DOI Artikel:
Kornecki, Marian; Chrzanowski, Tadeusz: Sztuka w Krakowie po Stwoszu: Epilog gotyku mieszczańskiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20543#0188
28. Melchior Baier, Pankracy Labenwolf, Piotr Flötner, srebrny oł-
tarz w kaplicy Zygmuntowskiej katedry wawelskiej, 1521—1538 (fot.
S. Kolowca)
Stanisława biskupa 127. U Wita Stwosza obaj pa-
tronowie kraju, śś. Stanisław i Wojciech, są jak-
by dodani do głównego programu, a zarazem
odsunięci w odległą sferę niebiańską jako świad-
kowie koronacji NPMaryi. Natomiast tryptyki
poświęcone biskupowi-męczennikowi pojawiać się
zaczynają od końca XV w. coraz liczniej, by w
XVI w. stworzyć całą generację dzieł o zbliżonej
tematyce, lecz zróżnicowanych w formie; znaj-
dujemy je bowiem zarówno w wersji snycerskiej
127 M. Łodyńska-Kosińska, Zarys ikonograjii
św. Stanisława na podstawie zabytków krakowskich do
połowy XVI wieku (Sprawozdania Poznańskiego Towa-
rzystwa Przyjaciół Nauk, I, 1949), s. 96—99; T. Dobrze-
niecki, Św. Stanisław — biskup męczennik i patron
Polski. Szkic historyczno-ikonograficzny (Analecta Cra-
covienisia, XI, 1979), s. 557 nn.
(tryptyki; w kościele Mariackim, w Wieniawie i
z Pławna) oraz w malarskiej (Stare Bielsko, Ko-
bylin, Szczepanów).
Dramatyzm „narodowej” ikonografii znajduje
liryczny równoważnik w kameralnym wątku
Świętej Rodziny, która rozbudowuje się w du-
chu tyleż mieszczańskiej, co szlacheckiej, a na-
wet dworskiej pochwały życia rodzinnego, stwa-
rzając zarazem dla artysty pole do wprowadza-
nia modnych motywów kostiumologicznych12S.
128 Zolb. przypis 70 oraz M. Gutkowska-Rych-
lewska, Historia ubiorów, Wrocław 1968, s. 375 nn.
Bardzo istotną propozycję wysunął L. Kalinowski,
Model funkcjonalny przekazu wizualnego na przykła-
dzie renesansowego dzieła sztuki [w:] Renesans. Sztuka
i ideologia, Warszawa 1976, s. 172 nn., proponując (za
Broniisławam Malinowskim) pojęcie funkcji fatycznej,
184
tarz w kaplicy Zygmuntowskiej katedry wawelskiej, 1521—1538 (fot.
S. Kolowca)
Stanisława biskupa 127. U Wita Stwosza obaj pa-
tronowie kraju, śś. Stanisław i Wojciech, są jak-
by dodani do głównego programu, a zarazem
odsunięci w odległą sferę niebiańską jako świad-
kowie koronacji NPMaryi. Natomiast tryptyki
poświęcone biskupowi-męczennikowi pojawiać się
zaczynają od końca XV w. coraz liczniej, by w
XVI w. stworzyć całą generację dzieł o zbliżonej
tematyce, lecz zróżnicowanych w formie; znaj-
dujemy je bowiem zarówno w wersji snycerskiej
127 M. Łodyńska-Kosińska, Zarys ikonograjii
św. Stanisława na podstawie zabytków krakowskich do
połowy XVI wieku (Sprawozdania Poznańskiego Towa-
rzystwa Przyjaciół Nauk, I, 1949), s. 96—99; T. Dobrze-
niecki, Św. Stanisław — biskup męczennik i patron
Polski. Szkic historyczno-ikonograficzny (Analecta Cra-
covienisia, XI, 1979), s. 557 nn.
(tryptyki; w kościele Mariackim, w Wieniawie i
z Pławna) oraz w malarskiej (Stare Bielsko, Ko-
bylin, Szczepanów).
Dramatyzm „narodowej” ikonografii znajduje
liryczny równoważnik w kameralnym wątku
Świętej Rodziny, która rozbudowuje się w du-
chu tyleż mieszczańskiej, co szlacheckiej, a na-
wet dworskiej pochwały życia rodzinnego, stwa-
rzając zarazem dla artysty pole do wprowadza-
nia modnych motywów kostiumologicznych12S.
128 Zolb. przypis 70 oraz M. Gutkowska-Rych-
lewska, Historia ubiorów, Wrocław 1968, s. 375 nn.
Bardzo istotną propozycję wysunął L. Kalinowski,
Model funkcjonalny przekazu wizualnego na przykła-
dzie renesansowego dzieła sztuki [w:] Renesans. Sztuka
i ideologia, Warszawa 1976, s. 172 nn., proponując (za
Broniisławam Malinowskim) pojęcie funkcji fatycznej,
184