DOI Artikel:
Smorąg Różycka, Małgorzata: Miniatury "Ewangeliarza Ławryszewskiego": Zagadnienie stylu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20613#0030
20. Józef z Arymatei i setnik, miniatura w Ewangeliarzu Ławry-
szewskim, fol. 27 (fot A. Rzepecki)
Natomiast setnik ubrany jest w krótką tunikę, na
którą nałożona jest płytkowa zbroja. Na muskular-
nych nogach ma żołnierskie owijacze.
ROZMOWA BARLAAMA Z JOZAFATEM (ryc. 22)
Rysunek wykonany czarnym atramentem zajmuje
dolną część zapisanej karty i ukazuje Barlaama (po
prawej) i Jozafata (po lewej) siedzących na podo-
bnych prostokątnych taboretach z poduszkami
i opierających stopy na owalnych podnóżkach. Barla-
am i Jozafat zwracają się ku sobie z gestami roz-
mowy. W ich nieco zatartych twarzach wyraźniej
rysują się jedynie krótkie, proste nosy i wąskie wargi.
Oczy zaznaczone są punktami. Kędzierzawe włosy
Jozafata są przycięte nad czołem, z tyłu przysłaniają
kark. Broda jest krótka, o kręconych kosmykach.
Powierzchnia długiej tuniki Jozafata, obszytej taśmą
z perełkowaniem, jest prawie gładka, jedynie w zgię-
ciu pod kolanami kilkoma kreskami zaznacza się
złożenie tkaniny. Barlaam ubrany jest w obszerny
płaszcz układający się wokół nóg w liczne, szeroko
rozłożone fałdy przyjmujące na brzegu meandryczny
zarys. Jego włosy, narysowane schematycznie, za-
znaczają jedynie kształt głowy, a znacznie dłuższa
broda, o rozdwojonym koniuszku, sięga piersi. Uno-
szące się ponad Barlaamem półpostacie trzech anio-
łów dmących w trąby narysowane są nieco prymityw-
nie. W ich twarzach można dostrzec krótkie i proste
nosy oraz zaznaczone punktami oczy. Włosy układa-
ją się w miękkie fale. Silnie sfałdowane szaty wy-
brzuszają się ną. brzegach.
Opisane trzy miniatury zostały w podobny spo-
sób wykonane i rozmieszczone na kartach Ewangelia-
rza. Mają formę rysunków wykonanych czarnym
atramentem i zajmują dolną część poszczególnych
kart. Jednak istniejące pomiędzy nimi różnice nie
pozwalają przypisać ich jednemu malarzowi. Dwie
oddzielne miniatury Piłata (fol. llv) oraz Józefa
z Arymatei i setnika (fol. 27) należy połączyć w jedną
scenę ukazującą Józefa proszącego Piłata o wydanie
ciała Chrystusa, jak to zrekonstruował Mole (ryc. 21).
Jednak ich styl różni się znacznie. Józefa i setnika
cechuje delikatny i zarazem swobodny rysunek, a wy-
jątkowo piękne ujęcie żołnierza przewyższa swymi
walorami rysunek Piłata. Odmienny jest również
układ fałdów, lekko zaznaczonych, tylko w jednym
miejscu silniej podwiniętych, oraz kanon postaci
smuklejszych i drobniejszych. Miniatura Piłata pow-
stała najpewniej już po złożeniu kodeksu na miejscu
zatartej wcześniejszej kompozycji, a może nawet już
po odcięciu połowy karty. Zapewne w ten sposób
rysunek Józefa i setnika został uzupełniony figurą
Piłata, umieszczoną na pierwszej wolnej karcie, z za-
chowaniem logicznego układu postaci.
21. Józef z Arymatei przed Piłatem (rekonstrukcja wg Molego)
26
szewskim, fol. 27 (fot A. Rzepecki)
Natomiast setnik ubrany jest w krótką tunikę, na
którą nałożona jest płytkowa zbroja. Na muskular-
nych nogach ma żołnierskie owijacze.
ROZMOWA BARLAAMA Z JOZAFATEM (ryc. 22)
Rysunek wykonany czarnym atramentem zajmuje
dolną część zapisanej karty i ukazuje Barlaama (po
prawej) i Jozafata (po lewej) siedzących na podo-
bnych prostokątnych taboretach z poduszkami
i opierających stopy na owalnych podnóżkach. Barla-
am i Jozafat zwracają się ku sobie z gestami roz-
mowy. W ich nieco zatartych twarzach wyraźniej
rysują się jedynie krótkie, proste nosy i wąskie wargi.
Oczy zaznaczone są punktami. Kędzierzawe włosy
Jozafata są przycięte nad czołem, z tyłu przysłaniają
kark. Broda jest krótka, o kręconych kosmykach.
Powierzchnia długiej tuniki Jozafata, obszytej taśmą
z perełkowaniem, jest prawie gładka, jedynie w zgię-
ciu pod kolanami kilkoma kreskami zaznacza się
złożenie tkaniny. Barlaam ubrany jest w obszerny
płaszcz układający się wokół nóg w liczne, szeroko
rozłożone fałdy przyjmujące na brzegu meandryczny
zarys. Jego włosy, narysowane schematycznie, za-
znaczają jedynie kształt głowy, a znacznie dłuższa
broda, o rozdwojonym koniuszku, sięga piersi. Uno-
szące się ponad Barlaamem półpostacie trzech anio-
łów dmących w trąby narysowane są nieco prymityw-
nie. W ich twarzach można dostrzec krótkie i proste
nosy oraz zaznaczone punktami oczy. Włosy układa-
ją się w miękkie fale. Silnie sfałdowane szaty wy-
brzuszają się ną. brzegach.
Opisane trzy miniatury zostały w podobny spo-
sób wykonane i rozmieszczone na kartach Ewangelia-
rza. Mają formę rysunków wykonanych czarnym
atramentem i zajmują dolną część poszczególnych
kart. Jednak istniejące pomiędzy nimi różnice nie
pozwalają przypisać ich jednemu malarzowi. Dwie
oddzielne miniatury Piłata (fol. llv) oraz Józefa
z Arymatei i setnika (fol. 27) należy połączyć w jedną
scenę ukazującą Józefa proszącego Piłata o wydanie
ciała Chrystusa, jak to zrekonstruował Mole (ryc. 21).
Jednak ich styl różni się znacznie. Józefa i setnika
cechuje delikatny i zarazem swobodny rysunek, a wy-
jątkowo piękne ujęcie żołnierza przewyższa swymi
walorami rysunek Piłata. Odmienny jest również
układ fałdów, lekko zaznaczonych, tylko w jednym
miejscu silniej podwiniętych, oraz kanon postaci
smuklejszych i drobniejszych. Miniatura Piłata pow-
stała najpewniej już po złożeniu kodeksu na miejscu
zatartej wcześniejszej kompozycji, a może nawet już
po odcięciu połowy karty. Zapewne w ten sposób
rysunek Józefa i setnika został uzupełniony figurą
Piłata, umieszczoną na pierwszej wolnej karcie, z za-
chowaniem logicznego układu postaci.
21. Józef z Arymatei przed Piłatem (rekonstrukcja wg Molego)
26