kompozycji oba obiek-
ty wykazują również istotne rozbieżności (kąt rozpo-
starcia ramion, sposób pochylenia głowy, budowa kor-
pusu, układ perizonium), które zadecydowały o różnicy
zdań badaczy ,na temat wzajemnych relacji porówny-
wanych krucyfiksów.
12 Z. Z i ornecka (Wit Stosz a późnogotycka rzeźba
na Śląsku [w:] Wit Stosz. Studia o sztuce i recepcji,
pod red. A. S. Labudy, Warszawa'—Poznań 1986, s.
139, pirzyp. 28), a także najnowsze badania konserwator-
skie (W. Kasprzyk, Kamienny krucyfiks Wita Stwo-
sza w świetle ostatnich badań konserwatorskich, Ochro-
na Zabytków, XXXIX, 1986, nr 1, s. 20 i 22 oraz arty-
kuł tegoż w niniejszym tomie, s. 113—127) dowodzą jed-
cblicze krucyfiksu Mariackiego cechuje nieporów-
nanie większa siła wyrazu. Bardzo podobne w
obu krucyfiksach są również partie kończyn z
silnie uwidocznioną strukturą anatomiczną (ten
sam analityczny sposób ukazania kości, stawów,
mięśni oraz sieci żył) 13. Wreszcie — pomimo róż-
nic w układzie perizonium —- w obu wypadkach
dostrzegamy bardzo dynamiczny sposób kształ-
towania draperii skręconej jakąś niezwykłą ener-
nak, że Chrystus na krucyfiksie kamiennym posiadał
pierwotnie również pasmo włosów po lewej stronie
twarzy, oo stanowiłoby o różnicy w stosunku do małego
krucyfiksu. Natomiast do cech zwiększających podobień-
stwo dodać należy symetryczne niegdyś rozwinięcie koń-
ców perizonium u Chrystusa z kościoła Mariackiego. Dzi-
siejsza asymetria układu draperii została bowiem wy-
wołana znacznym uszkodzeniem lewego jej końca.
13 Por. P. Pencakowski, Kamienny krucyfiks
Wita Stwosza w kościele Mariackim w Krakowie (Folia
Hiistoriae Artium, XXII, 1986), s. 61 nn. Realistyczny
sposób potraktowania anatomii kończyn w małym kru-
cyfiksie pozostaje w pewnej dostrzegalnej sprzeczności
z bardziej umownym rozwiązaniem partii korpusu.
132